رادیو معارف؛ رسانهای برای ترویج معارف دینی و مقابله با تهاجم فرهنگی

اشاره: رادیو معارف با هدف تأمین نیازهای جامعه به یک رسانه تخصصی و معتبر در زمینههای دینی و فرهنگی در سال 1377 به دستور رهبر معظم انقلاب تأسیس شد. این رسانه با هدف مقابله با تهاجمهای فرهنگی و شبهات دینی آن دوران، فعالیت خود را آغاز کرد و تلاش دارد تا معارف اهلبیت علیهم السلام و آموزههای وحیانی را به مخاطبان خود منتقل کند. در سالهای اخیر با گسترش فضای مجازی رادیو معارف توانسته است از این بستر برای تولید و پخش برنامهها بهرهبرداری کند و از طریق پلتفرمهای دیجیتال و اپلیکیشنها به طیف وسیعتری از مخاطبان دست یابد.
این رسانه نه تنها در انتقال اطلاعات دینی نقش مؤثری ایفا میکند بلکه در ارتقاء سطح معرفت دینی و ترویج رفتارهای اسلامی نیز تأثیرگذار است. همچنین رادیو معارف به دنبال تربیت مخاطبانی است که معارف دینی را در زندگی روزمره خود به کار گیرند و به سفیران فرهنگ اسلامی در جامعه تبدیل شوند. این رسانه در راستای تحقق اهداف بیانیه گام دوم انقلاب به تولید محتواهای متناسب با سبک زندگی اسلامی و عدالت اجتماعی نیز پرداخته است.
در همین راستا و به مناسبت سالروز تأسیس رادیو در ایران خبرنگار سرویس فرهنگی اجتماعی خبرگزاری رسا، با مسعود کاویانی مدیر رادیو معارف گفتوگویی داشته است که در ادامه میآید:
رسا ـ جناب آقای کاویانی ضمن تبریک روز رادیو اگر ممکن است ابتدا بفرمایید که رادیو معارف در چه شرایط و با چه اهدافی شکل گرفت و امروز در چه نقطهای از مسیر خود قرار دارد؟
مقدمات تأسیس این رسانه در سال ۱۳۷۶ شکل گرفت. در آن زمان جامعه نخبگانی ما نیاز مبرمی به رسانهای تخصصی و معتبر داشت که بتواند دغدغهها، مسائل و سؤالات فکری و دینی را از منظر علمی و دقیق پیگیری کند و پاسخگو باشد.
از سوی دیگر در همان سالها کشور با حجم گستردهای از تهاجمات فرهنگی روبهرو بود؛ چیزی که رهبر معظم انقلاب از آن با عنوان "شبیخون فرهنگی" یاد کردند. فضای فرهنگی آن دوره آکنده از شبهات دینی و اعتقادی بود که ذهن جامعه بهویژه جوانان را به خود مشغول کرده و آسیبهای جدیای را به دنبال داشت.
در چنین شرایطی نیاز به رسانهای تخصصی احساس میشد که بتواند به صورت فعال این مسائل را رصد و پاسخگویی کند. خوشبختانه مراکز علمی و پژوهشی حوزوی و دانشگاهی نیز در آن دوره به سطحی از بلوغ و توانمندی رسیده بودند که آمادگی داشتند تولیدات علمی خود را از طریق یک رسانه رسمی به جامعه منتقل کنند.
از آنجا که رهبر معظم انقلاب خود نسبت به این مسئله دغدغه جدی داشتند و همواره بر ضرورت پاسخگویی رسانهای به پرسشها و ترویج معارف اهلبیت(ع) و آموزههای وحیانی در سطح جامعه تأکید میکردند با حمایت و دستور ایشان مسیر تأسیس رادیو معارف هموار شد و سازمان صدا و سیما نیز به این مطالبه لبیک گفت.
در نهایت در سال ۱۳۷۷ رادیو معارف به عنوان یک رسانه تخصصی در سپهر رسانهای کشور متولد شد، هرچند با موانع متعددی روبهرو بود. نبود نیروی انسانی متخصص در حوزه رسانه و دین، کمبود تجهیزات فنی مورد نیاز برای راهاندازی یک ایستگاه رادیویی، و همچنین نبود نمونه و الگویی مشابه در کشور از جمله مهمترین چالشهایی بود که این پروژه با آن مواجه بود.
از دیگر چالشها مسأله موسیقی و تولید محتوا بود؛ چرا که بر اساس سیاستها و رسالتی که برای رادیو معارف تعریف شده بود، استفاده از موسیقیهای متداول در برنامهسازی رادیویی مجاز نبود و این موضوع نیازمند طراحی قالبهایی جدید و خلاقانه برای انتقال پیام بود.
به همین جهت از زمان تصمیمگیری تا راهاندازی رسمی این رسانه بیش از یکسالونیم زمان صرف شد. اما با تدابیر و پیشبینیهای مدیران وقت و بهرهگیری از راهکارهای اجرایی مناسب رادیو معارف توانست بر این موانع غلبه کرده و فعالیت خود را آغاز کند.
رسا ـ با توجه به گسترش فضای مجازی و رسانههای نوین به نظر شما رادیو هنوز هم جایگاه خود را در میان مخاطبان حفظ کرده است؟
فضای مجازی امروز به ظرفیتی تبدیل شده که تقریباً تمامی ابعاد زندگی انسان را تحت تأثیر قرار داده است؛ این حقیقتی انکارناپذیر است. بهطور طبیعی دیگر رسانهها نیز از تأثیرات این فضا مصون نماندهاند و بدون تردید فضای مجازی بر رسانههای شنیداری، دیداری و مکتوب اثرگذار بوده است.
در این میان رسانهها باید از این ظرفیت عظیم بهدرستی بهرهبرداری کنند. رادیو نیز از این قاعده مستثنا نیست و رادیو معارف توانسته است بهرهگیریهای خاص خود را از فضای مجازی داشته باشد.
یکی از مهمترین تحولات امکان پخش شبکههای رادیویی از طریق اپلیکیشنهای کاربردی است. برنامه «ایرانصدا» یکی از این ابزارهاست که به واسطه آن، مخاطبان میتوانند به آسانی به برنامههای رادیویی دسترسی پیدا کنند. در گذشته شنیدن رادیو تنها از طریق گیرندههای خانگی یا خودرو و امواج FM و AM ممکن بود اما اکنون فضای مجازی این امکان را فراهم کرده که هر گوشی همراهی به یک رادیو تبدیل شود. امروزه بخش قابل توجهی از شنوندگان ما از طریق بسترهای مجازی به رادیو معارف و سایر شبکههای رادیویی گوش میسپارند.
از سوی دیگر رادیو معارف نهتنها از فضای مجازی برای انتشار برنامهها استفاده میکند بلکه در همین بستر نیز به تولید محتوا میپردازد. برخی از برنامهها به طور اختصاصی برای فضای مجازی طراحی و تولید میشوند یا از طریق پلتفرمها و درگاههای دیجیتال پخش میگردند. همچنین صفحات فعال در شبکههای اجتماعی نیز محتواهایی را به صورت کوتاه و متناسب با ویژگیهای مخاطبان فضای مجازی منتشر میکنند.
در مجموع به باور من فضای مجازی ظرفیتی است که همه رسانهها باید بهصورت جدی از آن بهرهمند شوند. در یکی دو سال اخیر شاهد رشد چشمگیر استقبال از پادکستها بودهایم؛ موضوعی که شاید کمتر پیشبینی میشد، چرا که انتظار میرفت رسانههای تصویری نقش غالب را داشته باشند. اما برخلاف این تصور محتواهای شنیداری بهویژه پادکستها مورد توجه فراوانی قرار گرفتهاند.
این امر نشان میدهد که رادیو میتواند در این عرصه فعالانه ورود کرده و تولیدات خود را در قالب پادکستها و سایر قالبهای صوتی نوین به مخاطبان خود ارائه دهد.
رسا ـ یکی از محورهای مهم در فعالیتهای رسانهای تأثیرگذاری بر فرهنگ عمومی است، از نظر شما رادیو معارف چه تأثیری در ارتقاء فرهنگ عمومی جامعه بهویژه در حوزه اخلاق، خانواده، و سبک زندگی اسلامی داشته است؟
ببینید، ما در رادیو معارف چند تعریف بنیادین و شعار محوری داریم که مبنای فعالیتها و برنامهسازیهای ما قرار گرفته است. نخستین نکته مأموریت اصلی و ذاتی این شبکه است که چیزی جز ترویج معارف دینی نیست. این هدف مبنای همه برنامهریزیهای ما در این عرصه است.
دومین مسئله، هدفی است که در سطوح کاربردیتر برای خود تعریف کردهایم: «معرفتافزایی» و «ترویج رفتار دینی». به عبارت دیگر ما فقط به انتقال اطلاعات دینی بسنده نمیکنیم بلکه میخواهیم سطح دانش مخاطبان ارتقا پیدا کند و این معرفت در رفتار آنها نیز نمود پیدا کند.
اما شعار اصلی ما که افق بلند رادیو معارف را ترسیم میکند، «تربیت نسل انقلابی مدافع» است. این شعار نهتنها یک آرمان زیباست بلکه جهتگیری برنامهها را نیز مشخص میسازد.
با تکیه بر این سه رکن - معرفتافزایی، ترویج رفتار دینی و تربیت نسل انقلابی - برنامههای رادیو معارف طراحی میشوند. برنامهها باید هم معرفتبخش باشند، هم اثرگذار و در نهایت منجر به کنش رفتاری شوند. در واقع هدف این است که شنونده نهتنها خودش تغییر کند بلکه بتواند دیگران را نیز به این مسیر دعوت کند و در صورت لزوم از باور و عمل خود دفاع نماید.
در همین راستا قالبهای متنوعی برای ارائه محتوا در نظر گرفتهایم. یکی از حوزههای پرمخاطب ما سبک زندگی اسلامی است. چراکه بخش قابل توجهی از شنوندگان ما را بانوان تشکیل میدهند، موضوعی که شاید در ابتدا برای خود ما هم تا این حد روشن نبود اما براساس نظرسنجیها و تحلیلهای آماری به آن پی بردیم.
برای این گروه از مخاطبان برنامههایی نظیر «زندگی زیباست» و مجموعههای خانوادگی تدارک دیدهایم که بهصورت روزانه روی آنتن میروند و مسائل مختلف خانواده، سبک زندگی اسلامی و تربیت دینی را پوشش میدهند. همچنین برنامههایی با ساختار پرسمانی مانند «پرسمان خانواده» نیز به شکل تخصصی به سؤالات و دغدغههای مخاطبان در این زمینهها پاسخ میدهند.
در کنار اینها برنامههایی در حوزه اخلاق، باورهای اعتقادی و پرسشهای بنیادین دینی نیز طراحی شده که متناسب با نیازهای مخاطبان مختلف رادیو معارف تولید میشود. هدف نهایی ما این است که شنوندگان در سه مرحلهای که ذکر شد هدایت شوند و این برنامهها بتوانند در مسیر رشد فکری و دینی آنان مؤثر واقع شوند.
رسا ـ مخاطبان رادیو معارف چه ویژگیهایی دارند و شما چه راهبردی برای تعامل مؤثرتر با آنان در نظر گرفتهاید؟
واقعیت این است که چند نکته مهم درباره مخاطبان رادیو معارف وجود دارد که نمیتوان از آنها چشمپوشی کرد. برخلاف بسیاری از رسانهها که بخش عمدهای از مخاطبانشان گذری و تلفنی هستند - یعنی صرفاً برای پر کردن اوقات فراغت، سرگرمی یا دریافت اطلاعات سطحی سراغشان میروند - مخاطبان رادیو معارف عمدتاً مخاطبان ثابت و هدفمند هستند. آنها بهصورت آگاهانه این رسانه را انتخاب کردهاند و با انگیزه مشخصی از محتوای آن بهره میبرند.
ما بر اساس بررسیهای صورتگرفته از طریق درگاههایی مثل سامانه ارتباطی ۱۶۲، اتاق تعامل با مخاطب، بازخوردهای حضوری و همچنین نظرسنجیهای سالانه سازمان، مخاطبانمان را در چند دسته کلی تقسیمبندی کردهایم: نخست، علما، فضلا و طلاب علوم دینی که سهم قابلتوجهی از مخاطبان را به خود اختصاص دادهاند. این قشر نهتنها بهرهمند از برنامهها هستند بلکه حامیان فکری و معنوی رادیو معارف نیز محسوب میشوند.
فرهیختگان دانشگاهی و فرهنگیان که از قشر باسواد جامعهاند و بررسیها نشان میدهد شمار بالایی از آنها بهطور مستمر شنونده برنامههای ما هستند؛ مسئولان کشوری و لشکری نیز در زمره مخاطبان ما قرار دارند. بسیاری از مدیران و مسئولان اجرایی با رادیو معارف ارتباط دارند و حتی با تماسها و تعامل مستقیم نظرات خود را مطرح میکنند.
بانوان، بهویژه خانهداران نیز بخش مهمی از مخاطبان را تشکیل میدهند. واقعیت این است که ما در ابتدا چنین گستردگیای از حضور بانوان را پیشبینی نمیکردیم اما نتایج نظرسنجیها ما را به اهمیت این گروه واقف ساخت و عامه مردم شامل اقشاری مانند بازاریان، رانندگان، و افراد با سطوح تحصیلی مختلف هستند که با علاقه و پیگیری ویژهای شنونده برنامههای رادیو معارفاند.
این تنوع بالای مخاطبان برنامهسازی را برای ما بسیار حساس و پیچیده کرده است. راضی نگهداشتن مخاطبی که هم استاد دانشگاه است و هم راننده تاکسی، هم طلبه است و هم خانهدار نیاز به ظرافت در طراحی جدول پخش و تنوع قالبهای برنامهای دارد. از چالشهای اساسی ما این است که هر برنامه را در چه زمانی و برای چه گروهی پخش کنیم؛ مثلاً برنامهای با مخاطب خاص باید در ساعتی پخش شود که به آن قشر خاص بیشترین دسترسی را بدهد. اما خوشبختانه با گذشت ۲۷ سال از فعالیت رادیو معارف تجربهای انباشته و نوعی اجتهاد رسانهای در میان همکاران ما شکل گرفته که بر اساس آن توانستهایم با نیازهای متنوع مخاطبان همافق شویم.
از سوی دیگر نکته قابلتوجه در خصوص مخاطبان رادیو معارف اثرگذاری عمیق محتوای برنامهها است. برنامهها صرفاً در سطح شنیدن متوقف نمیشوند بلکه در حلقههای اجتماعی، خانوادگی و آموزشی مخاطبان بازتولید میشوند. مثلاً یک استاد دانشگاه یا معلم از محتوای دریافتی برای آموزش در کلاس یا سخنرانی استفاده میکند؛ یا آن بانوی خانهدار مباحث تربیتی را در خانهاش به کار میگیرد.
هدف ما از ابتدا همین بوده است: برنامهسازیای که نهتنها معرفتافزا باشد، بلکه به تغییر رفتار و تثبیت آن در جامعه منجر شود. تمام تلاش ما بر این است که رسانه را به ابزاری برای هدایت فکری، فرهنگی و رفتاری جامعه بدل کنیم و انشاءالله در این مسیر موفق باشیم.
رسا ـ با توجه به اینکه رسانه در تبیین بیانیه گام دوم انقلاب نقش اساسی دارد رادیو معارف چه اقداماتی در راستای تحقق اهداف این بیانیه انجام داده است؟
بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی، دارای دو بخش اساسی است: بخش نخست مروری بر مسیری است که در چهل سال نخست انقلاب طی شده و دستاوردهای حاصل از آن را بیان میکند. بخش دوم نیز ناظر به آینده است؛ یعنی وظایف و مسیری که باید در گام دوم انقلاب با جدیت دنبال شود.
در رادیو معارف ما با الهام از هر دو بخش بیانیه تلاش کردهایم در حوزههای مختلف، به برنامهسازی هدفمند بپردازیم. در بخش اول، دستاوردهای برجسته انقلاب اسلامی را محور تولیدات رسانهای قرار دادیم؛ مثلاً در موضوع استقلال که یکی از دستاوردهای قابل لمس جمهوری اسلامی است، برنامهای با عنوان خط پایان روی آنتن رفت. این برنامه با رویکرد تاریخی نقاط ضعف و ذلت ایران در دوران قاجار و پهلوی را به تصویر کشید، دورانی که سیاستمداران کشور گوش به فرمان بیگانگان بودند و در مقابل، نقاط عزت و اقتدار ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی را روایت کرد. این برنامه هم از سوی مخاطبان با استقبال قابل توجهی روبهرو شد و هم در جشنوارههای رسانهای مورد توجه قرار گرفت.
در گام دوم به فراخور محورها و توصیههای رهبر معظم انقلاب در حوزههایی چون جوانان، عدالت، سبک زندگی اسلامی و امیدآفرینی نیز برنامههای ویژهای طراحی و اجرا کردهایم. تلاش کردیم این مفاهیم را به شکلی ملموس در قالبهای متنوع رسانهای بازتاب دهیم. همچنین همراستا با بیانیه گام دوم سازمان صداوسیما سند تحولی را تدوین کرده است که در آن محورهای اساسی برنامهسازی از منظر رویکرد، محتوا و سازوکارها بازتعریف شدهاند.
در رادیو معارف با توجه به این سند تحول و نگاه تمدنی بیانیه گام دوم بازنگری جامعی در جدول پخش و اولویتهای محتوایی انجام دادیم. محورهای موضوعی جدید ما شامل: سبک زندگی اسلامی و خانواده، بازخوانی هوشمندانه تاریخ پهلوی، تحلیل هویت جهانی جمهوری اسلامی، تبیین مسئله پیشرفت، فرهنگ ایثار و مقاومت، تاریخ اسلام، جوان مؤمن و انقلابی، نقد تمدن غرب، عدالت توزیعی، و هنر انقلابی است.
این تغییرات در جهت اجرای عملی بیانیه گام دوم و تحقق تحول محتوایی و ساختاری در رادیو معارف انجام شده و تلاش ما این است که یا برنامههای جدیدی متناسب با این اهداف تولید کنیم یا برنامههای موجود را بهروزرسانی و ارتقاء دهیم.
رسا ـ نقش رادیو معارف در حمایت از فعالیتهای حوزه علمیه و پیوند میان علما و عموم مردم را چگونه ارزیابی میکنید؟
استقرار رادیو معارف بهعنوان تنها شبکه رادیویی سراسری در شهر مقدس قم بیتردید حامل معنای عمیقی است. یکی از اصلیترین دلایل این تصمیم نزدیکی و پیوند مستقیم این رسانه با حوزههای علمیه و مراکز علمی و پژوهشی مستقر در قم است. رادیو معارف باید بتواند ارتباطی گسترده، مستمر و دوسویه با این مراکز برقرار کند؛ بهگونهای که از ظرفیتهای علمی و تخصصی آنها بهرهبرداری کند و در عین حال این نهادهای حوزوی نیز بتوانند از امکان رسانهای منحصر بهفردی که در خدمت اهداف و مأموریتهای حوزوی است استفاده مطلوب ببرند.
از حیث مأموریتی رادیو معارف بهطور کامل با اهداف حوزه علمیه همسو است و هیچگونه تعارضی میان این دو دیده نمیشود. این رسانه در حقیقت مروج و مبلغ اندیشه دینی و معارف اسلامی است و به تعبیری بازوی تبلیغی حوزه علمیه در عرصه رسانهای به شمار میرود.
ما تاکنون تلاش کردهایم از ظرفیتهای علمی و پژوهشی حوزه بهویژه در زمینه بهرهگیری از کارشناسان حوزوی و معرفی دستاوردها و فعالیتهای مهم حوزههای علمیه استفاده کنیم. البته به باور من هنوز زمینههای بسیاری برای توسعه این همکاریها وجود دارد و ظرفیتهای فراوانی همچنان مغفول ماندهاند. باید با گسترش تعاملات، گامهای بلندتری در این مسیر برداریم.
در این سالها علیرغم بهرهمندی از برخی توانمندیها هنوز بخشهایی از مسیر طی نشده و ظرفیتهای بالفعلنشده باقی ماندهاند که امیدواریم با تلاش مضاعف بتوانیم آنها را فعال کنیم. یکی از فرصتهای مهم برای توسعه این همکاری موضوع یکصدمین سال تأسیس حوزه علمیه قم بود. طی یکی دو سال گذشته و در جریان آمادهسازی و برگزاری این همایش ارتباط رادیو معارف با حوزه علمیه عمیقتر و گستردهتر شد.
در همین راستا دو برنامه رادیویی با محوریت پیشنهادهای حوزه علمیه و با تمرکز بر اولویتهای تعیینشده برای همایش یکصدمین سال طراحی و پخش شد. امیدواریم این روند تداوم یابد و رادیو معارف بتواند همچنان بهعنوان پیوست رسانهای حوزههای علمیه و مؤسسات علمی - پژوهشی ایفای نقش کند.
رادیو معارف آمادگی کامل دارد تا در خدمت اهداف حوزه علمیه و مراکز علمی وابسته به آن قرار گیرد و این تعامل دوسویه را به شکلی اثربخش و پایدار گسترش دهد.
رسا ـ برنامههای آینده رادیو معارف برای توسعه کمی و کیفی چیست؟ آیا تحولات جدیدی در راه است؟
یکی از دغدغههای اصلی ما در رادیو معارف مسئله محدودیت زمانی در برابر گستردگی نیازهای محتوایی جامعه است. با وجود آنکه از نظر منابع اولیه و محتوای غنی در موقعیت بسیار خوبی قرار داریم، اما زمان محدود ۲۴ ساعته پاسخگوی حجم عظیم مطالب مورد نیاز نیست؛ بهویژه با توجه به گسترش شبهات و حملات رسانهای که روز به روز پیچیدهتر و حرفهایتر میشوند.
بر همین اساس یکی از اهدافی که در حال پیگیری آن هستیم، ایجاد یک شبکه رادیویی دوم در کنار رادیو معارف است؛ شبکهای که تمرکز آن بر مباحث اندیشهای، تخصصی و عمیق باشد. در این صورت رادیو معارف میتواند فعالیتهای خود را در حوزه عمومی گسترش داده و با تمرکز بیشتر حرفهایتر و فراگیرتر عمل کند.
از دیگر حوزههایی که احساس میکنیم نیازمند توجه بیشتر است، موضوع جوانان و نوجوانان است. واقعیت آن است که در این عرصه نمره بالایی به خودمان نمیدهیم. با اینکه طی یکی دو سال اخیر شروع به تولید برنامههایی ویژه این گروه کردهایم، اما بهروشنی میدانیم که این اقدامات دیرهنگام و محدود بودهاند. امروز بیش از هر زمان دیگری باید نیازهای واقعی جوانان را بشناسیم و متناسب با این نیازها برنامههایی تأثیرگذار تولید کنیم که آنان را در مسیر تربیت نسل مؤمن و انقلابی یاری رساند.
همچنین یکی دیگر از دغدغههای ما که امسال با جدیت بیشتری دنبال شده مسئلهی «نهضت کیفیسازی و کوتاهسازی» تولیدات است. در این مسیر تلاش داریم به سمت سادگیِ مفید، قالبهای تخصصی و جذابیتهای شنیداری بیشتر حرکت کنیم تا پیام دین را با زیبایی، دقت و گیرایی به مخاطب انتقال دهیم. زیباسازی پیام دینی نه تنها موجب درک بهتر آن میشود بلکه احساس تعلق مخاطب را نیز برمیانگیزد. وقتی مخاطب پیام دین را زیبا و متناسب با فطرت خود بیابد نسبت به آن احساس وابستگی و افتخار میکند و در ادامه با شور و اشتیاق از آن دفاع مینماید و بدان پایبند میماند.
ما در تلاشیم با بهرهگیری از تجارب موجود و ظرفیتهای انسانی مؤمن و دغدغهمند این مسیر را به نحوی طی کنیم که آموزههای دینی با شکوه و درخور در دلها بنشیند و در جانها ریشه بدواند.
رسا ـ در پایان اگر پیامی برای مخاطبان خبرگزاری رسا و شنوندگان وفادار رادیو معارف دارید، بفرمایید.
در ابتدا لازم میدانم از عزیزان مجموعه خبرگزاری رسا و همچنین مخاطبان فرهیخته و شریف این رسانه ارزشمند صمیمانه تشکر کنم. همچنین عرض سلام و ادب دارم خدمت شنوندگان گرامی رادیو معارف؛ شنوندگانی که حقیقتاً بزرگترین سرمایه این رسانه محسوب میشوند.
ما کاملاً آگاهیم که این مخاطبان عزیز چقدر با رادیو معارف احساس پیوند و تعلق دارند و این برای ما مسئولیت سنگینی به همراه دارد. از این رو نخست از ایشان درخواست دعای خیر داریم و سپس امیدواریم بتوانند همچون گذشته ما را در مسیر خدمترسانی بهتر یاری کنند.
بدون تردید ارتباط فعال مخاطبان با رادیو معارف - چه از طریق تماسها، چه از مسیر سامانههای ارتباطی - میتواند در فرآیند تصمیمسازی و حتی تصمیمگیری ما نقش مؤثری ایفا کند. امید آن داریم که با همدلی و همراهی این بزرگواران بتوانیم گامهایی برداریم که موجب رضایت خاطرشان شده و از اعتمادشان شرمنده نباشیم.