میرزای نائینی؛ فقیه مقاومت در برابر استعمار/ تبیین ابعاد سیاسی و علمی علامه محقق در کنگره بینالمللی

به گزارش خبرنگار سرویس سیاسی خبرگزاری رسا، حجت الاسلام والمسلمین احمد فرخ فال در نشست خبری تشریح برنامههای «کنگره بینالمللی علامه محقق نائینی»، گفت: به مناسبت صدمین سال تبعید مرحوم آیتالله میرزای نائینی از عراق به ایران، کنگرهای علمی با هدف تبیین ابعاد فکری، سیاسی و اجتماعی این فقیه و اندیشمند برجسته تدارک دیده شد.
حجتالاسلام والمسلمین فرخفال در این نشست با اشاره به نقش مهم مرحوم نائینی در مبارزه با استعمار در سالهای 1920 میلادی خاطرنشان کرد: در زمانی که استعمار انگلیس با همکاری مزدورانی همچون ملک فیصل در پی گسترش نفوذ خود در جهان اسلام بود، میرزای نائینی در عراق جریان فکری و سیاسی مؤثری را در مقابله با این حرکت استعماری بنیان نهاد.
وی افزود: انگلیسیها به دلیل ناسازگاری اندیشه نائینی با اهداف استعماری، او را به همراه چند تن از علمای برجسته از عراق به ایران تبعید کردند. نائینی پس از تبعید، جریان فکری تازهای را در حوزههای علمیه و عرصه اجتماعی ایران پایهگذاری کرد و بر این باور بود که حاکمیت از آنِ خداوند است و تنها فقهای جامعالشرایط در زمان غیبت امام معصوم حق ولایت و اداره جامعه را دارند.
حجت الاسلام والمسلمین فرخفال با اشاره به دیدگاه سیاسی نائینی اظهار داشت: مؤلف کتاب «تنبیهالامه و تنزیهالمله» حکومت را در صورتی مشروع میدانست که مقید به حدود و شرایط دینی باشد تا مردم از استبداد در امان بمانند. وی مجلس شورای ملی را نهادی برای صیانت از حقوق مردم میدانست و حضور فقهایی چون آیتالله مدرس و آیتالله کاشانی را در رأس این نهاد ضروری معرفی می کرد.
وی همچنین مرحوم نائینی را از حامیان نهضت تنباکو و بنیانگذاران «ثورهالعشرین» عراق معرفی کرد و گفت: این عالم پس از بازگشت کوتاهمدت به ایران، به دلیل بیتوجهی حاکمان وقت به احکام شرع، دوباره به عراق بازگشت و تا پایان عمر در برابر ظلم و استعمار ایستادگی کرد.
حجت الاسلام والمسلمین فرخ فال افزود: در کنار پژوهشهای علمی، دبیرخانه کنگره با همکاری حوزه علمیه نجف، خاندان نائینی و نوه ایشان، آیتالله حاج شیخ جعفر نائینی، تمام آثار و دستنوشتهها را بادقت و اتقان بالا گردآوری و منتشر کرده است.
این استاد درس خارج حوزه های علمیه با اشاره به ابعاد بینالمللی رویداد، تصریح کرد: این کنگره موجب تعامل و ارتباط عمیق میان حوزههای علمیه ایران و عراق شده و گامی در همافزایی علمی و فرهنگی میان قم، نجف و کربلا به شمار میرود.
حجت الاسلام والمسلمین فرخ فال گفت: این کنگره فرصتی برای اتحاد حوزههای ایران و عراق و بستری برای همگرایی امت اسلامی در برابر فشار استکبار جهانی است و تلاش دارد پیام مقاومت، عزت و استقلال را در میان ملتها تبیین کند.
وی با قدردانی از حمایت مراجع عظام تقلید قم و نجف افزود: مرجعیت عالی نجف و مراجع بزرگوار ایران از این حرکت علمی و بینالمللی استقبال کردهاند و هماهنگی کامل میان دو حوزه شکلگرفته است.
مسئول دبیرخانه شورای عالی حوزه های علمیه در کیفیت برگزاری کنگره گفت: شورای علمی کنگره با ریاست آیتالله استادی و با تشکیل پنج کمیته تخصصی در زمینههای فقه و اصول، سیره و زندگینامه، قرآن و حدیث، اندیشه سیاسی و کلام، به بررسی جامع آثار و اندیشههای نائینی پرداخته است. از میان بیش از 200 مقاله ارسالی، 70 مقاله برگزیده و پنج جلد از آنها منتشر شده است.
وی با بیان اینکه حدود 40 جلد از مجموعه آثار و دستنوشتههای نائینی در این کنگره رونمایی خواهد شد، افزود: با تأیید مرجعیت عالی نجف، «موسوعه آثار میرزای نائینی» با دقت علمی بالا تدوین و همزمان با افتتاحیه کنگره بینالمللی در اول آبانماه رونمایی میشود.
مسئول دبیرخانه شورای عالی حوزه های علمیه با اشاره به جایگاه علمی مرحوم نائینی گفت: در حوزههای علمیه، نام نائینی با افتخار و احترام برده میشود و نقل آرا و مبانی فقهی و اصولی او از افتخارات اساتید و طلاب است؛ آثار علمی ایشان بهویژه در علم اصول فقه از عمق و دقتی کمنظیر برخوردار است و تقریرات شاگردانش از منابع اصلی دروس خارج فقه و اصول حوزه به شمار میرود.
حجت الاسلام والمسلمین فرخفال تأکید کرد: امروز که چهره استکبار جهانی بیش از گذشته آشکار شده است و چهره خشن خود را از نقاب درآورده است، بازخوانی اندیشههای نائینی میتواند راهنمایی برای استقلال، مقاومت و اتحاد امتهای اسلامی باشد. کنگره بزرگداشت نائینی گامی در جهت همگرایی علمی، فرهنگی و سیاسی ایران و عراق به شمار میرود.
گفتنی است، کنگره میرزای نائینی در شهرهای قم، مشهد، نجف و کربلا برگزار می شود و اولین برنامه آن در پنجشنبه اول آبان در قم آغاز خواهد شد.