پروفسور رفیع پور:
اساتید دانشگاه الگویی جدید از پژوهش مسئلهمحور و آیندهنگر ارائه دهند
جامعهشناس برجسته کشور، در سخنرانیای صریح بر ضرورت معطوف کردن پژوهشهای دانشگاهی به حل مسائل جاری و آینده کشور تأکید کرد و هشدار داد: دشمن با جنگ فرهنگی و تغییر نظام ارزشی در حال پیشروی است.
به گزارش خبرنگار سرویس سیاسی خبرگزاری رسا، پروفسور فرامرز رفیعپور در پیش نشست همایش بین المللی علوم انسانی و اسلامی که امروز در موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) برگزار شد، آیتالله مصباح یزدی را شخصیتی متفکر و کمنظیر توصیف کرد و گفت: واژه «کمنظیر» نیز بهدرستی گویای وسعت شعاع فکری و عمق اندیشه ایشان نیست. دانش اجتماعی و انسانی آیتالله مصباح بسیار گسترده بود و به همین دلیل تمایل داشتند علوم انسانی بیش از پیش رنگ و بوی حوزوی به خود بگیرد.
وی با تأکید بر اینکه پژوهش پیش از هر چیز با مسئله آغاز میشود، افزود: هر پژوهش یک مسئله دارد، علل دارد، فرایند دارد و پیامدهایی را به دنبال میآورد؛ اما مهمترین و مرکزیترین عنصر در این چرخه، مسئله است و اگر مسئله درست تشخیص داده نشود، کل فرایند پژوهش بیثمر خواهد بود.
رفیعپور با اشاره به تجربههای علمی خود در خارج از کشور گفت: در اواخر دهه ۶۰ شمسی، زمانی که در آلمان بودم، به آمریکا دعوت شدم و یک سال در دانشگاه ویسکانسین–مدیسون حضور داشتم؛ دانشگاهی که در زمره پنج دانشگاه برتر آمریکا قرار دارد. دغدغه اصلی من در آنجا این بود که ببینم پژوهشگران چه مسئلهای را دنبال میکنند. آنچه بهروشنی مشاهده میشد تمرکز اصلی پژوهشها بر حال و آینده بود و بودجههای تحقیقاتی عمدتاً به پژوهشهایی اختصاص مییافت که بتواند برای آینده راهحل ارائه دهد، نه صرفاً پرداختن به گذشته.
وی افزود در ایران، بهویژه پس از گسترش بیرویه دانشگاهها از سال ۱۳۶۸ و افزایش مقاطع تحصیلات تکمیلی، مسئلهیابی به حاشیه رانده شد و بسیاری از پایاننامهها فاقد مسئلهای هستند که بتواند مشکلی از کشور را حل کند یا برای آینده راهگشا باشد.
استاد رفیع پور ادامه داد: در برخی موارد، دانشجو صرفاً به دنبال مدرک است و استاد نیز انگیزهای فراتر از امور روزمره ندارد؛ پدیدهای که در علم به آن «تولید درونگروهی» یا نوعی رکود علمی گفته میشود و مانع پیشرفت واقعی دانش است.
این جامعهشناس با انتقاد از وضعیت کنونی دانشگاهها تصریح کرد: نتیجه بررسیهای او نشان میدهد تنها درصد اندکی از دانشگاهیان توانایی حل مسائل واقعی را دارند و بسیاری از اساتید به تدریس جزوههایی عادت کردهاند که سالها بدون تغییر تکرار میشود و اگر از آنها درباره یک مسئله واقعی جامعه سؤال شود، همان مطالب کلی و نظری را بازگو میکنند، بیآنکه راهحلی عملی ارائه دهند.
وی در ادامه دو ستون اصلی اصلاح کشور را برشمرد و گفت: ایران با شرایط موجود باید دو ستون را اصلاح کند؛ یکی نظام مذهبی و دیگری نظام آموزشوپرورش.
رفیعپور با تأکید بر نقش علوم انسانی در شرایط کنونی کشور گفت: پس از جنگ تحمیلی و نیز درگیریهای منطقهای اخیر، دشمنان ایران مسیر جنگ فرهنگی و اجتماعی را در پیش گرفتهاند. هدف اصلی این جنگ، نظام ارزشی جامعه است؛ ارزشی که اگر تضعیف شود، بنیانهای اجتماعی نیز بهسرعت فرو میریزد. در چنین شرایطی علوم انسانی و بهویژه جامعهشناسی باید در خط مقدم تحلیل، مسئلهیابی و ارائه راهحل قرار گیرد.
وی با اشاره به تجربههای میدانی خود افزود: دشمنان پس از ناکامی در جنگهای نظامی و تحریمها، تغییر ارزشها را در دستور کار قرار دادهاند و این روند از سال ۱۳۶۸ آغاز شده و همچنان ادامه دارد. او هشدار داد که اگر نارضایتیهای اقتصادی اوج بگیرد و به شورش تبدیل شود، احتمال حمله خارجی نیز افزایش خواهد یافت.
رفیعپور در پایان خطاب به مسئولان مؤسسه امام خمینی(ره) پیشنهاد کرد که این مجموعه و نهادهای مشابه با نگاه عمیق دینی و اجتماعی، الگویی جدید از پژوهش مسئلهمحور و آیندهنگر ارائه دهند؛ الگویی که به جای انباشت پایاننامه و مقاله، به حل مسائل واقعی جامعه ایرانی بینجامد و نقش خود را در صیانت از هویت فرهنگی و ارزشی کشور ایفا کند.
ارسال نظرات