مروری بر زندگینامه و خدمات آیت الله محمد حسن فقیه یزدی

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، آیت الله محمد حسن فقیه یزدی از اساتید حوزه علمیه قم، در یک خانواده‌ مذهبى، علمى، روحانى دیده به جهان گشود.

تحصیل

وی تحصیل علوم دینى را در محضر پدر آغاز کرد .بعد از وفات ایشان ، او و برادرش ، از عنایات آیة الله شیخ غلام‌رضا فقیه یزدى خراسانى ، بهره‌ی علمى و اخلاقى گرفتند .

دروس سطح را نزد اساتید معتبر، مانند آیات آیة اللهى و علومى و شهید صدوقى و طباطبایى سلطانى بروجردى تکمیل کرد و درس‌هاى خارج فقه و اصول را از محضر بسیارى از مراجع معظم تقلید که در زمان حضرت آیة اللّه بروجردى سِمَت تدریس خارج فقه و اصول را داشتند ، در حوزه هاى علمیّه، فرا گرفت . 

مراجعى مانند حضرات آیات عظام خوانسارى و بهبهانى و میلانى ، قدس سرهم ، بودند که دروس مجتهدان و مراجعى چون حضرات آیات عظام آخوند خراسانى و صاحب عروة الوثقى و میرزا محمدتقى شیرازى و شیخ الشریعة را درک کرده بودند .

از دیگر اساتید وی، می‌توان به حضرات آیات عظام گلپایگانى و اراکى و حاج شیخ مرتضى حایرى و بهاءالدّینى و میرزا هاشم آملى اشاره کرد.

وی علاوه بر فقه و اصول ، تفسیر و حدیث و عرفان و فلسفه و دانش ریاضى و هیئت را در محضر وارستگانى مانند حضرات علاّمه طباطبایى و رفیعى قزوینى و شعرانى و حکیم الهى قمشه اى فرا گرفت.

آیت الله احمدی فقیه ، در زمان تحصیل و تدریس، در زمینه‌هاى فقه و اصول و فلسفه و کلام تحقیقات علمی فراوانی انجام داد.

تدریس

وی به تدریس خارج مباحث قرآنى ، به ویژه احکام‌القرآن و چندین دوره اصول تفریعى و پاره‌ای از کتاب‌های فقهی با اشاره به مسائل جدید و مقایسه با قانون مدنى و عرفان و فلسفه و کلام و بعضى از مباحث هیئت پرداخت.

راهنمایى دانش‌پژوهان به تحقیق و نوشتن جزوه‌ی درسى و برگزاری کنفرانس ، در مدرسه‌ی حقّانى و در ضمن برنامه‌هاى علمى، مى توان از کارهاى ابتکارى تدریسی وی به شمار آورد.

از جمله‌ی تلاش‌های او در مقام استادی ، مراقبت ویژه از برخی نخبگان حوزه بود که اینک بعضى از آنان، به تدریس دروس عالی حوزوی مشغول اند.

حضور در صحنه های سیاسی، اجتماعی

آن مرحوم، از ابتداى نهضت اسلامى ، همواره با امام خمینى(ره) همگام بوده و در تحقّق آرمان‌هاى ایشان، تلاشِ نیکو داشت .در پی این فعالیت‌ سیاسی به همراه همسر و بعضى از فرزندان‌شان از سوى ساواک دستگیر و زندانى مى‌شود.

براى تحکیم اهداف علمى و فقهى و خدمت به انقلاب اسلامى، فعالیّت ایشان بُعدِ تازه‌اى را به خود مى‌گیرد و به خارج از کشور مسافرت مى کند و در کنار امام خمینى مشغول خدمت مى‌گردد.

با سرنگونى رژیم شاهنشاهى، و با توجه به ضرورت هاى اوّل انقلاب، آیت الله فقیه یزدی بعضى از امور نظام اسلامى را مانند امامت جمعه بر عهده گرفت پس از منصوب‌شدن به امامت جمعه‌ی بروجرد، در مدرسـه‌ بحـرالعلوم درس خارج فقه و اصول را شروع کرد.

در طول دفاع مقدس، وی براى انجام‌دادن برنامه هاى  شرعى، چون برپایى مراسم تبیین دعا و زیارت و اقامه‌ی نماز جماعت و  جمعه در سنگر و رفع نیازهاى مادّى و معنوى جبهه، کوشا بود.

سیره علمی و عملی

آیت الله احمدی فقیه یزدی، در فهم قرآن و احادیث، آراء و نظرهاى اجتهادى ویژه‌اى داشت که برای نمونه "درایت قرآنى" و "وراثت" از قرآن که هر کدام چهارده محور را دنبال مى‌کند؛ همچنین در باب مسائل فقهى ، ابتکارات و راه‌حل‌هایى براى مسائل مستحدثه و نوپیدا ارائه داد و در شعاع مسائل فقهى ، قواعد و ضوابط اصولى را به صورت تفریعى و کاربردى تبیین و تحلیل کرد.

در تنظیم منابع و مدارک فقهى  آیات الأحکام و احکام دستورى قرآن مجید و علوم قرآنى و قواعد فقهى قرآنى هم ابتکاراتی زیبا داشت و نیز طرحی جامع برای تنظیم و بررسی روایات ، به نام أساس الأحکام الشّرعیّة و جامع أدلّتها تدوین کرد.

آن مرحوم ، علاوه بر تدریس،بیش از صد عنوان  کتاب و رساله‌ علمى نوشت که برخی از آنها عبارت اند از : أحکام القرآن، حاشیه بر مناسک شیخ اعظم انصاری،حاشیه بر سراج العباد شیخ اعظم انصارى،تعلیقه بر بخشى از عروة الوثقى، مقدّمه و تعلیق بر قاعده لاضرر امام خمینی (ره)، رسالة فی طلوع الفجر فی اللیالی المقمرة ، مجموعه اى از مباحث رجالى و مباحث متفرقه درباره‌ی مبانى کلمات حضرت امام .

مجلس در س آیت الله احمدی فقیه یزدی  را می توان به دریای پر تلاطم افکار تشبیه کرد که هرگاه موضوعی مطرح می شد، موجی از اندیشه های وی مطرح می شد. گعده های علمی طلبگی او هم فرصتی بود تا طلاب بتوانند سوالات گوناگون خود را بپرسند و از نزدیک با طرز فکر استاد خویش و ساختمان فکری او آشنا شده و نه پاسخ بلکه پاسخگویی را یاد گیرند.

اشتیاق او در راستای آشنایی بیشتر جوانان با معارف اسلامی او را واداشته بود تا به دانشگاه ها و حلقه های سازمان یافته خودجوش جوانان وارد شود و از نزدیک معارف اسلامی قرآنی را برایشان تبیین کند.

اما طومار آثار علمی این استاد برجسته حوزه علمیه قم با کمال نابوری در روز یکشنبه، هفتم شهریور ماه در حالی که عازم سفر تبلیغی بود، بسته شد اما خدمات او به مکتب تشیع کارنامه معنوی او را باز گذاشته است.

روحش شاد /909/ گ2/ح