حوزه باید برای تربیت مبلغ و قاضی تلاش بیشتری کند

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا به نقل از پایگاه اطلاع رسانی رسالات؛ معاون فرهنگی تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی به همراه گروهی از برگزارکنندکان دومین جشنواره تبلیغ مطهر با آیت‌الله خلخالی از علمای مشهد دیدار کرده و گزارشی از روند اجرایی این جشنواره ارائه کردند.

آیت‌الله خلخالی در ابتدای این دیدار با اشاره به آیه «الذین یبلغون رسالات الله و یخشونه و لا یخشون احدا الا الله و کفی بالله حسیبا» گفت: مفاد این آیه کریمه اساس تبلیغ را مشخص می‌سازد. تبلیغ معنایی کلی دارد که در تمام دنیا رایج است. تبلیغات سیاسی، تجاری و... . معنای خاص تبلیغ هم تبلیغ دینی است. ما تبلیغات انبیا را دنبال می‌کنیم و به دنبال وظیفه تبلیغی روحانیت هستیم.

وی افزود: تبلیغ در این آیه مبارکه به معنای عام است. یعنی حتی یک سیاست مدار هم اگر می‌خواهد تبلیغ کند باید بر اساس ترس از خداوند باشد یعنی دروغ نگوید، تهمت نزند، خرابکاری نکند، کارهای او بر مبنای فساد نبوده و بر مبنای الهی باشد. آیه شریفه کلمه یخشون را تکرار می‌کند و می‌گوید غیر از خدا هیچ کس را نباید در نظر بگیرد. خداوند می‌فرماید بر اساس خشیت الهی قدم بردارید و در ادامه می‌گوید حساب شما هم با ما است و هیچ قاضی بهتر از خدای متعال نمی‌تواند و ممکن نیست که به واقعیات برسد. هرچیزی که قاضی به آن برسد بر اساس ظاهریات است و کسی که به واقعیات می‌رسد ذات اقدس الهی است.

این استاد سطوح عالی حوزه علمیه خراسان در بخش دیگری گفت: اگر بنا است طلبه‌ای تبلیغ کند اصرار به خواندن رسائل و مکاسب برای او تناسب ندارد. مبلغ باید تاریخ، تفسیر، تاحدی مسائل اخلاقی و مقداری از فلسفه که خطر ندارد را بداند. گویندگانی که نامشان تا الان در رشته تبلیغ مانده است مثل آقای فلسفی و آقای راشد در زمینه فقه زیاد خبره نبودند اما در زمینه سخن چنان سخنوری بودند که کشوری را تکان می‌دادند چون در رشته خود کار کرده بودند. کتاب‌هایی که از ایشان در زمینه اخلاق مانده است کتاب‌های بسیار ارزشمندی است.

وی توضیح داد: در دنیای امروز و با توجه به اینکه حکومت ایران حکومتی اسلامی است و در رأس آن هم حضرت آقا هستند سه رشته در حوزه لازم داریم. اول رشته‌ای است که مرجع تقلید تربیت می‌کند. مرجع تقلید افتخار و اعتبار شیعه است. میرزای شیرازی با یک کلمه دنیایی را تکان داد. حضرت امام با دو رکعت نماز ایران و انقلاب آن را تکان داد. امروز در حوزه‌های علمیه کمتر دنبال این مقام هستند. چون طلبه سرگرم به کارهایی شده است که باقی نمی‌مانند.

وی خاطرنشان کرد: البته امروز با گذشته متفاوت است و این رشته‌ها شرایط خاصی پیدا کرده‌اند. استاد من می‌فرمود که من شب‌ها تا صبح مشغول مطالعه و بیدار بودم. پدرم می‌گفت این کار را نکن که مریض می‌شوی ولی من اصرار داشتم که تا صبح بیدار بمانم. بین خواسته پدر و خواسته خودم تناقضی وجود داشت و من گرفتار این بودم که چطور این دو را جمع کنم. ما چنین افرادی می‌خواهیم که باید در حضور در جلساتی که می‌پسندند و کار علمی خود آزاد باشند.

آیت‌الله خلخالی رشته دوم مورد نیاز حوزه علمیه امروز را قضاوت دانست و گفت: حجت‌الاسلام رئیسی می‌گفت خیلی از قضات کنونی ما قابلیت لازم را ندارند و برای قضاوت قبولشان نمی‌کنیم. دروس قضایی باید در حوزه به صورت تخصصی باشد و استاد خاص خود را داشته باشد.

وی افزود: رشته سوم هم منبر است که طلبه باید به صورت اختصاصی در رشته‌های تاریخ، تفسیر، فصاحت، بلاغت و... تربیت شود. در نتیجه اصرار به اینکه مبلغ رسائل و مکاسب خوانده باشد ضرورت ندارد. اگر بنا است این شخص مبلغ باشد و به اطراف ایران و خارج از کشور برود باید در رشته‌های دیگری تربیت شود و حتی اگر لازم است زبان انگلیسی را به او یاد بدهیم.

وی توضیح داد: برخی از طلاب می‌گویند رسائل و مکاسب را نمی‌فهمیم و به خاطر نمره مجبور هستیم که سر درس حاضر شویم. وقتی به او می‌گویم که چه دوست داری؛ می‌گوید می‌خواهم منبری شوم و به این کارعلاقه دارم. باید مدیران عالی حوزه علمیه برای آینده حوزه علمیه در این خصوص تصمیم گیری نمایند.

این استاد سطوح عالی حوزه علمیه خراسان تصریح کرد: آقای فلسفی می‌فرمود: «ذوق منبر تعلیم و تعلمی نیست. بعضی این ذوق را دارند و بعضی ندارند. من ذوق منبر دارم و از جایی درس نگرفته‌ام. بعضی‌ها تن صدایشان هم برای منبر بد است».

وی در ادامه به دروسی اشاره کرد که برای همه طلاب لازم است و گفت: لمعه خود دوره‌ای از فقه است و در همین اندازه کفایت می‌کند یا اینکه طلاب می‌توانند رساله‌ها را نگاه کرده و منهاج‌ها را مطالعه کند. رسائل و مکاسب شیخ بسیار سنگین است. وقت طلبه گرفته می‌شود و دل او هم افسرده می‌شود. کسی که فقط قصد منبری شدن دارد منطق و اصول را در حد کتب مظفر و فقه را در حد شرح لمعه بخواند ولی بقیه دروس برای او ضرورت ندارد. البته زبان عربی و ادبیات آن لازم است و اگر از اول قصد او تبلیغ است اجبار به کفایه و رسائل و مکاسب لازم نیست.

آیت‌الله خلخالی در این خصوص به خاطره‌ای اشاره کرد و گفت: وقتی که بنده در نجف بودم روحانی بود که منبر او گیرا نبود و هر وقت منبر می‌رفت مستمعین منتظر تمام شدن آن بودند. او در بصره به منزل آقایی رفت که از بیت مرحوم مظفر بود. فامیل مرحوم مظفر به او گفته بود که منبر برو تا سطح منبر تو را ببینم. در آن مجلس دیگران هم منبر رفتند. نوبت به ایشان که رسید به او گفت من پول منبر تو را می‌دهم و از تو خواهش می‌کنم که دیگر منبر نروی.

وی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: تشویق و تقدیری که همه ساله از مبلغین عرصه قلم و عرصه سخن و خطابه در دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی انجام می‌شود چه از پیشکسوتان و چه از نخبگان بسیار مطلوب است. هر کسی که در این رشته تبلیغ می‌کند مسلما اول قصد او قربت و اجری است که از خداوند می‌خواهد. تشویق ما در قبال قصد آنها هیچ است ولی وظیفه ما این است که از آنها تشکر کنیم و شکی در این جهت نیست. این تشویق باعث دلگرمی او است و دیگران را هم تشویق می‌کند. در واقع نوعی الگوسازی برای جوانان است.

وی در پایان توصیه کرد: بهتر است تشویق از جوانان صورت گیرد زیرا بزرگان که کار خود را انجام داده‌اند؛ این جوانان هستند که آینده در دست آنها است. مخصوصا افرادی که در محیط‌های خاصی در مقابل دشمن هستند که از آنها اصلا تقدیر نمی‌شود. آنها فقط به احساس وظیفه عمل می‌کنند. در ایران به فضل الهی همه نوع امکانات موجود است ولی آنها که در خارج از ایران هستند مشکلات زیادی دارند./931/د102/ع