با تکنوکراسی نمی‌توان به فیلم دینی دست یافت
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، سیدمجید شاه حسینی، کارشناس فرهنگی و مدیر سابق بنیاد فارابی، عصر پنج شنبه در ارتباطی تلفنی با دومین پاتوق فعالان حوزه هنر، ادب و رسانه مشهد در محل قرارگاه ولی امر، در خصوص این که هنرمندان چگونه می توانند به نگاه اجتماعی صحیحی دست یافته و متناسب با آن تولید یا نقش آفرینی داشته باشند، اظهار داشت: در نخستین گام، هنرمند برای ساخت یا نقش آفرینی در فیلم دینی، باید باور دینی داشته باشد؛ هنر دینی، عرصه پیمانکاری فرهنگی نیست که یک تکنوکرات(فن سالار) را استخدام کنیم و بگوییم بهترین اثر دینی را برای ما بسازد.
وی افزود: متاسفانه در گذشته مدیرانی در بالاترین رده های سینمایی بوده اند که نگاهشان این بوده و صراحتا در تلویزیون می گفتند لازم نیست آفریننده اثر دینی، فرد معتقدی باشد، در حالی که هنر دینی، عرصه سلوک و شهود است و با تکنوکراسی نمی توان بدان دست یافت.
شاه حسینی تصریح کرد: در گام بعد، بایستی به ابزارهای هنری تسلط کافی داشته باشد و در مرحله بعد، این جهان بینی و ابزار را در بستر هنری زمانی و مکانی مناسبی قرار دهد؛ به عنوان نمونه، در آداب دینی، ما مسلمانان به عنوان امری مستحب عادت به مصافحه و دیده بوسی داریم در حالی که همین کار اگر در کشوری غیرمسلمان انجام شود، به دلیل تغییر مکان و شرایط، معنای دیگری را می رساند و حتی شاید معنایی بر ضد آن. هنرمند نیز در یک فضای خاص می تواند حرف خاصی را بزند ولی همان حرف را در شرایطی دیگر اگر بگوید، ضد معنای قبل برداشت می شود.
این منتقد سینما ادامه داد: در واقع منظور این است که در تولید اثر دینی موفق، باید به زمان و مکان آفرینش نیز دقت شود که در کدام چینش هنری قرار گرفته است.
وی در پاسخ به این سؤال که منظور شما از این که در یکی از سخنرانی های اخیر خود، کاهلی و تنبلی را از مشکلات جدی رونق سینمای دینی، عنوان کرده اید، چیست؟ ابراز داشت: همان گونه که اشاره شد، هنر دینی، عرصه شهود است و هنرمند باید آنچه را شهود کرده و عمقا بدان رسیده است به تصویر بکشد.
شاه حسینی اضافه کرد: به عنوان مثال، «جیمز کامرون» به عنوان یکی از مطرح ترین هنرمندان غربی، پس از ساخت «آواتار یک» که با استقبال بسیار خوبی مواجه شد، به جای این که مانند برخی تهیه کنندگان ما که دنبال گیشه هستند، فورا درصدد ساخت شماره های بعدی فیلم باشد، با فردی دیگر، مشترکا سرمایه گذاری کرده و زیردریایی تحقیقاتی کوچکی می سازد و با آن به عمیق ترین گودال دریایی جهان یعنی ماریدانا می رود و برای این کار حتی به تمرینات یوگا تن می دهد تا شخصا به عمق مفهوم ظلمت پی ببرد و بعد «آواتار2» را بسازد.
هنرمند باید آنچه را شهود کرده و عمقا بدان رسیده است به تصویر بکشد
وی یاداور شد: وقتی یک فیلمساز جهانی که فروش فیلمش تضمین شده است این گونه برای فیلم خود زحمت می کشد، جای این سؤال باقی است که یک فیلمساز دینی نباید این قدر زحمت بکشد که باطن نور را درک کند و بعد فیلم بسازد؟ این آفتی است که متأسفانه دامنگیر مدیران، کارگردانان و بازیگران ما شده و سبب شده است به کارهای زودبازده و گیشه ای روی آورند تا کارنامه خود را پر کنند و من اسم آن را تنبلی گذاشته ام.
این کارشناس فرهنگی در خصوص میزان امیدواری به فضای فیلمسازی آینده نیز گفت: با همت جوانان مستعدی که وارد این عرصه شده اند امید آینده روشنی داریم. پس از سی سال از انقلاب اسلامی امروز برخی سینماگران مسأله دار به این شهود رسیده اند که ما اصولا سینمای دینی نداریم و از ما مطالبه نکنید، یعنی سینمایی که همان ابتدا با انقلاب بیعت کرد که در خدمت ارزش ها باشد، تازه بعد سال ها می گوید سینمای دینی مهمل است. اما کارهایی نظیر فیلم «سربه مهر» نشان داد که می شود به سینمای دینی نزدیک شد.
دومین جایزه گفتمان سینمای انقلاب اسلامی را نیز در کارنامه خود ثبت کرده است در خصوص نحوه شکل گیری ایده این فیلم اظهار داشت: این همیشه برای من دغدغه بود که چرا برخی برای نشان دادن امری مانند نماز که حسن آن محرز است، تردید و اضطراب دارند و دوست داشتم این مسأله را حل کنم.
در ادامه این نشست، هادی مقدم دوست، نویسنده و کارگردان فیلم «سربه مهر» که عنوان کارگردان برتر جشنواره 31فیلم فجر و وی در مورد کوتاهی داستان «سربه مهر» برای یک فیلم سینمایی، خاطرنشان کرد: همیشه این طور نیست که لزوما فیلم خوب و بلند یا ریتم تند در سینما جذابیت آفرین باشد بلکه این تنها یک راه از راه های ایجاد جذابیت است و روش های دیگر بسیاری وجود دارند که به دلیل عدم مطالعه کافی ما شناسایی نشده و نهفته مانده اند.
در پایان این نشست نیز از انیمیشن «پیام راشل کوری» توسط فرهاد عظیما، به عنوان محصول جدیدی از تولیدات فعالان جبهه فرهنگی انقلاب رونمایی شد.
گفتنی است، نخستین پاتوق فعالان حوزه هنر، ادب و رسانه مشهد، چهارم دیماه با حضور صادق کرمیار، نویسنده رمان «نامیرا» برگزار شد./930/پ201/س