کنکاش در حقیقت ایمان
خبرگزاری رسا ـ عضو هیأت علمی پژوهشکده فلسفه و کلام اسلامی گفت: ایمان به معنای تصدیق و باور قلبی است که در مقابل آن کفر قرار دارد به معنای انکار و تکذیب قلبی.
به گزارش خبرگزاری رسا به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، «ایمان از چه سنخی است؟ آیا از سنخ باور قلبی است و یا معرفت ذهنی، آیا از سنخ عمل است و یا از سنخ عواطف و احساسات و یا آمیزه ای است از همه این‌ها؟» این‌ها پرسش‌هایی است که از حجت الاسلام مصطفی آزادیان، عضو هیأت علمی پژوهشکده فلسفه و کلام اسلامی سؤال شده است و نظر فرهیختگان محترم را به مطالعه پاسخ ایشان به این پرسش‌ها جلب می‌کنیم.
حجت الاسلام مصطفی آزادیان در ابتدای صحبت‌های به تعریف معنای واژه ایمان پرداخت و بیان کرد: ایمان در لغت از ریشه «ا- م – ن» و به دو معناست: یکی امانت که ضد خیانت است و معنایش آرامش قلب است و به همین دلیل به چیزی که نزد کسی به ودیع گذاشته می‌شود امانت میگویند؛ چون ودیعه‌گذار نسبت به آن ودیعه دارای آرامش خاطر و اطمینان نفس است. و معنای دومی که برای ایمان در نظر گرفته می‌شود "تصدیق و باور قلبی" است.
وی ادامه داد: کلمه امن در ثلاثی مجرد "اَمِنَ" به معنای " آرامش پیدا کرد" و "ایمن شد" می‌آید، مانند: «افامن الذین مکروا السیئات ان یخسف الله بهم الارض او یأتیهم العذاب من حیث لا یشعرون؛ آیا کسانی که تدبیرهای بد می‌اندیشند، ایمن شدند از اینکه خدا آنان را در زمین فرو ببرد، یا از جایی که حدس نمی‌زنند عذاب برایشان بیاید؟»، و در ثلاثی مزید باب افعال "آمَن" هم به معنای "ایمنی دادن" و "آرامش بخشیدن" آمده است مانند: «الذی اطعمهم من جوع و امنهم من خوف؛ همان خدایی که در گرسنگی غذایشان داد، و از بیم دشمن آسوده خاطرشان کرد» و هم "باور کردن" و "تصدیق قلبی" مانند: «انما یعمر مساجد الله من آمن بالله و الیوم الاخر؛ مساجد خدا را تنها کسانی آباد می‌کنند که به خدا و روز باز پسین ایمان آورده».
عضو هیأت علمی پژوهشکده فلسفه و کلام اسلامی همچنین به نظر علامه طباطبایی در این رابطه اشاره کرد گفت: علامه معتقد است مؤمن کسی است که به خداوند اعتقاد و باور قلبی دارد و موضوعات اعتقادی خود را از آفتِ اعتقاد یعنی شک و تردید ایمن ساخته است در نتیجه به آرامش و سکون قلبی دست می‌یابد.
وی با بیان اینکه راغب اصفهانی در کتاب خود به نام مفردات، در معنای ایمان می‌گوید ایمان باوری است که آرامش نفس به همراه داشته باشد اذعان نمود: واژه "مؤمن" درباره خدا هم به کار می‌رود، خداوند مؤمن است. به این معنا بندگان خاص خود را از عذاب ایمنی بخشیده، آن‌ها را در امان قرار می‌دهد.
آزادیان در ادامه برای روشن نمودن بهتر موضوع به معنای واژه "کفر" اشاره کرد و با بیان اینکه:در برابر واژه ایمان واژه "کفر" قرار دارد تشریح کرد: "ابن فارس" در رابطه با واژه کفر می‌نویسد: این واژه در لغت تنها به معنای پنهان کردن و پرده پوشی و سرپوش نهادن است؛ اما در اصطلاح در برابر کلمه ایمان قرار دارد و به کسی کافر گفته می‌شود که به خدا ایمان نیاورد و دین حق را نپذیرد.
وی در ادامه به نظر راغب اصفهانی درباره واژه کفر اشاره کرد و گفت: راغب می‌گوید: کفر در لغت، به معنای پوشاندن و مخفی کردن اشیاء است و شب را کافر گویند چون اشخاص را می‌پوشاند و کشاورز را کافر گویند زیرا بذر را در زمین می‌پوشاند؛ ولی اگر لفظ کافر به تنهایی ذکر شود، مقصود کسی است که وحدانیت خدای متعال یا نبوت پیامبر و یا شریعت آسمانی یا هر سه آن‌ها را منکر شود.
عضو هیأت علمی پژوهشکده فلسفه و کلام اسلامی در پایان صحبت‌های خود خاطر نشان کرد: بنابراین در پاسخ به این پرسش که ایمان از چه سنخی است، باور قلبی یا معرفت ذهنی؟ باید گفت: ایمان به معنای تصدیق و باور قلبی است که در مقابل آن کفر قرار دارد به معنای انکار و تکذیب قلبی./9191/د102/ی
ارسال نظرات