اول جهل روزی است که فرد بگوید فارغ‌التحصیل شدم
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حضرت آیت‌الله عبدالله جوادی آملی در پانزدهمین همایش کتاب سال حوزه که پیش از ظهر امروز در سالن قدس مجتمع آموزش عالی امام خمینی(ره) برگزار شد، پژوهشگران حوزوی را به تأسی به قرآن کریم فراخواند و گفت: اگر نویسنده‌ای در راستای قرآن کریم ننویسد و به این کتاب اقتدا و تأسی نکند، قرآن برای او اسوه نشده است.
وی در ادامه ویژگی‌های قرآن کریم را در دو عنصر محتوای وزین و قابل فهم بودن مورد تبیین قرار داد و افزود: قرآن سنگین است، اما آسان هم هست، سنگین و آسان بودن قرآن دو ویژگی رسمی آن به شمار می‌رود که قرآن دلپذیر، فطرت‌پذیر، قابل فهم و قابل عمل است.
این مفسر برجسته قرآن کریم با بیان اینکه سنگین بودن غیر از دشوار بودن است و آسان بودن غیر از سست بودن، متذکر شد: قرآن سست نیست اما آسان است، سخیف، خفیف و سخت نیست، اما ثقیل است.
وی ادامه داد: هر کتابی که انسان می‌نویسد از نظر برهان باید متقن باشد، چراکه ثقلین الگوی ما هستند و نوشته‌های ما نیز باید قول ثقیل باشد؛ بنابراین اگر دیدید حرف بی‌برهان است و حرفی که اگر به صورت کتاب در آید یک بار مصرف است، دست به قلم نبرید.
حضرت آیت‌الله جوادی آملی با بیان اینکه فعل پذیری و فطرت پذیری تأسی به قرآن کریم در تألیف است، گفت: مهم‌ترین مطالب قرآن حکمت است، انسان باید کتابی بنویسد که میزان باشد و بتوان خوب و بد، خیر و شر، حسن و قوی، محمود و مضمون را با آن ارزیابی کرد.
وی تصریح کرد: کتابی که ترازو نیست و خود محتاج ترازوی دیگر است شایسته حوزه‌های علمیه نیست، دیر دست به قلم ببرید اما خوب بنویسید.
این استاد برجسته حوزه علمیه قم، قرآن کریم را اسوه در تألیف و تدوین معرفی کرد و افزود: قرآن کریم در سه مقطع با ما سخن می‌گوید، چه در مقطع آیات، سور و کل قرآن کریم که این بیگانه از زمان و زمین و عصر و مصر نیست.
وی با بیان اینکه شأن نزول بسیاری از آیات ناظر به تعامل متقابل آیات و رخدادهای خارجی است، گفت: شأن نزول سوره نشانه تعامل متقابل سوره با حوادث روزگار است و فضای نزول حجاز آن روز و دیگر نقاط با مجموعه قرآن نشانه تعامل متقابل این کتاب با فضای نزول است.
حضرت آیت‌الله جوادی آملی ادامه داد: قرآن کتابی نیست که کسی تنها بدون ملاحظه جهان خارج تألیف کرده باشد، هم جهان خارج را می‌پروراند و هم بازده آن را در سور و آیات بعدی بازگو می‌کند.
وی با اشاره به روایتی از پیامبر اکرم(ص) مبنی بر اینکه کار را در جان مردم ببرید، به طرح این سؤال که ما با جان مردم کار داریم یا با گوش مردم پرداخت و توصیه کرد: محققان حرفی بزنند و کتابی بنویسند که دلپذیر و دل‌انگیز باشد؛ اگر هوشی و فراقتی دارید زود دست به قلم نبرید.
استاد خارج فقه حوزه علمیه قم افزود: اگر کسی مسلط شد و توانست رسائل و کفایه و سطح اسفار را به خوبی تدریس کند تازه ابتدای درس خواندن است، ببینید وقتی مرحوم صاحب جواهر رحلت کرد چند فهم وجود داشت و در زمان مرحوم آخوند خراسانی چند مرجع تقلید داشتید.
وی با بیان اینکه بزرگان حوزه اساتید و شاگردان بسیاری داشته‌اند، گفت: مبادا تنها به تدریس اکتفا کنیم که اینها کف سواد است و آن کسی که نه استاد دارد و نه شاگرد جزو نوابغ است، کسی که بدون استاد، استاد کل شد ابن سینا بود و کسی که با داشتن این همه تألیفات شاگرد ندارد هم ابن سینا است.
وی افزود: در کنگره شیخ انصاری گفتم ما باید هشت آقا ضیاء، هشت نائینی، هشت شیخ انصاری و هشت علامه طباطبایی در هر عصری داشته باشیم اما حوزه‌ها خالی است، مبادا کسی در اثر قدرت تألیف و نشر، کتابی با تاریخ مصرف یکساله بنویسد که کمتر از این اتلاف عمر است.
حضرت آیت‌الله جوادی آملی با بیان اینکه اگر حوزه 10 نفر مانند آقا ضیاء در هر عصری نداشته باشد، عمر تلف کرده است، متذکر شد: نباید سواد را در این حد خلاصه کنیم باید بدانیم در جهان، منطقه و کشور چه خبر است.
وی آنچه مربوط به کشور است را به منزله آیات قرآن، آنچه در منطقه می‌گذرد را به معنی سور قرآنی و آنچه در جهان می‌گذرد را به معنای کل کتاب قرآن فرض کرد و گفت: تا نقشه جامع علمی جهانی تدوین نشود، طولی نمی‌کشد که هر کتاب و مقاله‌ای به صورت بافت فرسوده در می‌آید.
این استاد برجسته حوزه علمیه قم افزود: اگر گفته شد که فضای جنگ جهانی اول، جنگ جهانی دوم، مسأله مشروطیت و کودتای ننگین 28 مرداد بر کشور اثر گذاشت، به این معنا است که اگر این اتفاق‌ها نبود نه علامه طباطبایی آنگونه کتاب می‌نوشت و نه امام راحل نظام اسلامی را تشکیل می‌داد.
وی با بیان اینکه اول جهل روزی است که فرد بگوید فارغ‌التحصیل شدم، افزود: حوزه‌های علمیه به ویژه حوزه علمیه قم که به برکت انقلاب اسلامی رشد کرده است باید فرهیختگانی را پرورش دهد که در هر عصری وجهه فقهی نظری آقای نائینی را داشته باشد و از اینجا علم به نقاط مختلف جهان ارائه شود./920/پ202/ج