وجود مخالف یکی از دلایل حقانیت است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، معصومه یوسفی استاد حوزه علمیه در درس اخلاق عمومی مدرسه علمیه باقرالعلوم(ع) شهرستان قدس با اشاره به  این‌که دهه اول ذی الحجه در نزد خداوند جایگاه خاصی دارد، افزود: بعضی مفسرین در آیات ابتدایی سوره فجر، ولیال عشر را فرمودند که منظور دهه اول ذی الحجه است، و این ده روز ده روز تکمیلی چله حضرت موسی بود که حضرت از طرف خداوند مامور شد تا 40 شب با خدا مناجات کند و بزرگان ما ماه ذی القعده و ده روز اول ماه ذی الحجه را به عنوان اربعین کلیمی یک کاری را انجام می‌دهند و یا کاری را ترک می‌کنند.

وی خاطرنشان کرد: یکی از اعمال ماه ذی الحجه گفتن ذکر لا اله الا الله است که در مفاتیح آمده و تاکیدی بر خواندنش شده است که این ذکر مخفی ترین ذکر است در حالی که بقیه اذکار مثل صلوات و الله اکبر معلوم است.

یوسفی در ادامه با اشاره به بحث اعتدال و میانه‌روی گفت: طبع انسان این‌طور است که وقتی به چیزی که خوشایند است دسترسی پیدا می‌کند، می‌خواهد همیشه با آن در تماس باشد مثل بچه‌هایی که تا کلمه‌ای را یاد می‌گیرند همه جا به کار می‌برند و کاری به مناسبتش ندارند، طلاب هم وقتی در حوزه قرار می‌گیرند می‌خواهند این اصطلاحات و کارهایی که یاد می‌گیرند را در همه جا به کار ببرند و بعضی اوقات چون موقعیت شناسی نمی‌کنند جواب عکس می‌دهد، ما این شیوه زیاده‌روی را در زمان پیامبر(ص) هم داریم که پیامبر(ص) سراغ شخصی را گرفتند و آقایان گفتند که مشغول عبادت است و چند بار این اتفاق افتاد، پیامبر(ص) پرسیدند که پس چه کسی زندگی این فرد رو اداره می‌کنه که یه عده‌ای با افتخار گفتند ما اداره می‌کنیم پیامبر گفتند که این فرد در دین اسلام نیست؛ کسی که بار مسؤولیتش در دوش دیگران باشد در حالی که خود در صف نماز جماعت باشد مسلمان نیست.

وی با اشاره به این‌که من در انجام مستحبات که از خودم شروع کردم نباید دیگران را آزار دهم، افزود: بعضی اوقات مطالبی که یاد می‌گیریم، می‌خواهیم دیگران انجام دهند که این خوب نیست و یا مطالبی که یاد می‌گیریم اعم از واجب و مستحب و می‌خواهیم مو به موانجام دهیم و به دیگران سرایت دهیم، به طور مثال روزه نه روز اول ذی الحجه خیلی سفارش شده است و حالا کسی می‌خواهد روزه بگیرد و خانواده‌اش به هر دلیلی همراه او نیست و برای سحری بیدار می‌شود و خانواده اذیت می‌شوند، در حالی که در زندگانی امام خمینی(ره) داریم که وقتی حضرت برای نماز شب بیدار می‌شدند زیر شیر آب ابر می‌گذاشتند تا صدای شرشر آب خانواده را اذیت نکند.

یوسفی خاطرنشان کرد: اعتدال و میانه‌روی در همه زمینه‌ها و مخصوصا در دوران طلبگی باید رعایت شود و کوتاهی کردن در آن هم در خود شخص و هم در اطرافیان تاثیر منفی می‌گذارد، سال اول طلبگی جو زدگی وجود دارد و طرف می‌خواهد همه مستحبات را در حد اعلی انجام دهد که این یک دفعه زده می‌شود، همه چیز را باید در حد اعتدال داشته باشیم و هرچی از مستحبات خواستیم انجام دهیم باید کم کم انجام دهیم، نفس ما چون در این دنیا زندگی می‌کنیم تعلقات زیادی در این عالم دارد و کاملا نمی‌توانیم پاستوریزه باشیم.

وی با بیان این‌که خودمان را به انجام مستحبات ملزم کنیم ولی در حد کم که به کسی آسیب نزند، افزود: نماز شب هم که می‌خواهید بخوانید، یواش یواش انجام دهید مثلا اگر همیشه ساعت پنج بیدار می‌شدی الان پنج دقیقه زودتر بلند شو و اگر شب نمی‌توانی بلند شوی موقع خواب فقط چند دقیقه نماز شب را بخوان.

یوسفی خاطرنشان کرد: اگر می‌خواهیم فرزندمان نمازخوان باشد باید خودمان به مستحبات را انجام دهیم و اگر می‌خواهیم فرزندمان دروغ نگوید باید توریه هم نکنیم که فرزندمان بفهمد که واقعیتش چیز دیگری است.

وی در ادامه با اشاره به فرازی از زیارت عاشورا مبنی بر « إنّی سلمٌ لمن سالمکم و حربٌ لمن حاربکم» افزود: همه این‌ها که در وجود انسان از قوه غضبیه و شهویه گذاشته شده است و ما بگوییم که قوه غضبیه قوه‌ خوبی نیست و خوب نیست که آدم بداخلاق و عصبانی باشد، نه در حد اعتدالش خوب است و کسی که با همه در صلح و صفا زندگی می‌کند باید روی این شخص شک کنیم، کسی که هم با امام حسین(ع) و هم با یزید کنار بیاد باید در این شخص شک کرد، آدمی که دشمن و مخالف نداشته باشد باید روی رفتار خود شک کند.

یوسفی با اشاره به این‌که وجود مخالف یکی از دلایل حقانیت است، افزود: این‌طور نباشد که چون من راه خدا را انتخاب کردم هیچ کس نباید با من مخالفت کند و هرچه گفتم باید گوش کند، اگر همه گوش کنند باید به این شک کند که نکند من راست نمی‌گویم؛ مخالف باید باشد، پیامبر(ص) هم مخالف داشت که خداوند به ایشان گفت جاهد الکفار والمنافقین واغلظ علیهم، امام زمان(عج) هم مخالف دارد، اصلا نشانه حق این است که باطلی مقابلش باشد حتی خود خدا هم مخالف دارد.

وی با اشاره به این‌که باید در کارهایمان اعتدال داشته باشیم، خاطرنشان کرد: نه فقط به درس و کتاب و حوزه بچسبیم و نه فقط به خانوده بچسبیم، الان که وارد حوزه علمیه شدیم یک مسئولیت به مسئولیت هایمان اضافه شده است که باید کنار بقیه مسئولیت جا باز کنیم نه این‌که از بقیه مسئولیت‌‌ها بزنیم تا این را به جایی برسانیم، این که در نماز می‌گوییم اهدنا الصراط المستقیم یعنی خدایا ما را به راه معتدل هدایت کن.

یوسفی با اشاره به حدیثی از امام علی(ع) مبنی بر« جاهل یا زیاده‌روی می‌کند و یا کم‌کاری» خاطرنشان کرد: این‌که من یک کتابی را دوست دارم مدام دستم باشد و بخوانم ولی درسی که خوشم نمی‌آید را برای شب امتحان بگذارم، این اعتدال نیست و این‌که یک روز هم درس می‌خوانم و هم مباحثه می‌کنم و هم سعی می‌کنم درس را دوست غایبم بفهمانم و یک روز این‌طور نیست، این اعتد ال نیست.

وی در ادامه ضمن بیان حدیثی از پیامبر(ص) مبنی بر« پیامبر فرمودند که من نماز می‌خوانم و می‌خوابم و روزه می‌گیرم و افطار می‌کنم و می‌خندم و گریه می‌کنم و هر کس از شیوه من رویگردان باشد از من نیست» افزود: برای عبادت هر مستحبی به خود فشار نیاورید ولی واجبات را حتی اگر حال نداری به نفست اجبار کن انجام دهی حتی در حد واجب به طور مثال الان اذان می‌گوید و حال نماز اول وقت نداری، برای ساعت‌های بعد نگذار و همین الان اول وقت در حد واجبات انجام بده و طوری نباشد که این شیوه همیشگی‌ات شود، مواقعی که حال داری نمازت را طولانی بخوان، و در هرکاری به اهل بیت نگاه کنیم و آن کار را انجام دهیم.

یوسفی ضمن بیان این‌که باید حواسمان باشد در دام کسانی که ذکر می‌دهند نیفتیم، بیان کرد: بهترین و بالاترین ذکر قرآن است که خداوند نازل کرده استن و بهترین راه ساختن انسان نماز خواندن است، ذکر دادن و گرفتن اهل می‌خواهد، بعضی اوقات کلاس هایی تحت عنوان عرفان می‌رویم که به معرفت خدا برسیم ولی می‌بینیم که معرفت نیاورد و من به آن‌ها مرفین می‌گویم، با اسم کلاس عرفان خانواده ها را به هم می‌ریزند.

وی خاطرنشان کرد: به هر کسی اعتماد نکنیم و پای حرف هرکسی ننشینیم، امام محمد باقر(ع) در تفسیر آیه " فَلْیَنظُرِ الْإِنسَانُ إِلَى طَعَامِهِ " گفتند که آدم باید نگاه کند که چه چیزی تغذیه می‌کند یعنی نگاه کند که پای حرف چه کسی می‌نشیند و همان‌طور که به غذای جسم اهمیت می‌دهیم به غذای روح هم اهمیت دهیم که چه چیزی می‌بینیم، چه چیزی می‌شنویم، کجا می‌رویم، در گروه چه کسی هستیم، زیر پرچم چه کسی سینه می‌زنیم، هر کسی که اسم پیامبر را آورد معنی‌اش این نیست که هدایت شده است، پیامبر در طول 23 سال 83 جنگ با مشرکین داشتن اما حضرت علی(ع) در طول چهار سال سه جنگ با مسلمان ها و نمازخوان‌ها داشتند.

یوسفی ضمن بیان این‌که خیلی باید از خدا کمک بگیریم، بیان کرد: در دعای روز شنبه می‌گوییم اهدنا الصراط المستقیم، این همه دعای مستند در مفاتیح شیخ قمی داریم بعد شخص می‌گوید بخت فلانی را بستن بریم پیش دعانویس! این نشان دهنده این است که دست ما از دامن خدا و اهل بیت(ع) کوتاه است.

وی با اشاره به این‌که در وجود انسان حس پرستش است و اگر با خدا نباشد غیر خدا جایگزین می‌شود و نمی‌شود هم خدا را و هم غیرخدا را عبادت کنیم، گفت: مثل حس نیاز به غذا حس نیاز به معبود هم داریم و اگر خداپرست نباشیم حتما بت پرست هستیم و نمی‌شود نه خداپرست باشیم و نه بت پرست، حتی کسانی که می‌گویند هیچ مذهبی نداریم.

یوسفی افزود: کسی که زیر بار حرف خدا نمی‌رود، مثلا الان اذان می‌گویند و من احساس می‌کنم کاری واجب‌تر از نماز دارم در آن لحظه که وقت نماز است من مجبور می‌شوم به جای این‌‌که یک چشم به خدا بگم به چند نفر چشم بگویم، ساختمان بدن من برای پرستش و عبادت او آفریده شده است نه برای کسی دیگر.

وی ضمن بیان این‌که کارهایی که می‌خواهیم انجام دهیم باید مستند به قرآن و یا روایات و رساله مراجع تقلید باشد، افزود: سرخود عمل نکنیم و مثل گیاه‌های خورو که علف هرز می‌شوند نباشیم که هر کسی که رد می‌شود یک لگد می‌زند و حواسمان باشد در فقه وقتی تخصصی نداریم نظر خود را بیان نکنیم.

یوسفی ضمن بیان این‌که دین مایه حیات است اظهار کرد: به اندازه‌ای که در دین خودمان و فرزند و اطرافیان خود تلاش می‌کنیم برای زنده بودنشان تلاش می‌کنیم، از حضرت موسی بن جعفر(ع) پرسیدند که لازم ترین علم برای آدم چیست که ایشان گفتند لازم ترین علم ها علمی است که درون تو را اصلاح کند و فساد درون را برای تو آشکار کند؛ یعنی بدانی چه غلط است و چه درست و از پایه خانه را کج بنا نکنی تا ثریا کج برود.

وی ضمن بیان این‌که شیخ مرتصی انصاری که کتاب اصولی و فقهی دارند و مراجع در بعضی قسمت‌های رساله از آن‌ها کمک گرفته‌اند، شیخ شوشتری استاد اخلاقشان بودند، بیان کرد: آدم از اول تا آخر علم اخلاق را لازم دارد، بعضی اوقات می‌گوییم می‌دانیم دیگر، نه انسان به شنیدن احتیاج دارد و وقتی که مطلبی را می‌داند ولی یک زمانی از زبان کسی جاری می‌شود او را منقلب می‌کند، در مجلس وعظ و پند نشستن انسان را بیدار می‌کند و در احوالات پیامبر(ص) بیان شده که در موقعیت‌های مختلف به جبرئیل می‌گفتند که من را موعظه و پند و نصیحت کن.

یوسفی افزود: آدم لازم است که بشنود و بر فرض هم که مطالب را می‌داند، همه اعضا ما باید عبادت کنند، گوشمان با شنیدن مطلب حق، چشم‌مان با دیدن مطالب حق و زبان‌مان با گفتن مطالب حق عبادت می‌کنند.

وی ضمن بیان این‌که همانطور که در اصول و فقه دنبال استاد خوب هستیم در اخلاق هم باید دنبال استاد خوب باشیم، خاطرنشان کرد: از امام زمان(عج) کمک بگیریم و همانطور که در بیماری‌های جسمی به آنها متوسل می‌شویم در بیماری‌های روحی هم باید متوسل شویم، جسم شاید راحت تر قابل تشخیص باشد تا روح آدمی، کسی که مبتلا به وسواس و سوء ظن و دروغ است واقعا درد و آسیب است و اگر جلوی آن گرفته نشود ضربه‌ای می‌زند که به راحتی قابل جبران نیست.

یوسفی افزود: همان‌طور که در بیماری جسمی دنبال طبیب می‌گردیم و خرج می‌کنیم باید برای بیماری روحی هم دنبال طبیب باشیم و آن میزان که توسل انسان را بالا می‌برد، چیز دیگری بالا نمی‌برد، در همین نشستی که داریم شما به میزانی که به اهل بیت علی الخصوص امام زمان(عج) توسل دارید، دریافت می‌کنید و به استاد نیست، به طلب خود آدم است، به میزانی که هدایت و رحمت درخواست کنید به شما می‌رسد چه بقیه دریافت کرده باشند و چه دریافت نکنند و چه استاد عامل باشد و چه نباشد.

وی ضمن بیان این‌که امام خمینی(ره) به طلاب توصیه می‌کردند که استاد اخلاق برای خود معین کنید و جلسه وعظ و خطابه و پند و نصیحت تشکیل دهید، خودرو نمی‌تواند مهذب باشد، بیان کرد: حواستان باشد بعضی اوقات زندگی بزرگانی چون آیت الله بهجت و مرحوم مجتهدی و مرحوم سید علی قاضی را که می‌خوانیم بعد می‌خواهیم در زندگی خود پیاده کنیم می بینیم نمی‌شود، این می‌شود خودرو عمل کردن، اگر بزرگی فلان عمل را در زندگی خود انجام می‌داده معنی‌اش این نیست که من نیز می‌توانم انجام دهم، این جزء مستحبات است و باید در مستحبات انسان شرایط را بسنجد.

یوسفی افزود: سعی نکنیم با کفش بزرگان راه برویم که زمین می‌خوریم، بچه‌ها که کفش بزرگترها را می‌پوشند اگر تعادلش را نتواند حفظ کند زمین می‌خورد، این‌که کتاب عرفان بزرگان را بخوانم و عمل کنم می‌شود خودرو عمل کردن، تک تک کارهایی که انجام می‌دهم را باید نشان دهم که آیا درست است این کار را انجام دهم یا نه که سرخود عمل کردن، آفتش زیاد است.

وی در ادامه با اشاره به  ادب حضور در محضر استاد افزود: در روایات داریم که پدر تو کسی است که تو از او متولد شدی و کسی است که به تو علم می‌‌آموزد این یعنی استاد همان حق را دارد که پدر به گردن انسان دارد و در روایات داریم که می‌گوید از جایت در مقابل پدر و معلمت بلند شو حتی اگر فرمانروا باشی.

یوسفی در آخر خاطرنشان کرد: امام سجاد(ع) حق استاد را اینطور بیان کردند که حق معلم این است که تجلیلش کنی و وقتی می‌خواهی حرف بزنی با احترام حرف بزنی، مجلسش را محترم بداری، به جلسه‌ای که استاد در آن حضور پیدا کرد اهمیت قائل شوی، به حرف‌هایش خوب گوش دهی، کاملا به سمت استاد باشی، اگر کسی از استاد سئوال کرد از شاگردان کسی جواب ندهد تا خود استاد جواب دهد، در مجلس درس استاد با هیچ کسی حرف نزنی، پیش استاد از کسی غیبت نکنی، اگر کسی پیش تو از استاد حرف زد از او دفاع کنی، عیوبش را بپوشانی و خوبی‌هایش را ظاهر کنی، با دشمن استاد نشست و برخاست نکنی و با دوست استاد دشمن نباشی، اگر این حقوق را انجام دادی ملائکه شهادت می‌دهند که قصد تو از یادگیری فقط خدا است نه مردم./802/پ202/ب4