تغافل روشی کلیدی در تربیت است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در کرمان، حجت الاسلام حسین تهرانی استاد حوزه علمیه قم، شب گذشته در حسینیه سید الشهداء کرمان در رابطه با روش های تربیتی در قرآن، اظهار داشت: چندین روش برای تربیت در قرآن بیان شده که پیامبر (ص) و ائمه اطهار (ع) از آن ها برای تربیت اشخاص بهره می بردند که عبارتند از گام به گام و تدریجی عمل کردن در تربیت، با محبت و ملاطفت و نرمی برخورد کردن، الگو سازی و انتخاب الگوی مناسب برای فرزند که در این روش باید چند نفر از افراد متعالی را برای فرزند برگزینیم و سپس شرح حال و روش زندگی آنان را به فرزند ارائه دهیم تا با مطالعه و بررسی خود انتخاب کند.

وی افزود: الگو پذیری امری کاملا فطری است بنابراین باید دقت کنیم تا فرزندمان الگویی انتخاب کند که موجب عزت و سر افرازی او شود البته این الگو می‌تواند از اقشار مختلفی چون علما، شعرا، دانشمندان و حتی ورزشکاران با اخلاق و متدیّن باشد چرا که اگر الگو نامناسب باشد فرزندمان به سمت امور نامطلوب سوق پیدا می کند از این رو باید به دنبال الگویی باشیم که موجب رشد ما باشد.

حجت الاسلام تهرانی در بیان چهارمین روش تربیت قرآنی ابراز داشت: روش تغافل از دیگر روش های قرآن برای تربیت انسان است که به معنی آن است که در برخی موارد با اینکه متوجه اشتباه طرف مقابل شدیم به گونه ای وانمود کنیم که او در نزد ما شرمنده نشود و از کنار آن رد شویم.

وی ادامه داد: تغافل روشی کلیدی در تربیت است که خداوند تبارک و تعالی نیز در برخورد با بندگانش دارد بنابراین در این روش بحث حفظ شخصیت افراد مهم است البته نباید به گونه ای باشد که طرف مقابل احساس کند که ما از روی نادانی خطایش را ندیدیم بلکه باید بفهمد که ما دیدیم اما با صبر و بزرگواری از او گذشتیم.

این استاد اخلاق عنوان داشت: پیامبر (ص) نیز با همین روش با اسیران فتح مکه برخورد کرد البته بحث تغافل با بخشش تفاوت دارد چرا که در بخشش ما مستقیما به طرف مقابل می گوییم که درست است که ما متوجه شدیم که تو خطا کردی اما تو را بخشیدیم اما در روش تغافل حتی به او نمی گوییم که تو را دیدیم که خطا کردی بنابراین در تغافل طوری برخورد می کنیم که انگار بعید و محال است که از او چنین خطایی سر زده باشد.

وی بیان داشت: تغافل زیر مجموعه صفت صبر است و اگر انسان اهل صبر نباشد نمی تواند به راحتی چشمش را روی خطای دیگری ببندد از این رو صبر و حلم در زندگی بسیار کارساز است به همین جهت روایت است که امیر المومنین (ع) فرمودند هیچ صبری مثل تغافل نیست.

حجت الاسلام تهرانی تصریح کرد: طبق روایتی از امیر المومنین علی (ع) نیمی از ساختار شخصیت انسان عاقل تغافل است چرا که این چشم پوشی مثبت موجب ایجاد آرامش و آسایش در زندگی است و عدم رعایت آن انسان را متزلزل می کند از این رو خود را آزار می دهد.

وی اضافه کرد: متاسفانه برخی با تجسس در امور یکدیگر و عیب جویی از هم نقاط ضعف همدیگر را پر رنگ جلوه می دهند که همه اینها حرام اخلاقی است و در مقابل تغافل قرار دارد و حتی روایت داریم که نزدیک به کفر است.

این کارشناس مذهبی ادامه داد: تغافل دو نوع مثبت و منفی دارد که تغافل مثبت در بردارنده مباحث اخلاقی است که برای حفظ آبروی شخص صورت می گیرد اما در تغافل منفی طرف مقابل به جهت منافع شخصی خود، دیگران را از خطایشان آگاه نمی کند و با این کار موجب از بین رفتن وجهه طرف مقابل نزد دیگران می شود.

وی خاطر نشان کرد: تغافل مثبت در بردارنده نوعی بزرگواری است که سعی در حفظ آبروی طرف مقابل دارد از این رو بسیار پسندیده است و در این زمان اگر نیاز به تذکری هم باشد باید به صورت مخفیانه و پنهانی و به صورت کلی و غیر مستقیم باشد تا کرامت و عزت طرف مقابل محفوظ بماند.

حجت الاسلام تهرانی تاکید کرد: باید در موارد و مصادیق قرآنی تغافل نظر داشته باشیم تا ببینیم که خداوند متعال چگونه در بسیاری از موارد با تغافل با بندگانش برخورد می کند و اسرار بندگانش را فاش نمی کند به همین جهت ائمه اطهار (ع) نیز از همین روش برای برخورد با اشخاص بهره می بردند.

وی یادآور شد: امام سجاد (ع) بسیار زیبا در قالب دعا در صحیفه سجادیه روش تربیتی به ما می آموزد چنانچه می فرماید: " ای خدایی که با حلم بر گناهی که کردم غفلت می کنی و به گونه ای برخورد می کنی که انگار گناهی نکردم" و همچنین در جایی دیگر آن حضرت در توصیه به امام باقر (ع) می فرمایند: بدان که اصلاح دنیا در دو چیز خلاصه می شود چرا که زندگی همچون پیمانه ای است که دو سوم آن مربوط به هوشمندی است و یک سوم آن چشم پوشی است./9703/202/ب3