نتیجه تعامل حوزه و رسانه نشر اخلاق خواهد بود/ رسوخ آسیبهای اجتماعی به لایه‌های مدیریتی فاجعه آمیز است
در بخش اول گزارش خبرنگار سرویس اندیشه خبرگزاری رسا پیرامون اهمیت وحدت حوزه و دانشگاه خواندیم که بنیانگذار کبیر انقلاب امام خمینی(ره) اینگونه رو این وحدت نیز تأکید می‌کنند: روحانیت به طبقه جوان روشنفکر احترام گذاشته و آنها را چون فرزندانی عزیز و برادرانی ارجمند بدانند و مطمئن باشند که با ضم این دو قدرت بزرگ پیروزى به دست مى‌آید و با جدایى روى آن را نخواهند دید.
همچنین به برخی توصیههای رهبر معظم انقلاب آیت الله خامنه‌ای در رابطه با ضرورت وحدت حوزه و دانشگاه اشاره و بخشی از دیدگاهها و نظریههای حجتالاسلاموالمسلمین ذوعلم مدیر پژوهشکده فرهنگ و مطالعات اجتماعی، دکتر رضایی معاون علمی دانشکده معارف و اندیشهاسلامی دانشگاه تهران و حجت‌الاسلام جعفری عضو هیئت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) را خدمتتان ارائه کردیم که با توجه به این نظریات به نظر میرسید این وحدت تقریباً هیچ است.
خبرنگار سرویس اندیشه خبرگزاری رسا در بخش دوم گزارش خود پیرامون وحدت حوزه و دانشگاه به سراغ پژوهشگاه حوزه و دانشگاه رفته است.
متن زیر گزارشی است از مشاهدات او در پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و گفت‌وگو با دست اندرکاران آن که به خوانندگان عزیز تقدیم می‌گردد.
از اقبال خوبی که داشتم در همان ابتدا که وارد راهروی پژوهشگاه شدم با حجت الاسلام‌والمسلمین حسن آقانظری مدیر پژوهشگاه حوزه و دانشگاه برخورد کردم و این فرصت خوبی شد تا در جریان فعالیت‌های پژوهشگاه از زبان رییس آن قرار بگیرم.
به قطب علوم انسانی اسلامی تبدیل خواهیم شد
وی اشاره‌ای اجمالی به فعالیت پژوهشگاه حوزه و دانشگاه کرد و گفت: تمرکز کاری ما از ابتدا تا به حال در حوزه بازسازی علومانسانی بوده و تعدادی کتاب و نشریات داشتهایم که آمار دقیق آن را میتوانید از وبگاه پژوهشگاه بگیرید. هم اکنون هم کار ما تدوین سرفصلهایی در بازسازی علوم انسانی است که مورد تأکید رهبر معظم انقلاب هم است و بعد از تصویب نهایی شورای تحول به وزارت علوم ابلاغ و این وزارت آن را برای استفاده اساتید روی سایت قرار میدهد تا بتوانند از آن استفاده کنند.
رییس پژوهشگاه حوزه و دانشگاه در جواب سؤالم مبنی بر اینکه در بیانیه مأموریت پژوهشگاه آمده است که این پژوهشگاه در سال 1404 به قطب علمی علوم انسانی اسلامی تبدیل خواهد شد، چه قدر این امکان پذیر است و در حال حاضر چه مقدار به آن نزدیک شده‌اید، تصریح کرد: بله انشاالله به وعدهمان عمل کرده و در حال حاضر در این راستا حرکت میکنیم.
بعد از صحبت با مدیر پژوهشگاه کنجکاو شدم تا با محیط آنجا بیشتر آشنا شوم که کتابخانه بزرگ و آرام پژوهشگاه نظر مرا به خود جلب کرد. یکی از مسؤولان کتابخانه گفت که محل حضور اعضای هیئت علمی پژوهشگاه نیز همین کتابخانه است و این بسیار خوشحال کننده بود که می‌توانستم با اعضای هیئت علمی نیز گفت‌وگوهایی انجام دهم.
مدیر کتابخانه با دانستن دغدغه و موضوع گزارشم دکتر مجید کافی را برای کامل کردن گزارشم فرد مناسبی دانست که از تحصیلات حوزوی و دانشگاهی بهره برده و هم اکنون هم به عنوان عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه مشغول به فعالیت‌های پژوهشی است.
وی از اینکه سال‌ها در مورد وحدت حوزه و دانشگاه همه صحبت کرده و هیچ عملی انجام ندادهاند گلایهمند است و حتی قبول نمیکند تا با من گفت‌وگو کند. اما با اسرار می‌گوید که باید یک آسیب‌شناسی جدی انجام دهیم که چرا با گذشت 37 سال هنوز نتوانسته‌ایم به وحدت حوزه و دانشگاه دست یابیم.
دکتر کافی افزود: عدم موفقيت در وحدت و همكاري بين حوزه و دانشگاه در دوران پس از انقلاب، حداقل حكايت از مانعيت تفاوت‌‌ها مي‌كند؛ اگر چه نمي‌توان به عليت تفاوت‌‌ها به ضرس قاطع اذعان كرد. 
اینکه فراجناحی هستیم را همه می‌گویند اما مردم بهترین قاضی هستند
در بین صحبت‌هایمان بیان این مطلب که خبرگزاری رسا فارغ از نگاه‌های سیاسی، در نظر دارد به ضرورت وحدت حوزه و دانشگاه بپردازد و نظرات کارشناسان مختلف را در این زمینه جویا شود، کافی بود تا دکتر کافی بگوید: مردم امروزه خبرگزاریهای متفاوتی را دنبال می‌کنند. باید مشاهده کنیم که خبرگزاری رسا در این رنکینگ در کجا قرار دارد. باید ببنیم که قضاوت مخاطب و دیگران در مورد ما چیست. اینکه خودمان بگوییم ما اینطوری فکر میکنیم صحیح نیست. باید ببینیم مردم ما را در این رنکینگ چگونه ارزیابی می‌کنند. عملکرد ما را منصوب به یک طیف، یا فراجناحی یا بی‌تفاوت ارزیابی می‌کنند.
وابسته به جناح نبودن دو معنا دارد؛ این که فرا جناحی است. یعنی دغدغه دارد و برای این منظور از ظرفیتهای همه استفاده میکند. این خوب است. اما زمانی می‌گوید من جناحی نیستم و این نشان میدهد که بی‌تفاوت است و این بسیار نامطلوب است.
دوره‌های جناح بازی بین طلاب به اتمام رسیده است
وقتی مخاطب لوگو یا صفحه اول یک خبرگزاری را میبیند، همان صفحه برای مردم و طلبه‌ها حرفهای زیادی دارد. البته دوره‌های جناحی بین ما طلاب گذشتهاست و امروزه اگر طلبهای وابسته به جناح یا دولت و حتی گاهی حکومت شود، از رسالت حوزوی خودش فاصله گرفته است. بنابراین نباید وابسته به اینها باشیم. همان کاری که حضرت امام(ره) کردند و حرف حق را زدند. طلبه باید به دنبال حقیقت باشد.
لذا اگر رسانهای بخواهد فراجناحی عمل کند باید از تمام ظرفیتها استفاده کند و از همه اندیشهها و تضارب آرا به معنای واقعی در گزارشهای خود استفاده کند. همان حرفی که حضرت علی(ع) فرمودند. تک صدایی و بریدن از مردم امروز معنا ندارد. اگر واقعاً چنین چیزی اتفاق بیافتد، بنده شخصاً هر کاری که بتوانم برایش انجام میدهم.
رسانه‌ها منبر جدید حوزویان هستند
دکتر کافی بر نقش مهم رسانه‌های حوزوی در عرصه‌های مختلف تأکید و همکاری بیشتر حوزویان با این رسانه‌ها را ضروری دانست و گفت: همان طوری که منبر یک رسانه سنتی بوده و طلبه‌ها برای تبلیغ، گسترش، دفاع و تبین دین، از آن در سطوح مختلف استفاده میکردند، امروزه بخشی از همین رسانه را دنیای مجازی و دیجیتال تشکیل میدهد.
حوزه علمیه و طلبه‌ها برای نشر معارف حقیقی اسلام، نه جناحی نه سیاسی؛ از همه ابزارها در هر زمان باید استفاده کنند. ابزارها هم توسعه پیدا می‌کنند؛ یک زمانی منبر 12 پلهای بود، زمانی شده تلگرام و واتس آپ و وایبر. چرا ما فضا را برای آنهایی که اعتقاد به اندیشههای حقیقی ندارند خالی میکنیم که فضای مرکز فساد و آسیب و تزلزل خانواده به وجود آید؟ چرا اینقدر حضور پیدا نمیکنیم که تمام فضا دست ما باشد؟ آنها که حرف حق میزنند و به دنبال سعادت و اخلاق در جامعه انسانی هستند، اینها برای طلبه‌ها مهم است و باید طلاب به این فکر باشند. البته بحث امکانات و آموزش نیز هست. باید خود حوزه تا جایی که میتواند حضور در فضای مجازی، وبلاگ نویسی و درست کردن سایت را آموزش دهد.
تعامل حوزویان و رسانه‌ها نشر اخلاق که هدف پیامبر بود را به دنبال خواهد داشت
وی در پاسخ به سؤال من مبنی بر اینکه تعامل بیشتر رسانه‌ها و حوزویان چه ثمراتی را به دنبال خواهد داشت، پاسخ داد: همان چیزی که پیامبر(ص) به دنبال آن بود. هدف ما این است که مکارم اخلاق را نشر دهیم.
امروزه بخش زیادی از آسیبهای اجتماعی ما به این خاطر است که برخی به خصوص بعضی از طلاب اخلاق را فراموش کردهایم. سیاست، محافظهکاری، شخصیت و منش و اینکه آبروی ما نرود، بیشتر از اخلاق برای ما اهمیت دارد. باید اخلاق را سرلوحه خودمان قرار دهیم و همان چیزی که پیامبر(ص) برایش زحمت کشیده است. اگر ما بتوانیم به این مهم دست پیدا کنیم بسیاری از هزینههای کلانی که نظام و سیستم برای کنترل آسیب‌ها و انحرافات میپردازد کاهش خواهد یافت.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه راهکار تعامل بیشتر رسانه و حوزه علمیه را آسان ندانست و افزود: در بحث اعتیاد، خانواده، روابط نامشروع راهکارهای متفاوت وجود دارد و هر کدام تخصص و متخصصهای خاص خود را میطلبد و این کار به راحتی امکانپذیر نیست و نمیتوان فقط به شعار رسانهای بسنده کرد.
فاجعه زمانی است که برخی از آسیبهای اجتماعی به سطوح مدیریتی نیز رسوخ کند
یک راهکار اصلی هم وجود دارد که طبق آن بتوانیم حرکت کنیم؛ ببینید یک زیرساخت اصلی دارد و ما باید اخلاق را از کف جامعه و از مردم درست کنیم و بعد به رأس هرم قدرت برسد. من قائلم که باید از هر دو طرف باشد.
زمانی شما یک آسیب را در کف جامعه و مردم دارید اما وقتی یک لایه بالاتر میآیید مثلاً در بین مدیران این آسیب را نمیبینید. این طبیعی است و وجود برخی آسیب‌ها و انحرافها در کف جامعه طبیعی است؛ اما زمانی فاجعهآمیز میشود که این آسیب به سطح لایه‌های بالایی و مدیریتی جامعه نیز برسد و هر چه بالاتر بیاید، آسیب و مشکل حادتر خواهد شد. امروزه متأسفانه در ردههای بالایی جامعه، این آسیب‌ها را داریم. در رسانه‌ها این طرف، طرف دیگر را متهم به فلان کار میکند و این واقعاً فاجعه است و باید برای مقابله با این آسیب‌ها و از بین بردنشان در سطح سیاستمداران، باید خانهتکانی صورت بگیرد.
سیاستمداران فعلی ما یا فامیل هستند و یا متمول
سیاستمداران فعلی ما یا فامیل بوده و یا افراد متمولی هستند و افراد صادق هم که کم رأی میآورند. باید این را درست کنیم و اگر این امر تصحیح شود، آن وقت میتوانیم توصیههای اخلاقی را به مردم یاد دهیم؛ این اصلاح از رأس هرم به طرف پایین، از قاعده هرم به طرف بالا باید صورت گیرد. البته اینها فقط حرف است و کسی کاری به این کارها ندارد.
بعد از آن طبق قرار قبلی به سراغ حجت‌الاسلام محمد حسین طالبی مدیر گروه رشته حقوق پژوهشگاه حوزه و دانشگاه رفتم که در دانشگاه حقوق منچستر در رشته فلسفه حقوق تحصیل کرده و پیشنهاد عضو هیئت علمی این دانشگاه را هم بنا بر تعهداتی که به حوزه علمیه داشته رد کرده است.
متأسفانه در این زمینه هر چه جلوتر می‌رویم، با نخبگان حوزوی و دانشگاهی برخورد میکنیم که هر چند سلیقههای فکری متفاوتی دارند اما همه آنها وحدت حوزه و دانشگاه را مهم ارزیابی می‌کنند و در این عقیده مشترکند که وحدت حوزه و دانشگاه در عین حالی که بسیار ضروری و مورد تأکید امام خمینی(ره) و رهبر معظم انقلاب بوده و هست، بسیار هم مغفول واقع شده و فقط در حد یک شعار باقی مانده است.
با توجه به اینکه وحدت حوزه و دانشگاه تقریباً به یک مطالبه نخبگانی تبدیل شده و رهبران جمهوری اسلامی ایران هم روی آن تأکیدات فراوانی داشته‌اند، باید منتظر پاسخگویی و عمل هر چه بیشتر مدیران و دست اندرکاران ایجاد این وحدت باشیم.
/502/874/ر