مروری بر کتاب «احکام فطریه و نماز عیدین» + دانلود

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، انتشارات آستان قدس رضوی، کتاب «احکام فطریه و نماز عیدین» را به همت معاونت تبلیغات و ارتباطات اسلامی آستان قدس رضوی منتشر کرده است.   

نویسندگان در «درآمد» درباره کتاب این چنین نگاشته‌اند:

مجموعه پیش رو با عنوان «احکام فطریه و نماز عیدین»، در قالب رهیافت احکام تقدیم می‌شود. این نسخه، ویرایش دوم کتابی با همین عنوان از مجموعه رهیافت است.

مستنداتی که در این کتاب از آنها استفاده شده و استادان را از مراجعه به آنها بی نیاز کرده است، عبارت‌اند از: العروه الوثقی، تحریر الوسیله، منهاج الصالحین، توضیح المسائل و استفتائات مراجع عظام تقلید: حضرت امام، رهبر معظم انقلاب اسلامی، آیت الله خویی، آیت الله گلپایگانی، آیت الله اراکی، آیت الله تبریزی، آیت الله فاضل، آیت الله بهجت، آیت الله صافی، آیت الله مکارم، آیت الله سیستانی، آیت الله وحید، آیت الله نوری همدانی و آیت الله شبیری زنجانی.

تمامی استفتائات از کتاب‌ها یا سایت های معتبر مراجع عظام استفاده شده است. درصورت نیاز به استفتای جدید نیز هیئت علمی این استفتا را انجام داده و استفتائات یادشده، در این واحد موجود است.

نویسندگان این کتاب در دو بخش «احکام فطریه» و «احکام نماز عیدین» تنظیم کرده‌اند، در  بخش اول احکام فطریه در هفت فصل با عنوان‌های: ‌«مقدمه»، «شرایط وجوب زکات فطره»، «زمان زکات فطره»، «احکام زکات فطره»، «مصرف زکات فطره»، «جنس و مقدار زکات فطره» و «بیان چند مطلب پیرامون زکات فطره» بررسی شده است.

یکی از واجبات شرع مقدّس اسلام، زکات فطره است، از این رو نگارندگان در مقدمه بخش اول  به نقل چند حدیث از ائمه معصوم پرداخته اند؛ مثلا  نقل شده است که:

امیرالمؤمنین(علیه السلام) در خطبه عید فطر فرمودند: «...زکات فطره خود را پرداخت کنید؛ زیرا زکات فطره سنّت پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) و فریضه واجب از سوی پروردگار شماست... .»

همچنین پرداخت زکات فطره موجب قبولی روزه ماه مبارک رمضان می گردد و در حدیث نقل شده است: «زکات فطره مُکَمّلِ روزه است؛ همان طور که صلوات بر پیامبر اکرم(ص) کامل کننده نماز است... .»

 دراین بخش در استفتایی درباره زمان پرداخت فطریه  چنین آمده است: بنابر احتیاط واجب، در روز عید زکات را پرداخت نماید (آیت الله زنجانی).

همچنین نگارندگان درباره پرداخت زکات فطره قبل از عید فطر این گونه آورده‌اند:

 آیا می توان زکات فطره را در ماه رمضان یا قبل از آن پرداخت کرد؟ قبل از ماه رمضان صحیح نیست (مشهور).

در میان ماه رمضان:

الف. احتیاط واجب، پرداخت نکند (حضرت امام، آیات عظام: فاضل، بهجت، مکارم و نوری).

ب. جایز است هرچند بنابر احتیاط مستحب به عنوان قرض انجام دهد (آیات عظام: خویی، تبریزی، سیستانی و وحید).

ج. جایز است (آیات عظام: گلپایگانی، صافی و زنجانی).

در بخش دوم «احکام نماز عیدین» به احکامی همچون: «وجوب یا استحباب نماز عیدین»، «جماعت یا فرادا خواندن نماز عیدین»، «وظیفۀ مأموم در نماز جماعت عیدین»، «زمان نماز عیدین»، «ثبوت عید بعد از اذان ظهر»، «قضاء نماز عیدین»، «شرایط نماز جمعه در نماز عیدین»، «جهر و اخفات در نماز عیدین»، «چگونه خواندن نماز عیدین»، «چگونه خواندن خطبه‌ها»، «حضور فرد و گوش‌دادن به خطبه‌ها»، «تکرار نماز عیدین»، «مستحبات نماز عیدین»، «مکروهات نماز عیدین» پرداخته شده است.

 همچنین در استفتائی با عنوان اینکه «آیا جماعت خواندن نماز عیدین، مشروعیت دارد؟» آمده است:

1. در زمان ظهور امام(علیه السلام): باید به جماعت خوانده شود (مشهور).

2. در زمان غیبت امام(علیه السلام):

الف. می توان به دو صورت جماعت و فرادا خواند (اراکی، گلپایگانی، خویی، فاضل، بهجت، نوری، سیستانی، تبریزی، مکارم، وحید).

ب. بنا بر احتیاط واجب، نماز عید فطر و قربان را در زمان غیبت امام(علیه السلام) به جماعت نخوانند؛ ولی به قصد رجاء مانعی ندارد و اگر فقیه عادل یا مأذون از طرف او آن را اقامه کند، جماعت خواندن با او مانعی ندارد (حضرت امام).

ج. جایز است نمایندگان ولی فقیه که از طرف وی، مجاز به اقامۀ نماز عید هستند؛ همچنین ائمه جمعه منصوب از طرف او نماز عید را در عصر حاضر به جماعت اقامه نمایند؛ در غیر این صورت احوط این است، فرادا بخوانند و به جماعت خواندن آن به قصد رجاء نه به قصد ورود، اشکال ندارد و اگر مصلحت اقتضا کند نماز عید در شهر برگزار شود، بهتر است غیر از امام جمعۀ منصوب از طرف ولی فقیه، کسی نماز را اقامه نکند (مقام معظم رهبری).

د. احتیاط این است، اگر آن را به جماعت می خوانند، به قصد رجاء به جا آورند (صافی).

ذ. بنابر احتیاط، به جماعت نخوانند (شبیری زنجانی).

همچنین نوینسدگان  درباره«چگونه خواندن خطبه‌های نماز عیدین» در این بخش این گونه نگاشته‌اند:

در زمان غیبت امام زمان(عج)، انجام چه کارهایی در خطبه های نماز عیدین واجب است؟

1. مانند خطبه های نماز جمعه است؛ یعنی، شامل: حمد و ثنای الهی و شهادتین، سفارش به تقوا، قرائت سورۀ کوتاه قرآن و نشستن امام بین دو خطبه می باشد و تنها تفاوتش در این است که خطبه در نمازجمعه، قبل از نماز و در نمازعید بعداز نماز خوانده می شود و بهتر است در خطبۀ عید فطر احکام زکات فطره و در خطبۀ عید قربان احکام قربانی را بگویند (حضرت امام، آیات عظام خویی، گلپایگانی، فاضل، سیستانی، مکارم).

2. بنابر احوط، مانند خطبه های نماز جمعه است؛ یعنی، شامل: حمد و ثنای الهی و شهادتین، سفارش به تقوی، قرائت سوره کوتاه قرآن و نشستن امام بین دو خطبه می باشد و تنها تفاوتش در این است که محل دو خطبه در نمازجمعه قبل از نماز و در نمازعید بعد از نماز است (بهجت).

3. بهتر آن است که در خطبۀ عید فطر، احکام زکات فطره و در خطبۀ عید قربان، احکام قربانی را گویند  (وحید، نوری، شبیری زنجانی).

انتشارات آستان قدس رضوی، کتاب « احکام فطریه و نماز عیدین» را با شمارگان ۲۰۰۰ نسخه، در ۱۳۶ صفحه منتشر کرده است و علاقه‌مندان می توانند متن این کتاب از فایل ضمیمه دریافت کنند./۹۹۸/ن ۶۰۱/ش