سیدالشهدا مصداق آشکار انسان مؤمن به پروردگار بود

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، حجت الاسلام والمسلمین حمید درایتی در مراسم سوگواری هفتمین روز از ماه محرم که در محل مجتمع فرهنگی بنی فاطمه مشهد مقدس برگزار شد، به ادامه بحث خود پیرامون «آثار و نشانه های قساوت قلب» پرداخت و اظهار کرد: قساوت قلب یکی از بیماری های روحی است و به حالتی گفته می شود که انسان در ارتباط با مفاهیم دینی و انسانی انعطاف پذیری ندارد و کسی که مبتلا به آن شود، حالت خطرناکی پیدا کرده است.

استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه خراسان با اشاره به آیه شریفه «فویل للقاسیه قلوبهم من ذکر الله اولئک فی ضلال مبین»، گفت: انسان در شرایط مختلف نسبت به پدیده های یکسان واکنش های متفاوتی نشان می دهد و برای نمونه ممکن است انسان به سبب خستگی جسمانی و یا عصبانیت که حالات ناپایدار هستند، نسبت به فهم مسائل دینی اشتیاق کمتری نشان دهد اما آنچه نشانه قساوت قلب است، این است که انسان همواره نسبت به مفاهیم دینی بی میل باشد.

وی افزود: از امام(ع) درباره قساوت قلب سؤال شد؛ حضرت فرمودند «مرکز قساوت و رقت روح و قلب انسان است» و هرچه در قلب انسان می گذرد، در رفتار او تجلی پیدا می کند. برای نمونه انسانی که در نماز خود آداب ظاهری را رعایت نمی کند، مشخص است که حضور قلب در نماز ندارد. البته گاهی نیز ممکن است قلب انسان خاشع باشد اما جهالت او باعث شود که رفتار متفاوتی بروز دهد.

دشمنان سیدالشهدا(ع) مبتلا به قساوت قلب و عدم خشوع برابر خدا بودند

حجت الاسلام والمسلمین درایتی خاطرنشان کرد: اگر ما از سنگدلی یا سخت دلی سخن می گوییم، منظورمان نفوذ ناپذیری و عدم انعطاف نسبت به مفاهیم مثبت، انسانی و دینی است اما همان انسان سنگدل ممکن است روحش نسبت به برخی مسائل انعطاف پذیر باشد؛ برای نمونه سنگدلان از عذاب الهی نمی ترسند و می گویند از جهنم نمی ترسند اما ممکن است همین موجود از یک حیوان بترسد. پس چنین انسانی فقط نسبت به مفاهیم والا غیر قابل انعطاف است.

استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه خراسان یادآور شد: کسانی که در برابر امام حسین(ع) صف آرایی کردند، از ابن زیاد ترسیدند اما از خدای متعال ترس به دل راه ندادند چرا که ابن زیاد چنان تهدیداتی علیه آن ها به کار گرفت که جرأت تخلف پیدا نکردند و با گردن زدن یکی از کسانی که از کربلا باز گشته بود، به آن ها نشان داد که در صورت منصرف شدن از حضور در کربلا گردنشان را خواهد زد. اینجاست که این فراز دعای امام سجاد مصداق پیدا می کند که می فرماید «خدایا به تو شکوه می کنم از دلی که سخت شده است اما در برابر وسوسه شیطان زیر و رو می شود.»

قلب انعطاف پذیر در برابر مفاهیم والا واکنش سریع و متناسب نشان می دهد

حجت الاسلام والمسلمین درایتی تأکید کرد: قلبی که قساوت ندارد در برابر مفاهیم و پدیده های والا واکنش سریع و متناسب انجام می دهد چون اگر کسی ما را دعوت به مسأله ای کند و ما پاسخ سریع و متناسب ندهیم، به منزله این است که آن را جدی نگرفته ایم؛ چه رسد به این که خدا ما را به مفاهیمی دعوت کرده باشد.

استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه خراسان ادامه داد: برخی از مردم وقتی پیامبر(ص) و امیرمؤمنان(ع) از آن ها برای تجهیز سپاه جنگ دعوت می کردند، با تعلل رفتار می کردند؛ در حالی که اگر واکنش ما در هر مسأله ای نسبت به دعوت خدا و پیامبر(ص) واکنش سریعی نباشد، یعنی بیماری روحی داریم؛ از همین رو خطاب به خدا می گوییم «خداوندا از قلبی که در برابر تو خاشع نیست، به تو پناه می بریم.»

واکنش انسان در برابر گناه نشان دهنده میزان انعطاف پذیری روح اوست

وی در تبیین معنای «واکنش متناسب به دعوت خدا»، اظهار کرد: معنای واکنش متناسب این است که برای نمونه وقتی مؤمن با گناه روبرو شود، دست از گناه بکشد؛ در غیر این صورت ایمان او ایمان ضعیفی است و مبتلا به درجاتی از قساوت قلب شده است. خدای متعال در سوره یوسف می فرماید یوسف در برابر دعوت زلیخا برای گناه، به خدا پناه برد و گفت «خداوند انسان ظالم را رستگار نمی کند.»

حجت الاسلام والمسلمین درایتی افزود: قرآن کریم می فرماید «مؤمنان آن کسانی هستند که اگر در زمان انجام گناه توجه نسبت به خدا نداشتند، پس از انجام گناه استغفار کنند.» یعنی مؤمن نمی تواند قبل از گناه، حین گناه و یا پس از گناه به یاد خدا نیفتد؛ یا از بروز گناه جلوگیری می کند، یا در حین گناه از آن دست می کشد و یا اگر در اثر هوای نفس و یا غفلت گناهی انجام داد، پس از آن استغفار می کند.

سیدالشهدا(ع) مصداق آشکار انسان مؤمن به پروردگار بود

استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه خراسان با بیان این که واکنش انسان در گرفتاری ها نشان دهنده میزان انعطاف پذیری او از مفاهیم والای الهی است، تصریح کرد:  خدای متعال از انسان مؤمن انتظار دارد که در هنگام گرفتاری به او توجه کند چون یکی از عوامل گرفتاری مؤمن ممکن است همین ضرورت توجه او به خدا باشد. جامعه ایمانی نیز ممکن است به گرفتاری هایی برسد که برای رفع آن باید به خدا توجه کند و اگر این گونه نباشد، آن انسان و آن جامعه مبتلا به قساوت قلب شده اند.

وی در پایان سیدالشهدا(ع) را مصداق مؤمن واقعی به پروردگار دانست و گفت: در جریان روز عاشورا سیدالشهدا(ع) مصایب فراوانی دیدند اما همواره به یاد خدا بودند و مصداق این آیه شریفه شدند که «ألا بِذِکرالله تطمئنّ القلوب.» انسان با یاد خدا آرام می گیرد و اگر یاد خدا نباشد، مؤمنان در شرایط سخت جنگ نمی توانند روحیه خود را حفظ کنند./820/پ۲۰۱/ب۱