کنگره پای ترامپ
به گزارش خبرگزاری رسا به نقل از وطن امروز، کنگره آمریکا عزم خود را جزم کرده است تا نظرات دونالد ترامپ درباره برجام را در قالب طرح‌هایی اعمال کند. پس از آنکه مجلس نمایندگان آمریکا از طریق پیتر روسکام، پیش‌نویس طرح جدید اصلاح برجام با عنوان «طرح ترمیم برجام» را برای اعمال نظرات ترامپ در برنامه جامع اقدام مشترک میان ایران و 1+5 مطرح کرد، حالا طرح 2 سناتور معروف یعنی «باب کورکر» و «تام کاتن» برای تامین نظرات ترامپ در تغییر برجام و ایجاد یک توافق جدید نیز رونمایی شده است؛ طرح‌هایی که هر دو در موضوعاتی مانند دائمی کردن محدودیت‌های هسته‌ای ایران متفق‌القول هستند.
دونالد ترامپ در سخنرانی 13 اکتبر که براساس بیانیه کاخ سفید «استراتژی آمریکا در قبال ایران» تبیین شد، رسما اعلام کرد برجام با مختصات فعلی را قبول نداشته و به آن تعهدی ندارد. رئیس‌جمهور آمریکا تصریح کرد باید برنامه جامع اقدام مشترک تغییر کرده و مفاد جدیدی به آن افزوده شود. یکی از مواردی که دونالد ترامپ برای گنجاندن آن در توافق جدید هسته‌ای اصرار دارد، مربوط به بندهای موسوم به غروب آفتاب است؛ بندهایی که 2 بازه زمانی 10 و 15 ساله را برای محدودیت‌های هسته‌ای ایران اعمال کرده است. حالا رئیس‌جمهور آمریکا می‌گوید توافق دولت قبل آمریکا درباره این بازه‌های زمانی را قبول ندارد و باید بازه زمانی برای محدودیت‌های اعمال‌شده درباره برنامه هسته‌ای ایران برداشته شده و این محدودیت‌ها دائمی شود.
به عبارتی او می‌خواهد محدودیت‌های مربوط به سطح غنی‌سازی، میزان ذخایر اورانیوم غنی شده با درصد پایین و همینطور کیفیت سانتریفیوژهای مورد استفاده را بیشتر و مادام‌العمر کند. ترامپ خواستار یک تغییر دیگر درباره برجام نیز شده بود. او با طرح ادعای همکاری هسته‌ای ایران و کره‌شمالی، می‌گوید باید در برجام تعهداتی اضافه شود که براساس آن ایران امکان فعالیت هسته‌ای و همکاری هسته‌ای در خارج از کشور را نداشته باشد. رئیس‌جمهور آمریکا در موضوع سند پروتکل الحاقی نیز گفته است باید در سند برجام تکلیف بازرسی از مراکز نظامی ایران مشخص شود تا این تعهد برای ایران الزام‌آور شود. او همچنین با استناد به سند قطعنامه 2231 خواستار اعمال محدودیت‌های بیشتر در حوزه برنامه دفاع موشکی ایران شده است به‌گونه‌ای که با طرح ادعای مقابله با موشک‌های دارای قابلیت حمل کلاهک هسته‌ای، روند رشد و پیشرفت برنامه موشکی ایران متوقف شود. این خواسته‌های ترامپ در توافق جدید است.
او گفته است برای متقاعد کردن ایران به پذیرش توافق جدید، باید معیارهای بازگشت تحریم‌های هسته‌ای را گسترش داد تا ایران مجبور به پذیرش محدودیت‌های جدید شود. رئیس‌جمهور آمریکا در انتهای سخنرانی‌اش در حوزه برجام، یک موضوع را نیز به صورت صریح عنوان کرد. او گفت کاخ سفید با همکاری کنگره باید مصوبه مربوط به این تغییرات و توافق جدید را تا 60 روز آینده تهیه کند و اگر این نظرات او توسط کنگره اعمال نشد، او با یک امضا پایان برجام در آمریکا را اعلام خواهد کرد. در واقع آنچه رئیس‌جمهور آمریکا می‌خواهد، بیشتر محدودیت‌های هسته‌ای و موشکی جدید علیه ایران و صریح‌تر شدن موارد تنبیهی و بازگشت تحریم‌های هسته‌ای است. مجلس نمایندگان آمریکا همان روز سخنرانی ترامپ طرح پیشنهادی خود را برای «برجام جدید» رونمایی کرد. پیش‌نویس طرح پیتر روسکام همان روز 13 اکتبر رونمایی شد؛ پیش‌نویسی که نظرات ترامپ را تامین کرده و به ایران فرصت داده تا ظرف 60 روز این تغییرات را بپذیرد در غیر این‌صورت مکانیسم بازگشت تحریم‌های هسته‌ای علیه ایران فعال خواهد شد. در کنار پیش‌نویس طرح پیتر روسکام، حالا منابع خبری آمریکایی از رونمایی طرح سنا خبر می‌دهند. بر این اساس سنا نیز دست به کار شده تا نظرات رئیس‌جمهور درباره اعمال تغییرات در برجام یا همان «برجام جدید» را تامین کند. باب کورکر و تام کاتن 2 سناتوری هستند که طرح سنا برای تامین نظرات ترامپ را طراحی کرده‌اند. به گزارش تسنیم، این طرح که پیش‌نویس آن به رؤیت آسوشیتدپرس رسیده توسط «باب کورکر»، رئیس کمیته روابط خارجی مجلس سنا و «تام کاتن»، سناتور ارشد آمریکایی تهیه شده است.
طرح سنا چه می‌گوید؟
آسوشیتدپرس گزارش داده است پیش‌نویس طرح سناتورهای آمریکایی، معیارهایی را که می‌تواند به بازگشت تحریم‌ها علیه ایران منجر شود گسترده‌تر کرده است. از جمله این معیارها که می‌تواند به بازگشت تحریم‌ها علیه ایران منجر شود، این موارد است: ساخت یا استقرار کلاهک‌های قابل نصب روی موشک‌های بالستیک قاره‌پیما یا آزمایش پروازی این موشک‌ها، هرگونه تلاش برای تبدیل سکوهای پرتاب موشک‌های ماهواره‌بر به پرتاب‌کننده‌های موشک‌های بالستیک قاره‌پیما و «هرگونه فعالیت مخفیانه برای دستیابی به مواد هسته‌ای یا تجهیزات لازم برای تولید مواد هسته‌ای از خارج از ایران». طرح جدید سنا همچنین دارای بندهای جدید درباره «زمان گریز» هسته‌ای ایران است. منظور از این زمان، مدت زمانی است که ایران در صورت لغو برجام برای انباشت مواد هسته‌ای لازم جهت ساخت یک سلاح هسته‌ای نیاز دارد.
برجام، زمان گریز ایران را یک سال تعیین کرده و سناتورهای آمریکایی، شرایط جدیدی را مشخص کرده‌اند که با متوقف کردن برنامه هسته‌ای ایران، این زمان را برای مدت‌های نامعلوم در این حد نگاه می‌دارد. خبرگزاری آسوشیتدپرس نوشته این طرح عملاً محدودیت‌های ایران در زمینه غنی‌سازی اورانیوم، ذخیره‌سازی مواد هسته‌ای و راه‌اندازی دستگاه‌های سانتریفیوژ را دائمی می‌کند. طرح مورد نظر همچنین خواستار آن است که در صورت امتناع ایران از اعطای دسترسی‌های لازم به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای بازرسی از سایت‌های این کشور، از جمله سایت‌های نظامی، این کشور را ناقض توافق هسته‌ای اعلام کند. کورکر و کاتن به‌علاوه محدودیت‌های جدیدی علیه ایران وضع کرده‌اند که خواستار از بین بردن کامل بندهای موسوم به «غروب آفتاب» یا بندهای زوال‌پذیر توافق هسته‌ای ایران و گروه 1+5 هستند. رژیم صهیونیستی و منتقدان برجام در آمریکا در ماه‌های گذشته این انتقاد را مطرح کرده‌اند که برخی از محدودیت‌های ایران در زمینه غنی‌سازی و کار با سانتریفیوژها ظرف 10 تا 15 سال بعد از اجرایی شدن توافق هسته‌ای از بین می‌رود. خبرگزاری آسوشیتدپرس نوشته کاتن و کورکر در طرح پیشنهادی خود خواستار آن شده‌اند که ایران برای مدت نامعلوم از داشتن 5060 سانتریفیوژ منع شود. توافق برجام در حال حاضر، استفاده ایران از سانتریفیوژها را به همین تعداد دستگاه محدود می‌کند.
ایران همچنین تا اطلاع ثانوی از تولید اورانیوم با غنای بالای 67/3 درصد منع شده و مجاز به نگهداری بیش از 300 کیلوگرم مواد هسته‌ای نخواهد بود./۱۳۲۵//۱۰۳/خ