تحلیل مسائل دینی با بینش مادی صرف امکان پذیر نیست

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، آیت الله علم الهدی در ادامه سلسله جلسات هفتگی قرآن کریم که شامگاه چهارشنبه در محل مهدیه مشهد برگزار شد، به بیان نکات تفسیری آیه 39 سوره مبارکه یونس، به عنوان پنجاه و دومین آیه از آیات شریفه مرتبط با موضوع «مهدویت» پرداخت و اظهار کرد: عامل اصلی تکذیب افراد نسبت به واقعیت هایی که در عرصه زندگانی انسان به وجود می آید و هنور زمان تأویل آن فرانرسیده و مردم با چشم خود آن واقعیت را ندیده اند، موجب می شود اصل وحی را تکذیب کنند.

مسائل دینی از دریچه یک علم خاص قابل ارزیابی به صورت کامل نیست

نماینده ولی فقیه در استان خراسان رضوی گفت: یکی از مشکلاتی که از صد سال گذشته تا امروز در دنیای علم داریم، مبانی غلط و انحرافی در علم جامعه شناسی است. رسم است که متخصصان هر علمی تمام مسائل جهان را از دریچه تخصص خود می بیند و جامعه شناسان نیز مسائل فردی و اجتماعی را از دریچه دانش خود بررسی می کنند و مسائلی مانند نزول وحی و مبانی قانونی شریعت را با یک تحلیل جامعه شناسانه نسبت به آن جامعه ای که پیامبر اکرم(ص) در آن ظاهر شدند، بررسی می کنند.

وی افزود: برخی از جامعه شناسان با عنوان این که قرآن فرآورده ای از اندیشه پیامبر(ص) بوده و ایشان نیز پرورش یافته در بستر فرهنگ جامعه بدوی آن روز بوده اند، با این تحلیل، همه مسائل وحی و شریعت را زیر سؤال می برند؛ گویی واقعیتی جز اصول و مبانی جامعه شناختی در عالم وجود نداشته است. بخشی از این آیه مذکور اشاره به انحرافات بینشی نسبت به وحی و قرآن دارد و نسبت به این که مردم این بینش های مادی را منشأ شناخت خود نسبت به حقایق قرار دهند، هشدار می دهد.

تحلیل مسائل دینی با بینش مادی صرف امکان پذیر نیست

آیت الله علم الهدی اظهار کرد: بسیاری از مسائل وجود دارد که در حوزه شناخت مادی گرایانه در نمی آید؛ نه در دید چشم ظاهر می شود و نه در تحلیل های مادی گرایانه و بینش های فکری مادی قابل درک و تحلیل است. در نتیجه متخصصان بینش های مادی اصل چنین مسائلی را منکر می شوند؛ خواه آن مسأله مربوط به مسائل گذشته زندگی بشر باشد و چه مربوط به تحولات اجتماعی در آینده.

امام جمعه مشهد مقدس به بیان مصادیقی از این مسأله پرداخت و گفت: برای نمونه درباره موضوع معاد، معتقدان به بینش های مادی می گویند «ما هیچ چیز از مسائل دینی در این زمینه را نمی بینیم و آنچه می بینیم فقط همین استخوان پوسیده انسان است؛ چه کسی می تواند این استخوان را احیا کند؟» خدا در پاسخ این ادعا فرمود «قل یحییها الّذی أنشأها أوّل مرّه و هو بکلّ خلقٍ علیم.» این سؤال در فکر تمام اندیشه های مادی وجود داشته و امروز هم وجود دارد چون آن ها فقط آن چیزی را قبول می کنند که قابل مشاهده باشد.

وی افزود: با توجه به همین مسائل است که در قرآن کریم، علاوه بر مسائلی مانند ایمان به خدا و معاد و روز قیامت، مسأله ایمان به غیب نیز مطرح شده است. در آیات ابتدایی سوره بقره می خوانیم که «الذین یؤمنون بالغیب و یقیمون الصلوه و مما رزقناهم ینفقون» یعنی این قرآن کسانی را هدایت می کند که ایمان به غیب داشته باشند و واقعیتی غیر از جهان مادی را نیز باور داشته باشند. شرط اول استفاده از قرآن، اعتقاد نسبت به غیب است؛ یعنی انسان همه مسائل را با تفکر مادی مورد بررسی قرار ندهد.

عوالم پس از مرگ با دیدگاه مادی قابل درک نیست

آیت الله علم الهدی با بیان این که مسائلی مانند معاد با تفکر مادی قابل درک نیست، اظهار کرد: انسان وقتی از دنیا می رود، تمام شخصیت مادی اش از بین می رود. آن چه انسان در عالم پس از مرگ درک می کند با ابزارهای بدن نیست و در نتیجه با ابزار بدن شخص دیگری هم قابل درک نیست و این که روح انسان چگونه قبض می شود و به کجا می رود، قابل تصور با چشم مادی نیست. قوی ترین فیزیولوژیست های دنیا نیز اگر ایمان به غیب نداشته باشند، نمی توانند واقعیت این مسائل را درک کنند.

نماینده ولی فقیه در استان خراسان رضوی تأکید کرد: بخش عمده آموزه های قرآنی مبتنی بر ایمان مؤمنان به غیب است و یکی از خصوصیات ایمان به غیب این است که با معیارهای مادی قابل درک نیست؛ البته آثار و نشانه هایی دارد تا ما بتوانیم با فکر مادی خود آن را باور کنیم مانند معجزاتی که برای ما ثابت می کند مسائل با جهانی غیر از این جهان مرتبط است و آن جا ما باید به اخبار پیامبر باور داشته باشیم.

وی اظهار کرد: این آیه شریفه همین مسأله را یادآور شده و می گوید همانطور که تصدیق نیاز به علم دارد، تکذیب کردن هم نیازمند احاطه علمی انسان بر موضوع مورد نظر است. خداوند می فرماید کسانی که قرآن را تکذیب کردند، بدون احاطه علمی بوده و ضمنا مشاهده آن چیزی که خدا خبر داده نیز هنوز زمانش نرسیده و از همین رو منکر شده اند.

تصدیق و تکذیب اخبار بدون احاطه علمی امکان پذیر نیست

آیت الله علم الهدی یادآور شد: روایتی از امام صادق(ع) داریم که حضرت می فرمایند ما دو درس از قرآن می آموزیم؛ اولا این که تا وقتی علم نداریم، در مقام اثبات مسأله ای بر نیاییم و ثانیا تا زمانی که علم نداریم، مسأله ای را تکذیب نکنیم.

امام جمعه مشهد مقدس با اشاره به این که ظهور امام زمان(عج) از جمله مصادیق آیه 39 سوره یونس است، گفت: زراره نقل می کند که عده ای درباره مجموعه مسائلی مانند رجعت و اشباه رجعت که شامل ظهور امام زمان(عج) نیز بود، از امام صادق(ع) سؤال کردند و ایشان در پاسخ فرمودند «هنوز وقت این مسائل نرسیده و نمی توان آن را با دلیل ثابت کرد و این مسأله همان چیزی است که خداوند در آیه 39 سوره یونس به آن اشاره فرموده است.»/820/پ201/ب1