مغالطه نشانه اخلال در عقل نظری است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت الاسلام محمد غفرانی در جلسه اخلاق عمومی مدرسه علمیه آیت الله مجتهدی تهرانی(ره) که امروز در سالن اجتماعات این مدرسه برگزار شد، با اشاره به اینکه پیامبر اکرم(ص) در حدیثی فرمودند «العلم ثلاثة،آ يَةٌ مُحْكَمَةٌ، أَوْ سُنَّةٌ قَائِمَةٌ، أَوْ فَرِيضَةٌ عَادِلَةٌ» گفت: امام خمینی(ره) در تفسیر این حدیث نورانی فرموده اند مراد از واژه‌های «آیه محکمه، سنت قائمه و فریضه عادله» به ترتیب اصول عقاید، احکام و اخلاق است.

استاد حوزه علمیه قم با بیان اینکه هر کدام از انسان‌ها سه مرحله دنیا، برزخ و آخرت را باید بگذراند، اظهار داشت: معصومین(ع) در قیامت از مؤمنان شفاعت می کنند و در برزخ تنها چیزی که از انسان دادرسی می کند، اعمال او بوده که باید مبتنی بر اخلاق باشد.

وی افزود: موضوع اخلاق با موعظه کردن فرق می کند، برای اینکه اخلاق را فرا بگیریم، ابتدا باید موضوع آن را به خوبی بشناسیم و سپس آن را به صورت عملی در زندگی‌مان وارد کنیم.

حجت الاسلام غفرانی با اشاره به اینکه همواره میان عقل نظری و عقل عملی درگیری و نزاع وجود دارد، عنوان کرد: اگر انسان رو به مغالطه آورد، این نشانگر اخلال در عقل نظری و اگر روی به شهوات نفسانی آورد، این حاکی از اخلال در عقل عملی است؛ گاهی عقل نظری و عقل عملی با یکدیگر به نزاع می پردازند، در این هنگام تنها اخلاق می تواند میان این دو قضاوت و داوری کند.

عقل نظری و عقل عملی باید مکمل یکدیگر باشند

استاد حوزه علمیه قم خاطرنشان کرد: عقل نظری و عقل عملی باید مکمل یکدیگر باشند، چراکه عقل نظری به منزله گوش و چشم و عقل عملی به منزله دست و پا است؛ انسان اگر نابینا و ناشنوا باشد، اما دست و پایش سالم باشد نمی تواند از دام خطرها بگریزد، همچنین اگر چشم و گوش سالمی داشته باشد، اما دست و پایش فلج باشد، خطر را شناسایی می کند، اما نمی تواند از دام آن بگریزد.

وی ادامه داد: کسانی که می پندارند اخلاق و موعظه امری مهم نیست، درکی از جایگاه و ضرورت اخلاق ندارند؛ اخلاق «علم النفس» است و اگر کسی بخواهد بر نفس خودش غلبه کند، راهی به جز فراگیری مبانی اخلاق ندارد؛ همانطور که در حوزه ها و دانشگاه‌ها برای علوم دیگر اهمیت قائل می شوند و آنها را در برنامه روزانه قرار می دهند، جلسات اخلاق را نیز باید به همین شکل هر روز برگزار کنند.

اخلاق سبب عملی شدن علم می شود

حجت الاسلام غفرانی در پایان حکمت، عفت، عدالت و شجاعت را به عنوان فضائل نفس معرفی کرد و ابراز داشت: اگر کسی در دوران تحصیل خودش تنها به علم اندوزی پرداخت و از اخلاق غفلت کرد در آینده نمی‌تواند علم خود را عملی کند، چراکه اخلاق سبب عملی شدن علم می شود./841/پ۲۰۲/س