حکاکی ۳ شعار انقلابی روی "حلقه ازدواج"
به گزارش سرویس فرهنگی اجتماعی خبرگزاری رسا، شعار «ایمان، جهاد، شهادت» قبل از پیروزی انقلاب به عنوان روش و چگونگی مبارزه، سرمشق مبارزان انقلابی، قرار گرفت و امروزه برای حفظ و تداوم انقلاب، به آن نیاز بیشتری است.
قیام امام حسین(ع) و یاران با وفایشان، الهام بخش و الگوی ایجاد نهضت‌های راستین در برابر ستم، کفر و نفاق است.
وقتی امام صادق(ع)، می‌خواهد حضرت ابا الفضل العباس را توصیف کند به ویژگی بصیرت، ایمان، جهاد و شهادت ایشان تأکید می‌کند و می‌فرماید: «كان عمّنا العبّاس نافذ البصيرة، صلب الايمان، جاهد مع أبى عبد اللَّه، و ابلى بلاء حسنا، و مضى شهيدا» (عمدۀ الطالب، ص356). (عموى ما، عباس، دارای بصیرتی نافذ، و ايمانى استوار و عميق بود؛ به همراه ابا عبدالله [الحسين (ع)] جهاد و مبارزه كرد و در آزمون سخت، سرفراز و سربلند، سر بر آورد و به شهادت رسید.)
انقلاب ما نیز در تداوم انقلاب عاشورا و الگوگیری از آن شکل گرفت. این شعار انقلاب اسلامی: «ایمان، جهاد، شهادت»، ریشه در ضدیت دائمی شیعه با ظلم، و طرفداری آن از عدل با الگوگیری از عاشورا و شهادت دارد. به همین خاطر شعارهای انقلابی آن دوران، مانند: «تا خون مظلومان به گوش است/ آوای عاشورا به گوش است» نشان‌گر این حقیقت است؛ از این رو است که قبل از پیروزی انقلاب شهید «سید حسین علم الهدی» در اهواز، اولین شعاری که بر دیوار نوشت «تنها ره سعادت، ایمان، جهاد، شهادت» بود، یا روی حلقه ازدواج شهید «غلام‌رضا صادق‌زاده» که در دفاع مقدس به شهادت رسید «ایمان، جهاد، شهادت، تنها ره سعادت» حکّ شده بود یا شهید «حمید حمزی» از شهدای جنگ تحمیلی در وصیت‌نامه‌اش می‌نویسد: «بدانيد اى امت قهرمان، كه تنها راه سعادت انسان، ايمان به خدا، جهاد در راه خدا و شهادت در راه او است.»
شعار «ایمان، جهاد، شهادت» به عنوان روش و چگونگی مبارزه، سرمشق مبارزان انقلابی، قرار گرفت. آنها برای این انقلاب ایمان و جهاد و روحیه شهادت طلبی را در خود پدید آورده بودند.
احدی به اندازه امام خمینی به روحیه مردم ایران ایمان ندارد
وقتی انقلابی اسلامی، صورت می‌گیرد نقش ایمان در آن برجسته است. از ویژگی‌های انقلاب ایران، ایمان به خدا و چهارده معصوم ـ علیهم السلام ـ بود. علاوه بر آن ایمان به راه انقلاب داشتند و می‌دانستند که انقلاب، در مسیر دین الهی و برای تحقق آن است. این ایمان در درجه اول در رهبری انقلاب وجود داشت. وقتی از شهید مطهری پس از سفرش به پاریس، درباره دیدارش با امام خمینی پرسیدند، ایشان به چهار ایمان امام اشاره می‌کند:
1. ایمان به هدف؛ به گونه‌ای که اگر دنيا جمع بشوند نمىتوانند او را از هدفش منحرف كنند.
2. ایمان به راهی که انتخاب کرده است؛ امكان ندارد او را از اين راه منصرف كرد.
3. ایمان به قول و گفتارش؛ شهید مطهری می‌گوید: من ديدم در همه رفقا و دوستانى كه من سراغ دارم احدى به اندازه ايشان به روحيه مردم ايران، ايمان ندارد. افرادى به ايشان مى گويند: «كمى آرامتر، مردم سرد مى شوند، مردم از پا درمى آيند.» مى گويد: «مردم اين طور نيستند كه شما مى گوييد، من مردم را از شما بهتر مىشناسم.»
4. از همه بالاتر، ایمان به رب خود؛ در جلسه خصوصى امام به شهید مطهری می‌گوید: «فلانى اين ما نيستيم [كه اين نهضت را ايجاد كردهايم،] من دست خدا را حسّ مى كنم.» سپس آن شهید می‌فرماید: آدمى كه دست خدا و عنايت خدا را حس مى كند و در راه خدا قدم برداشته، مصداق آن اصل قرآنى است: «انْ تَنْصُرُوا اللَّهَ يَنْصُرْكُمْ» (سوره محمد ـ صلی الله علیه و آله ـ : 7). تو اول يك قدم به طرف خدا بردار، خدا به تو عنايت مى كند. در راه خدا قدم برداشته و حال كه در راه خدا قدم برداشته آنچه كه قرآن وعده داده، در پسِ تجربه دريافته است. قرآن وعده داده كه براى خدا قيام كنيد، براى خدا عمل كنيد، براى خدا بجنبيد، آن وقت عنايات خدا را احساس مى كنيد (مجموعه آثار استاد شهيد مطهرى، ج24، ص133-134).
علاوه بر ایمان رهبری، ایمان مردم، مایه پیروزی انقلاب شد. امام خمینی رمز اول پیروزی در انقلاب را ایمان ثابت مردم می‌داند. ایشان در سخنرانی‌ای که در ۱۴ اسفند ۱۳۵۷ در جمعی از پاسداران انقلاب اسلامی در قم داشتند می‌فرماید: «روی موازین مادی، روی موازین عادی باید با یک یورش، ما از بین رفته باشیم. ... لکن قدرت ایمان، پشتیبانی خدای تبارک و تعالی، اتکال به ولی عصر - سلام الله علیه - شما را پیروز کرد. برادران من! از یاد نبرید این رمز پیروزی را. این وحدت کلمه‌ای که در تمام اقشار ایران پیدا شد معجزه بود. کسی نمی‌تواند این را ایجاد کند. ... این امر الهی بود. این وحی الهی بود نه کار بشر. رمز پیروزی شما اول ایمان ثابت؛ و بعد وحدت کلمه. این دو مطلب را حفظ کنید. ایمان خودتان را قوی کنید» (صحیفه امام خمینی، ج۶، ص۳۱۰).
انقلاب ایران؛ مظهر جهاد در راه خدا
جهاد، صرف نيرو در دفع کردن دشمن است که سه نوع است: جهاد با دشمن آشكار، جهاد با شيطان، جهاد با نفس (مفردات ألفاظ القرآن، ص208). جهاد در راه خدا، در واقع به معناى به كارگيرى همه توان در پيكار با همه ضد ارزش‌هاى اعتقادى، اخلاقى و عملى با هدف ايجاد حكومت بزرگ اسلامى و در جهت رشد و تكامل جامعه انسانى است (حکمت‌نامه بسیج، ص22).
در سوره حجرات ویژگی انسان‌های مؤمن را جهاد با مال و جانشان برمی‌شمارد: «إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذينَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ ثُمَّ لَمْ يَرْتابُوا وَ جاهَدُوا بِأَمْوالِهِمْ وَ أَنْفُسِهِمْ في سَبيلِ اللَّهِ أُولئِكَ هُمُ الصَّادِقُونَ» (در حقيقت، مؤمنان كسانى اند كه به خدا و پيامبر او گرويده و [ديگر] شك نياورده و با مال و جانشان در راه خدا جهاد كردهاند؛ اينانند كه راست‌كردارند.) (ترجمه محمد مهدی فولادوند)
حضرت امیرالمؤمنین (ع) جهاد را از ارکان ایمان، معرفی می‌کند (نهج‌البلاغه، حكمت 31).
اگر نبود مجاهدت امام خمینی و مردم ایران در راه اعتلای کلمه «الله»، و ایثار و گذشت آنها از مال، جان، فرزندان و هستی خود در مبارزه با رژیم ستم‌شاهی برای تحقق حكومت اسلامى، این انقلاب به ثمر نمی‌نشست.
«شهادت» طبیعت انقلاب اسلامی است
انقلاب، بدون جان‌فشانی، محقق نمی‌شود. امام خمینی(ره) در ابتدای پیامی که در شهادت آیت الله صدوقی(ره) نگاشت، می‌نویسد: «طبع یک انقلاب فداکاری است. لازمه یک انقلاب، شهادت و مهیا بودن برای شهادت است».
پاداش و مزدی، بالاتر از شهادت برای یک مجاهد در راه خدا نمی‌توان تصور نمود؛ چه این شهادت، شهادت در معرکه جنگ باشد و چه اینکه در مسير انجام وظيفه الهى كشته شود، يا بميرد.
انقلابی که با تکیه بر ایمان و جهاد و جان فشانی مبارزان بنا گردید، برای تداوم آن پس از انقلاب و حفظ دستاوردهایش، نیاز بیشتری به این سه عنصر است. رهبر انقلاب اسلامی در پیامی که به هفتمين نشست ساليانه اتحاديه انجمن‌هاي اسلامي دانشجويان مستقل دانشگاه‌هاي سراسر کشور در ۲۳ شهريور ۱۳۸۵ اشاره می‌کند که «در معادلات به شدت پيچيده و درهم تنيده روابط انسان‌ها و جامعه‌ها و پديده‌ها و اقدام‌ها، بارزترين و کارآمدترين نقش، از آن: ايمان، عزم، وجهاد است.»
ایشان در ديدار خانواده سردار شهيد علي ييلاقي در 26 دي ماه 96 در سخناني، جوان نسل سوم را از جوان نسل اول، اميد بخش‌تر می‌داند، در صورتي که بتواند ايمانش را حفظ کند. ایشان برای نمونه، شهید حججي را ذکر کرده و سپس فرمود: «هرچه مي‌توانيد خودتان را بسازيد، هم از لحاظ فکري بسازيد، هم از لحاظ ايماني بسازيد؛ هم فکر را درست کنيد، هم ايمان و دل را درست کنيد. با خدا اُنس داشته باشيد، اگر مي‌توانيد، تا آنجايي که مي‌توانيد، نماز شب بخوانيد؛ نماز را خوب بخوانيد، با توجّه بخوانيد، قرآن را بخوانيد. اينها چيزهايي است که مي‌تواند جاي اين شهدا را پُر کند؛ اين کارها لازم است. من به شماها بيشتر اميد دارم، به همين جوانِ نسل شما.»
ایشان در پیام 14 بهمن 1372 با اشاره به مجاهدت شهداء، عرصه‌های جهاد را چنین تبیین می‌کند: «امروز هم مجاهدت جوانان و برگزيدگان در ميدان‌هاى ديگر لازم است: ميدان سازندگى، ميدان آگاهى از كيد دشمنان، ميدان تلاش براى خودسازى علمى و اخلاقى، ميدان ايجاد اميد در مردم و مبارزه با ديو يأس، ميدان مبارزه با تبليغات دشمنان مستكبر، ميدان وحدت و همكارى و همبستگى ملّى».
در کنار دارا بودن ایمان و جهاد، داشتن روحیه شهادت و جان‌فشانی باعث عدم طمع دشمنان در آسیب رساندن به انقلاب می‌شود. امروزه نیز مانند قبل از انقلاب و ایام دفاع مقدس، روحیه شهادت طلبی در جامعه ایران وجود دارد؛ واقعیتی که رهبر معظم انقلاب در پیام شهادت سردار سرافراز حسین همدانی، چنین به آن اشاره کرده است که: «صف استوار آرزومندان این موهبت و کمربستگان راه جهاد و شهادت در ایران اسلامی و در سپاه و همه‌ی نیروهای مسلّح جمهوری اسلامی، صفّی بلند و بنیانی مرصوص است: و منهم من ینتظر و ما بدّلوا تبدیلا.»
شهید حججی نمونه‌ای از این صف استوار است. وقتی به وصیت‌نامه شهید حججی مراجعه می‌شود ایمان، روحیه جهادی و شهادت طلبی، موج می‌زند. ایشان می‌نویسد: «عمری است شب و روزم را به عشق شهادت گذرانده‌ام و همیشه اعتقادم این بوده و هست که با شهادت به بالاترین درجه بندگی می‌رسم. خیلی تلاش کردم که خودم را به این مقام برسانم اما نمی‌دانم که چقدر توانسته‌ام موفق باشم. چشم امیدم فقط به کرم خدا و اهل بیت (ع) است و بس. امید دارم این رو سیاه پرگناه را هم قبول کنند و به این بنده بدِ پرخطاء، نظری از سر رحمت بنمایند که اگر این چنین شد: الحمد لله رب العالمین. اگر روزی خبر شهادت این بنده حقیر سرا پا تقصیر را شنیدید علت آن را جز کریمی و رحیمی خدا ندانید؛ او است که رو سیاهی چون مرا هم می‌بخشد و مرا یاری می‌کند.»/۸۴۱/ی۷۰۲/س
حجت الاسلام مجتبی صداقت، پژوهشگر و دانش آموخته حوزه علمیه قم
منابع
ابن عنبۀ؛ عمدۀ الطالب فی انساب آل ابی طالب؛ تحقیق: محمد حسن آل طالقانی، مکتبۀ الحیدریۀ، نجف، سوم، 1380ق.
محمدى رىشهرى، محمد؛ حكمت نامه بسيج؛ موسسه علمى فرهنگى دار الحديث، سازمان چاپ و نشر، قم، چهارم، 1387ش.
راغب أصفهانى، حسين بن محمد؛ مفردات ألفاظ القرآن؛ دار القلم/ الدار الشامية، بيروت/ دمشق، اول، 1412ق.