عبادت همراه با شک در اصول عقیدتی فایده ای ندارد
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد آیت الله سید محمد حسینی زنجانی ظهر امروز در جلسه شرح معارف اهل بیت(ع) که در دفتر وی برگزار شد گفت: امام صادق (ع) می فرمایند عبادتی که با شک و انکار همراه باشد فایده ای ندارد. از این روایت می توان فهمید که ارتباط مستقیمی میان یقین با عمل وجود دارد و عمل نافع، عمل نشات گرفته از یقین است.
استاد برجسته درس خارج حوزه علمیه با اشاره به تاکید دین بر تفکر گفت: عقاید انسان شخصیت درونی و حقیقت وجودی او را می سازد و مسیر عمل او را نیز تعیین می کند. تفکر انسان در کردار او اثر مستقیم دارد و در اعمال او متبلور است.
وی عقیده صحیح را معیار سنجش اعمال دانست و خاطرنشان کرد: اگر در انسان عقیده سالم شکل نگیرد عمل صالح نیز از او صادر نمی شود. عقاید انگیره ها را در انسان شکل می دهند و قرآن نیز در این رابطه می فرماید:«قُلْ كُلٌّ يَعْمَلُ عَلَى شَاكِلَتِهِ».
آیت الله زنجانی با بیان اینکه شاکله در روایات همان انگیزه و نیت معرفی شده است تصریح کرد: عقاید که شکل دهنده انگیره ها هستند بر مبنای تقلید از جامعه و یا عقل است و آنچیزی که تکلیف ما درباره عقاید است اثبات و پذیرش آنان از طریق عقل است. اصول اعتقادی در دین همواره باید تحقیقی باشد چرا که تقلید در این زمینه علم آور نیست.
استاد برجسته درس خارج حوزه علمیه با اشاره به اهمیت معرفت افزود: باید موانع معرفت را برطرف کرد تا به علم یقینی رسید. اختلافاتی که در مکاتب دنیا وجود دارد نشات گرفته از عدم اقدام به تمیز خیال واقعیت از واقعیت با ابزار عقل است.
وی اسلام را مکتبی فکری دانست و خاطر نشان کرد: اسلام نیز به عنوان یک جهان بینی دارای عقاید اصولی در مورد خداوند و صفات او است که باید مبتنی بر عقل در هر فرد استوار شده باشد؛ چرا که قرآن به کفار می فرماید:«قل هاتوا برهانکم». امام صادق(ع) نیز در این رابطه می فرمایند: «اگر کسی دین خود را از مردم بگیرد همان مردم او را از دین خارج خواهند کرد».
آیت الله زنجانی تصریح کرد: همچنین فروع اسلام که شامل احکام و اخلاق می شود نیز بخش های دیگر این دین هستند و مومن واقعی باید هم اصول و هم فروع دین را کامل بشناسد و به آنان عمل کند. صرف عمل به احکام فردی را مومن نمی کند.
استاد برجسته درس خارج حوزه علمیه با اشاره به تاثیر جامعه و مردم بر افکار و عقاید افزود: اطرافیان، جامعه و مردم افکار و عقاید انسان را مصادره می کنند اما خداوند تنها زمانی اجازه به تبعیت از آن عقاید و افکار را می دهد که عقلانی باشند. تقلید در اصول ولو از پدر و مادر، از منظر قرآن جایگاهی ندارد.
وی خاطر نشان کرد: در روایات آمده است که مردم سه دسته اند: عالمان، متعلمان و دسته سوم مانند مگس های دور کوزه اند که چند ویژگی دارند. اگر صدایی بلند شود سریع به دور آن جمع می شوند، با هر بادی می وزند، درون آنان خبری از علم نیست و هدفی ندارند و نمی دانند که چرا به دنیا آمده اند. فقط می خورند، می خوابند، فرزند می آوردند و خود دلیل زندگی را نمی دانند.
آیت الله زنجانی در ادامه با شرح ویژگی های دسته سوم مردم در روایات گفت: این دسته از مردم خس و خاشاکی اند که اراده ای از خود ندارند، مقلد دیگران اند، از خود اندیشه ندارند و هر چه دیگران و بقیه مردم بگویند آنان هم می گویند و دنبال می کنند./861/پ۲۰۲/ب۲