ملی گرایی یا نژادپرستی؟

به گزارش خبرگزاری رسا، ملی گرایی یا ناسیونالیسم می‌تواند از جهاتی خوب باشد و از جهاتی مذموم؛ بستگی به تعریف ما از ملیّت و ملّت دارد. عناصر تحقق به یک ملیتی خاص برای یک فرد می‌تواند ترکیبی از جغرافیای مشترک، زبان واحد، دین و باورهای یکسان، نژاد واحد و فرهنگ مشترک و... باشد. البته گاهی بعضی از این عناصر برای یک کشور اهمیت بیشتری دارند و برای دریافت ملیت آن کشور باید حتماً شرطی خاص احراز شود. 

از بحث درباره قوانین مهاجرتی دیگر کشورها میگذریم تا سخن به درازا ‌نکشد، ولی در کشور ایران نگاه برخی از اهالی حاکمیت و بعضی از مردم، به ملیت ایرانی بر پایه نژاد و خون ایرانی تعریف شده است. به دیگر سخن نژادپرستی برای ملیت ایرانی بسیار پررنگ است. 

مثلاً اگر نوزادی از خون پدری ایرانی در خارج از کشور متولد شود، هرچند مادرش ایرانی نیست، در کشوری دیگر رشد و نمو کرده، زبان فارسی را اصلاً نمی‌تواند صحبت کند، با فرهنگ ایرانی غریبه است، حتی نام ایرانی هم ندارد، اما همین که خون پدری ایرانی در رگهای اوست، برای بخشش ملیت ایرانی برای او کافیست و می تواند شناسنامه ایرانی بگیرد. 

 در مقابل، کودکی که از مادری ایرانی متولد شده ولی پدرش افغانی است، هرچند که در ایران رشد و نمو کرده و با هزار مصیبت درس خوانده است، زبان فارسی را با لهجه تهرانی صحبت می‌کند، ولی چون خون پدری ایرانی در رگها ندارد، نمی‌تواند شناسنامه ایرانی بگیرد.

به نظر من بر چنین قوانین و رویکردهایی بیش از آنکه روح ملی‌گرایی حکمفرما باشد معنای نژادپرستی غالب است.

جالب اینکه ایران ترکیبی از اقوام و نژادهای گوناگون است. ترک، کرد، عرب، بلوچ، لر، ترکمن و فارس در  این کشور زندگی می‌کنند، قسمتی از این اقوام میان کشور ما و دیگر کشورها تقسیم شده‌اند، سالهاست در این فکرم که چه خون متفاوتی در رگ‌های روستایی مرزنشین ایرانی وجود دارد که برای خویشاوند و هم‌قومیت او چند کیلومتر آن طرف‌تر از مرز ایران وجود ندارد. 

کشور ما همواره با توطئه‌های خارجی برای تحریک اقوام به استقلال طلبی روبرو بوده است. در سال‌های اخیر گاهی شعارهای قومیتی را به عرصه ورزش و فوتبال نیز کشانده‌اند و ورزشگاه‌ها به میتینگ این شعارها تبدیل شده است. برخی مسئولان حکومتی برای کنترل این شعارها تنها راه چاره را در برخورد امنیتی می‌بینند، اما تا وقتی که نگاه مردم و حاکمیت به ملیت ایرانی بر اساس نژاد استوار باشد بستر برای دشمنان خارجی برای تحریک قومیت‌ها وجود دارد.

در کشور ایران سال‌هاست که جمهوری اسلامی محقق شده است ولی ریشه بسیاری از قوانین همان تفکرات رضاخانی است. آری ما به رضاخان و سیاست‌هایش می‌تازیم ولی قوانین او را همچنان اجرا می‌کنیم.

________________________

حجت الاسلام مهدی مسائلی

/۹۶۹/د۱۰۲/ب۱

منبع: مهر