ورود به دوره جدید رویارویی هسته‌ای قدرت‌ها
به گزارش خبرگزاری رسا، یکی از مهم‌ترین مشخصه‌های زمامداری ترامپ، رویکرد منفی وی در قبال توافق‌ها و پیمان‌های منطقه‌ای و بین‌المللی است. ترامپ از ژانویه ۲۰۱۷ تاکنون از بسیاری از توافقات بین‌المللی خارج شده است.
دولت او از توافق آب و هوایی پاریس، توافق هسته‌ای برجام و پیمان تجارت آزاد دو سوی اقیانوس آرام (تی‌پی‌پی) خارج شد و با اعتراض به پیمان نفتا خواهان مذاکره مجدد درباره آن شد که در نهایت با فشار به کانادا و مکزیک، پیمان تجاری جدیدی را با آن‌ها امضا کرد.
ترامپ علاوه بر این، دستور توقف مذاکره بین اروپا و امریکا در زمینه پیمان تجارت آزاد دو سوی اقیانوس اطلس را داده است. این رویکرد ترامپ اکنون وارد مرحله جدید و بسیار خطرناکی شده است. در برهه کنونی پیمان‌های کاهش تسلیحات هسته‌ای به یکی از نقاط اصلی اختلاف و تنش بین روسیه و امریکا تبدیل شده و دولت ترامپ اکنون پیمان‌های کاهش و امحای تسلیحات هسته‌ای را هدف گرفته و تلاش خود را به خروج از این پیمان‌ها معطوف کرده است.
ترامپ برای رفع اتهامات از خود در زمینه حمایت غیرمستقیم روسیه از وی در جریان انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۱۶ امریکا و نیز تحقق اهداف کلان دولتش در زمینه تقویت توانمندی‌های هسته‌ای امریکا و تضعیف زرادخانه هسته‌ای روسیه، سیاست اتهام‌زنی به روسیه درباره نقض پیمان نیرو‌های هسته‌ای میانبرد (آی‌ان‌اف) و نیز پیمان کاهش تسلیحات هسته‌ای استراتژیک موسوم به «استارت ۳»را دنبال کرده است.
البته اختلاف مسکو و واشنگتن در زمینه پیمان «ای‌ان‌اف» به دوره ریاست جمهوری باراک اوباما رئیس‌جمهوری سابق امریکا برمی‌گردد. با این حال این اختلافات اکنون به شدت تشدید شده و دامنه آن به پیمان استارت ۳ نیز رسیده است. با توجه به اختلاف‌نظر شدید امریکا و روسیه در زمینه پیمان نیرو‌های هسته‌ای میانبرد، مقامات ارشد امنیتی امریکا به ویژه جان بولتون، مشاور امنیت ملی امریکا خواهان خروج از این پیمان به بهانه تخلف مسکو از مفاد آن شده بودند. بولتون همچنین درصدد جلوگیری از ادامه مذاکرات درباره تمدید پیمان استارت ۳ است که در سال ۲۰۱۰ بین مسکو و واشنگتن منعقد شد.
هرچند پیشنهاد بولتون با مخالفت شدید وزارتخانه‌های امور خارجه و دفاع امریکا روبه‌رو شد، اما به دلیل نفوذ زیاد جان بولتون به عنوان مقام ارشد امنیتی دولت امریکا، ترامپ به خواسته وی گردن نهاد و در نهایت روز شنبه ۲۸ مهر روسیه را به نقض پیمان نیرو‌های هسته‌ای میانبرد متهم و اعلام کرد واشنگتن از این پیمان خارج خواهد شد. ترامپ به بهانه نقض این پیمان از سوی روسیه و به دلیل آنکه این پیمان، امریکا را از گسترش سلاح‌های جدید برای مقابله با زرادخانه موشکی چین در شرق آسیا بازمی‌دارد، تصمیم به خروج امریکا از این پیمان مهم هسته‌ای گرفته است.
این نخستین پیمان مهم کنترل تسلیحات است که ترامپ آن را زیر پا می‌گذارد. هرچند امریکا در چهار سال گذشته بار‌ها روسیه را به نقض این پیمان متهم کرده، ولی باراک اوباما، رئیس‌جمهور سابق امریکا با وجود همه انتقاداتی که درباه نقض این پیمان از سوی روسیه داشت، از آن خارج نشد. مسکو، امریکا را به پایبند نبودن به پیمان نیرو‌های هسته‌ای میانبرد متهم کرده و وزارت خارجه روسیه ضمن اشاره به تهدید ترامپ مبنی بر خروج از پیمان نیرو‌های هسته‌ای میانبرد گفته که امریکا با این تصمیم رؤیای دنیای تک‌قطبی را در سر می‌پروراند.
امریکا و شوروی در ژوئن ۱۹۸۷ در واشنگتن این پیمان را امضا کردند و آن را از سال ۱۹۸۸ به اجرا درآوردند. روسیه پس از فروپاشی شوروی، به عنوان کشور جانشین به پیمان نیرو‌های هسته‌ای میانبرد پایبند ماند، پیمانی که دو طرف را از استقرار موشک‌های بالستیک و کروز در اروپا منع می‌کند. براساس این پیمان، موشک‌های میانبرد از هزار تا ۵ هزار و ۵۰۰ کیلومتر و کوتاه‌برد دارای برد ۵۰۰ تا هزار کیلومتر باید نابود شوند.
خروج امریکا از پیمان نیرو‌های هسته‌ای میانبرد به منزله آغاز دورانی جدید در زمینه رویارویی هسته‌ای بین امریکا و رقبای هسته‌ای آن یعنی روسیه و چین خواهد بود. لیسبت گرونلوند، دانشمند هسته‌ای معتقد است: «ترامپ در حال در پیش گرفتن مسیری بی‌پروا و بی‌ملاحظه است؛ مسیری که امنیت امریکا را چه اکنون و چه در بلندمدت کاهش خواهد داد». بدین ترتیب این کشور‌ها دیگر هیچ محدودیتی برای توسعه تسلیحات هسته‌ای کوتاه‌برد و میانبرد نخواهند داشت، به ویژه امریکا با برداشته شدن محدودیت‌های کنونی و نیز با توجه به دکترین هسته‌ای جدید خود، به احتمال زیاد در دو نقطه استراتژیک یعنی در اروپای مرکزی و شرقی و نیز در آسیای شرقی به استقرار موشک‌ها و تسلیحات هسته‌ای جدید خواهد پرداخت.
چنین اقدامی واکنش مقابل روسیه و چین را به دنبال داشته و به منزله ورود قدرت‌های بزرگ هسته‌ای به مرحله‌ای جدید از رقابت بر سر تسلیحات هسته‌ای خواهد بود. بدین ترتیب جهان آینده در سایه رقابت قدرت‌های بزرگ هسته‌ای، جهانی ناامن‌تر و از لحاظ امنیتی شکننده‌تر خواهد بود، جهانی که تهدیدات هسته‌ای در آن افزایش خواهد یافت./۹۶۹/د۱۰۲/ق
منبع: روزنامه جوان