ازدواج بهنگام سلامت جامعه را تأمین می‌کند

به گزارش خبرگزاری رسا، خانواده مهم‌ترین رکن جامعه بوده و تأثیر بسیار زیادی در نشاط اجتماعی و رشد و توسعه هر جامعه دارد، از این روی پایداری خانواده‌ها، بالا رفتن آمار ازدواج و کاهش طلاق برکات فراوان و همچنین کاهش آمار ازدواج و بالا رفتن میزان طلاق مشکلات فراوانی را برای جامعه به دنبال دارد.

در آستانه روز ازدواج با خانم معصومه ظهیری معاون فرهنگی تبلیغی حوزه‌های علمیه خواهران گفت‌وگویی صورت گرفته است، وی در این گفت‌وگو به مسائلی از قبیل پیرامون عوامل پایداری خانواده و علل کاهش ازدواج و افزایش طلاق پرداخته و راهکارهایی در رابطه با این مسائل ارائه کرده است.

متن این گفت‌وگو به شرح زیر است:

پیرامون اهمیت مسئله ازدواج در دین اسلام توضیحاتی ارائه دهید.

در دین مبین اسلام به تشکیل خانواده و تسهیل ازدواج برای کسانی که در آستانه ازدواج قرار دارند تأکید بسیار زیادی شده است، پیامبر اکرم(ص) نیز نسبت به مسئله ازدواج فرمودند اگر کسی به این سنت مهم من رغبت نداشته باشد از من نیست.

سالروز ازدواج امام علی(ع) و حضرت زهرا(س) نیز به‌عنوان روز ازدواج معرفی شده است تا در این روز به این امر مهم و رفع موانع آن توجه بیشتری شود.

چه‌راهکارهایی برای ازدواج‌های پایدار و تحکیم خانواده وجود دارد؟

برنامه‌ریزی برای تشکیل خانواده پایدار، ازدواج بهنگام، انتخاب آگاهانه، ازدواج آسان و تلاش برای تحکیم و تعالی خانواده در جامعه امری چند بعدی است که تنها با یک فاکتور و شاخص واحد نمی‌توان آن را بررسی کرد.

در مرحله اول باید به مسئله آمادگی افراد در آستانه ازدواج توجه کرد و نسبت به تعلیم و فراهم کردن زمینه آموزش‌های مهارتی ازدواج تلاش کرد، برای تشکیل خانواده‌‌های پایدار باید افرادی که در آستانه ازدواج قرار دارند آموزش‌های لازم را ببینند.

طبیعتاً مسئله تشکیل خانواده از نیازهای فطری و غریزی هر انسانی است، پسران و دختران پس از سن بلوغ به تشکیل خانواده می‌اندیشند اما اقدام به ازدواج نیاز به مقدمات دیگری دارد، برای تشکیل و اداره خانواده‌ علاوه بر بلوغ جنسی، باید ویژگی‌هایی نظیر بلوغ‌‌های اجتماعی و فکری و همچنین توان اداره خانواده و مسئولیت‌پذیری نیز در نظر گرفته شود.

چه کسانی در رابطه با تسهیل ازدواج جوانان مسئول‌اند؟

خداوند متعال در قرآن کریم پیرامون مسئله ازدواج می‌فرماید: « و انکحوا الایامی منکم» یعنی افراد را به ازدواج در بیاورید، یکی از وظایف پدران و مادران در قبال فرزندان فراهم کردن زمینه ازدواج پس از رسیدن به سن بلوغ و آمادگی‌ و فهم از زندگی مشترک است.

متولیان امور فرهنگی جامعه و دست‌اندرکاران حکومت نیز باید نسبت به امر ازدواج تسهیل‌گری کنند تا ازدواج بهنگام اتفاق بیفتد، فراهم کردن امکانات اقتصادی برای ازدواج آسان، حمایت از خانواده‌ها در امور مشاوره و غیره نیز از وظایف دستگاه‌های حکومتی و فرهنگی در رابطه با مسئله ازدواج است.

اشتغال، مسکن، توان اقتصادی، فراهم کردن امکانات مقدماتی ازدواج و مباحث فرهنگی تاثیر زیادی در تسهیل ازدواج جوانان دارند که باید نسبت به دسترسی آسان جوانان به این امور توجه ویژه‌ای بشود.

عوامل کاهش ازدواج در جامعه چیست؟

در برخی جوامع ممکن است اولویت‌ها جای خود را تغیر داده و ازدواج از اولویت‌های قابل توجه برای جوانان نباشد، این امر می‌تواند دلایلی از جمله نبود آموزش یا عدم کفایت مسائل آموزش و مهارتی داشته باشد، دلیل دیگر کم شدن اولویت ازدواج برای جوانان نیز می‌تواند وجود موانع زیاد در مسیر تشکیل خانواده باشد.

باید تلاش زیادی شود تا دیدگاه جامعه نسبت به مسئله ازدواج به‌عنوان یک اولویت مهم باشد، نوع نگاه به مسئله ازدواج و عدم اولویت دهی به آن در برخی شهرها از مشکلاتی است که امروز با آن مواجه هستیم.

متولیان فرهنگی باید آسان‌سازی دستیابی به این نیاز طبیعی را به افراد جامعه آموزش داده و فرهنگ‌سازی کنند، فرهنگ‌سازی در این عرصه به‌معنای تغیر الگوی تشکیل خانواده است، امروز تشکیل خانواده دچار پیچیدگی‌های زیادی شده است.

روابط نامتعارف دختران و پسران در کاهش آمار ازدواج چقدر تأثیر دارد؟

از عواملی که سبب شده تا سن ازدواج بالا رفته و آمار ازدواج کاهش یابد، مسئله دسترسی‌های ریزه‌خواری در جامعه به دلیل عدم رعایت عفاف و پاک‌دامنی و همچنین عدم رعایت مسئله اختلاط در جامعه است، اختلاط دوجنس در جامعه سبب می‌شود تا آستانه رضایتمندی بالا رفته و ریزه‌خواری در جامعه رواج پیدا کند و در نتیجه افراد از انتخاب واحد دل‌زده شده و به تنوع طلبی روی آورند.

زندگی مؤمنانه، عفیفانه و پاکدامنی و عدم اختلاط دو جنس باید در جامعه ترویج شود، چراکه این مسئله در ازدواج بهنگام افراد تأثیر زیادی دارد، در جامعه‌ای که ریزه‌خواری وجود دارد افراد اشتهای خود را از دست داده و دچار یک بی‌ میلی کاذب می‌شوند.

این بی میلی کاذب بر طبیعت انسان‌ها اثر می‌گذارد و به همین خاطر برخی فکر می‌کنند به همین اندازه که نیاز آن‌ها در این ارتباطات تأمین می‌شود کافی است، از این روی از نیاز اصلی مطابق با فطرت و طبیعت باز مانده و دیرهنگام متوجه این نیاز اصیل می‌شوند، همین مسئله سبب شده تا سن ازدواج در میان دختران به ۲۶ سال و در میان پسران به حدود ۳۰ سال برسد.

بالا رفتن سن ازدواج چه مشکلاتی برای جامعه در پی دارد؟

عوارض ازدواج دیرهنگام و عدم رعایت ازدواج بهنگام بر بقیه فاکتورهای جامعه نیز تأثیرگذار بوده و بر چرخه فعالیت نیروی جوان کشور تأثیر می‌گذارد، از دلایل هدر رفت نیروی کار و تلاش جوان نیز همین مسئله است.

ازدواج تنها مربوط به برطرف کردن غریزه جنسی نیست بلکه امید به زندگی را نیز بالا برده و تلاش افراد را برای کارآمدی، تولید و حضور فعال در چرخه اقتصادی و مدیریتی افزایش می‌دهد.

رشد، توسعه و پیشرفت در جامعه و همچنین زمینه‌سازی برای تولید نسل بیشتر نیز از فواید ازدواج بهنگام است، از مشکلاتی که بالا رفتن سن ازدواج به دنبال دارد کاهش رشد جمعیت است، وقتی سن ازدواج بالا می‌رود آمار تعداد فرزندان و فرزندآوری در جامعه کاهش می‌یابد، چراکه سن مناسب باروری و فرزندآوری در بانوان مختص به یک بازه زمانی محدود است.

ازدواج بهنگام برگرفته از فرهنگ اصیل اسلام و مطابق با فطرت، طبیعت و غریزه انسان است، ازدواج بهنگام سلامت انسان را تأمین کرده و در نتیجه سعادت جامعه را به دنبال دارد، به همین دلیل خانواده‌ها، حکومت و متولیان فرهنگی باید در تسهیل‌گری ازدواج اهتمام ویژه‌ای داشته باشند.

در مسئله تسهیل ازدواج باید به افراد امین نیز توجه دوباره‌ای داشته باشیم، امروزه اعتماد به افراد امین و واسطه‌گری در امر ازدواج فراموش شده و باید در جامعه علاوه بر خانواده‌ها پایگاه‌های مورد اعتمادی وجود داشته باشند که در امر ازدواج میانجی‌گری کرده و واسطه امین باشند.

پیرامون عوامل طلاق در جامعه توضیحاتی ارائه دهید.

طلاق عوامل درونی و بیرونی دارد، عوامل درونی شامل مواردی نظیر کم‌شدن آستانه تحمل و سازگاری در افراد به دلیل نداشتن مهارت، توقع زیاد و عدم قدرت وقف دادن با شرایط زندگی مشترک بوده و عوامل بیرونی طلاق نیز شامل بیکاری، افسردگی، خشونت، شکست‌های اجتماعی و همچنین دخالت‌های اطرافیان می‌شود.

چه راهکارهایی برای کاهش آمار طلاق در جامعه وجود دارد؟

بهترین راهکار برای کاهش طلاق در جامعه پیشگیری از عوامل آن است، امروزه مداخله در طلاق توسط مراکز مشاوره، شورای حل اختلاف و غیره صورت می‌گیرد، اما باید به گونه‌ای پیشگیری کنیم که افراد به مسائلی که در خانواده شکاف ایجاد می‌کند مبتلا نشوند.

راهکارهای قرآن کریم در رابطه با این موضوع مواردی از قبیل سازگاری، صلح و درمان مشکلات در درون خانواده است، قرآن کریم توصیه می‌کند اختلافات خانوادگی تا جایی که امکان دارد به بیرون از خانواده برده نشود.

آموزش‌های مربوط به تشکیل خانواده، مشاوره پیش از ازدواج و همسان‌گزینی و انتخاب صحیح نیز از راهکارهای کاهش طلاق است، اگر انتخاب افراد آگاهانه و صحیح باشد طبیعتاً دیرتر و سخت‌تر به اختلاف برمی‌خورند.

مراقبت در پنج سال اول ازدواج از دیگر راهکارهای کاهش طلاق در جامعه است، در پنج سال اول ازدواج باید خانواده‌ها از زوجین در قالب مشاوره حمایت کنند، خانواده‌های زوجین نباید به اختلافات دامن بزنند و باید به آن‌ها بیاموزند که هرمشکلی پیش آمد باید به دامن خانواده بازگردند.

برخی از زن و شوهرها تا به اختلاف بر می‌خورند خانه را ترک کرده و به خانواده خود پناه برده و به اصطلاح قهر می‌کنند، پدر و مادرهای زوجین در پنج سال اول زندگی نباید حمایت به معنای پناهندگی داشته باشند، حمایت آن‌ها تنها باید در قالب مشاوره بوده و پس از آن زوجین را به دامان خانواده خود بازگردانند، حمایت به معنی پناهندگی باید تنها در موارد محدودی نظیر خشونت‌، ضرب و شتم و غیره باشد.

چرا آمار طلاق نسبت به گذشته افزایش داشته است؟

از مشکلاتی که امروزه با آن مواجهیم حیا زدایی و عدم سازگاری است، از عوامل کمتر بودن طلاق در گذشته این بود که خانواده‌ها در مواجهه با مشکلات سعی می‌کردند ابتدا صبوری و سازگاری داشته و مشکلات را به بیرون از خانواده و دادگاه نکشانند، در مواردی که مشکل حل نشد نیز به یک فرد به‌عنوان حَکَم روی می‌آوردند و این سلسله‌مراتب بودن در حل مشکلات، سبب کاهش آمار طلاق می‌شد.

خانواده‌ها برای حل مشکلات خود به حَکَم روی می‌آوردند تا پرده‌دری اتفاق نیفتد، از مشکلاتی که امروز سبب بالا رفتن میزان طلاق شده پرده‌دری است، امروزه رودربایستی و حیا کاهش یافته و به همین دلیل برخی افراد هیچ ابایی از طلاق گرفتن ندارند، درحالی که اگر اخلاق‌مداری به جای حقوق مداری در خانواده رواج پیدا کند بخشی از آمار طلاق‌های جامعه کاهش می‌یابد.

برای کاهش درصد دیگری از طلاق‌ها نیز باید متولیان فرهنگ به رفع موانع و مشکلات خانواده‌ها بپردازند، به‌عنوان‌مثال اعتیاد مسئله بسیار بد و خانمان‌سوزی است اما نباید عامل طلاق باشد بلکه باید فرد معتاد درمان شده و به دامان خانواده خود بازگردد،پیرامون مشکلاتی نظیر بیکاری، افسردگی و غیره نیز همین مسئله مطرح است، باید برای فرد بیکار تسهیلاتی در نظر گرفته شودکه شغل پیدا کرده و به دامان خانواده بازگردد.

تشخیص قاضی پیرامون این مشکلات باید بر محور بازگشت به خانواده باشد نه زود امضا کردن حکم طلاق، قلم زود امضا کننده تصویب طلاق باید تبدیل شود به سلسه‌ مراتبی که تنها در موارد خاص امر طلاق را تصویب کند.

طولانی شدن سلسله مراتب طلاق چگونه می‌تواند در کاهش طلاق تأثیرگذار باشد؟

طولانی شدن سلسله مراتب طلاق باید همراه با رفع موانع آن باشد، اینکه تنها حکم طلاق را به تأخیر بیندازیم مشکلی را حل نمی‌کند بلکه باید علل ابتلا خانواده‌ها به مشکلات را شناسایی کرده و پس از پیدا کردن علت، راهکار مناسب با آن‌ را اعمال کنیم.

عامل دیگری که سلامت جامعه را تأمین می‌کند مسئله زندگی دوباره افرادی است که طلاق گرفته‌اند، برای کسانی که درگیر مسئله طلاق شده‌اندباید مراکزی وجود داشته باشد که امکان بازگشت به دامان خانواده را برای آن‌ها افزایش دهد، این امر به‌‌خصوص برای خانواده‌هایی که دارای فرزند هستند اهمیت بسیار ویژه‌ای دارد، باید کسانی که طلاق‌ گرفته و دارای فرزند هستند زیرنظر گرفته شده و پس از یک مدت شش ماهه دوباره فرصت تأمل و زمینه بازگشت به خانواده برای آن‌ها فراهم شود.

اگر این سلسله‌ مراتب که شامل آموزش‌ها، مهارت‌ها، راهکارها و علت‌یابی‌ها است رعایت شود، آمار طلاق در جامعه کاهش یافته، سن ازدواج پایین آمده و آمار ازدواج و تشکیل خانواده‌های پایدار در کشور نیز افزایش می‌یابد.

جامعه‌ای که در آن آمار ازدواج بالا بوده و آمار طلاق کم باشد جامعه بانشاطی است، از علل عدم نشاط در جامعه پایین آمدن آمار ازدواج، بالا رفتن سن ازدواج و فراوانی آمار طلاق است، طلاق عامل افسردگی بوده و بخشی از افسردگی‌ها در جامعه به همین دلیل است.

افسردگی مشکلات ناشی از طلاق تنها منحصر به زوجین نبوده و دامن فرزندان و اطرافیان را نیز می‌گیرد، طلاق تنها یک مسئله‌ای مربوط به دو نفر نیست بلکه دو گروه از خانواده زن و شوهر و فرزندان را نیز درگیر خود می‌کند.

زنگ خطر طلاق در جامعه ما به صدا در آمده است و باید به یاد داشته باشیم که دشمنان، خانواده را عامل قوام و نقطه قوت جامعه ایرانی دانسته و تمام تلاش خود را به کار بسته‌اند تا زمینه متلاشی شدن و تزلزل در خانواده ایرانی را فراهم کنند، از این روی باید تمام تلاش خود را برای تسهیل ازدواج و تحکیم بنیان خانواده‌ به کار گیریم./1330/د101/ب1