حجت‌الاسلام حیدری مطرح کرد؛
ضرورت تبیین پاسخگویی حداکثری دین در دانشگاه‌ها
حجت‌الاسلام حیدری با اشاره به ضرورت تبیین پاسخگویی حداکثری دین در دانشگاه‌ها گفت: هزاران مطهری، بهشتی بالفعل در حوزه وجود دارد که راهگشای مهدویت خواهند بود.
حجت‌الاسلام محمد جواد حیدری استاد دانشگاه قم در پیامی صوتی به پویش منتظران ظهور که به صورت مشترک به همت کارگروه دانشگاهیان ستاد هماهنگی فعالیت‌های فرهنگی مهدویت و خبرگزاری رسا در حال انجام است، با توجه به ضرورت حضور دین در جامعه که روح آن حضرت امام عصر (عج) است تصریح کرد: لازم بود از اوایل پیروزی انقلاب اسلامی به این بحث در دانشگاه‌ها پرداخته می‌شد.
این استاد دانشگاه قم در طرح نظریه «ادوار سه‌گانه» آگوس کانت فرانسوی، بنیانگذار جامعه‌شناسی مدرن گفت: «با ورود انسان به عصر علم، دین به تدریج از حیات اجتماعی جوامع و صفحه ذهن انسان‌ها محو خواهد شد یعنی توسعه علمی مساوی با افول دین است» و نتیجه می‌گیرد «همگام با آغاز عصر علم و توسعه مرزهای دانش، دین و نهادهای وابسته آن به تدریج از صفحه ذهن انسان و حیات جامعه محو خواهد شد».
وی با اشاره به وضعیت حال حاضر و شیوع ویروس کرونا با اشاره به عبارت «وَ عَسى أَنْ تَكْرَهُوا شَيْئاً وَ هُوَ خَيْرٌ لَكُمْ» از قرآن کریم ابراز داشت: چه بسا از بعضی امور کراهت دارید مانند مصائب و بیماری‌ها برای شما ناخوشایند است اما در حقیقت خیر است.
حجت‌الاسلام حیدری ادامه داد: همین ویروس کرونا تمام معادلات جهانی مانند تحلیل آگوس کانت را در عرصه‌های مختلف به هم ریخت و یک حرکت و جنبشی به سمت متا فیزیک، مناجات، راز و نیاز با حضرت حق و پناهندگی به شخصیتی که ما از آن به حضرت مصلح کل و وجود مقدس ولی عصر ایجاد کرد.
این استاد دانشگاه قم با اشاره به خلأهای فکری برخی بزرگان دانشگاه درباره رسالت گستره دین که آن را حداقلی می‌دانند تصریح کرد: بحث مهدویت بویژه دیدگاه‌هایی که حضرت امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری درباره تحولات اجتماعی و نهضت بیداری و اصلاح حوزه و دانشگاه دارند و اینکه دانشگاه‌های ما باید نیاز محور باشد و تمام تلاش‌های حوزویان و دانشگاهیان باید در پی حل معضلات و مشکلات مردم باشد و جامع‌نگری دینی باید به صورت جدی در دانشگاه‌ها دنبال شود.
وی در نقل سخنی از استاد شهید مطهری (ره) درباره بینش، منش و اصلاح حوزه‌ها و روحانیت از مجموعه آثار شهید مطهری جلد 24، صفحه 509 گفت: «همواره گفته و می‌گویم که روحانیت ما درخت اصیل و با ارزش و زنده آفت‌زده است که خودش را باید حفظ کرد و با آفاتش مبارزه نمود، عقیده و امید به اصلاح روحانیت را از مطالعاتی که درباره اسلام و معارف غنی آن دارم و از اطلاعاتی که درباره شخصیت‌های لایق این دستگاه دارم الهام گرفتم، بنابراین نه تنها اصلاح این دستگاه را واجب و لازم می‌شمارم و عملاً آن را مستبعد نمی‌دانم بلکه واقعاً نزدیک و قریب الوقوع می‌دانم.»
حجت‌الاسلام حیدری نتیجه گرفت: یکی از ابزارهای مهم برای رسیدن به این حقیقت، آینده‌پژوهی و زمینه‌سازی برای درک مهدویت حضرت امام زمان و ظهور حضرت ایجاد سیستم‌های پیشرفته و توانمند برای ترمیم و اصلاح و تکمیل نهادهای دینی و فرهنگی مانند حوزه و دانشگاه است.
این استاد دانشگاه قم افزود: همینطور حضور شخصیت‌های برجسته به دنبال اصلاح در امور و اندیشه‌های اصلاحی در نهاد روحانیت که بتوانند آسیب‌ها را به خوبی بویژه در زمینه مهدویت و ظهور تشخیص دهند و تحولات را ایجاد کنند، صاحب فکر و ایده و نظریه و حتی عملیات و اجرا باشند لازم است. علاوه بر روحانیان، روشنفکران دینی، بویژه استادان دانشگاه که دارای اندیشه‌های اصلاحی با محوریت مهدویت و آینده‌پژوهی هستند باید حضور داشته باشند؛ باید با اندیشه‌های اصلاحی این‌ها بیشتر آشنا شویم، این‌ها را بشناسیم، میدان بدهیم و یک تریبون آزاد برایشان بگذاریم.
وی پیشنهاد داد: شخصیت‌هایی مانند شهید مطهری، شهید بهشتی و مانند جناب امام موسی صدر، مقام معظم رهبری باید به میدان بیایند؛ الان بالفعل بیش از هزار نفر مطهری، بهشتی، امام موسی صدر، مقام معظم رهبری با آن اندیشه‌های ناب و درخشان داریم که این‌ها ابرقدرت ارائه ایده‌ها و فکرها و نظریات جدیدی هستند که قابل عملیات و اجرا است؛ یکی از وظایف و رسالت‌های مهم نهاد رهبری در دانشگاه‌ها شناسایی و میدان دادن به دیدگاه اصلاحی صاحبنظران با محوریت آینده‌پژوهی و دنبال کردن آن است.
حجت‌الاسلام حیدری رسالت‌های افرادی مانند خودش را درباره آینده‌پژوهی مهدویت اینگونه برشمرد: نخست دین‌پژوهی یعنی تفقه در دین؛ دوم مهندسی شخصیت و خودسازی معنوی که امام خمینی (ره) مرتب بر تقدم تزکیه بر تعلیم و تربیت تأکید می‌کرد؛ سوم آموزش دین و بازخوانی دین، حتی به حوزویان که منظورم تربیت علمی و مهارتی نیروی انسانی متناسب با گستره رسالت دین و نیازهای جامعه هست؛ همچنین تربیت معنوی حوزویان و دانشگاه‌ها همگام با آموزش تربیت معنوی در کنار تربیت علمی و مهارتی، آموزش‌های به روزی که بتوانند با جهان ارتباط برقرار کنند و شبهات روز را در عرصه‌های مختلف مهدویت ارائه دهند.
این استاد دانشگاه قم ابراز داشت: اگر نهاد مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها و همچنین حوزه و روحانیت بخواهند که این مجموعه‌ها وظایف اصلی و اساسی را به خوبی انجام دهند، باید یک سازمان قوی و پویا با عنوان مهدویت طراحی کنند که با بهترین شکل چهار وظیفه و تکلیف پیش نیاز تحقق رسالت‌هایی که اشاره کردیم را هدایت کند.
وی ادامه داد: چهار وظیفه نخست طراحی وضع مطلوب آینده‌پژوهی و انتظار و دانشگاه منتظر و مسائل مربوط به مهدویت و علائم حتمی ظهور است؛ دوم شناسایی وضعیت موجود مهدویت است؛ سوم تعیین اندازه شکاف میان وضع موجود و وضع مطلوب و تقسیم فاصله این دو وضعیت در پژوهش، تحقیق و آموزش است؛ چهارم طراحی برنامه گذار و عملیات و اجرا از وضعیت موجود مهدویت پژوهی به وضعیت مطلوب آن است.
حجت‌الاسلام حیدری در بیان نکاتی استخراج شده از فرمایشات امام خمینی (ره) و رهبر معظم انقلاب در این زمینه گفت: ضرورت اصلاح حوزه و روحانیت و باور کردن مهدویت حضرت امام زمان (عج) و حاضر و ناظر بودن ایشان در هر لحظه و اینکه بخشی از دین پژوهی و تفقه در دین به مهدویت باز می‌گردد.
این استاد دانشگاه قم افزود: حضرت امام خمینی (ره) معتقد بود که اجتهاد مصطلح یا دین‌پژوهی موجود در حوزه‌ها دارای نقاط قوت و ویژگی‌های خاصی است، اما به خاطر بد فهمی و ویژگی‌های فقه سنتی اصیل، اجتهاد به شیوه سلف صالح در مسیری افتاده است که قادر به تأمین نیازهای زمان و هدایت تحولات آن با محوریت مصلح کل و با رویکرد امام زمان و مسائل مهدویت نیست؛ نمی‌تواند تحولات جامعه جهانی و بویژه ایران را مدیریت کند.
وی ادامه داد: ازاین‌رو برای اصلاحات در حوزه دین‌پژوهی یا تفقه در دین بر چند نکته اساسی تأکید داشتند؛ یکی باز خوانی رسالت اصلی تفقه و دین‌پژوهی؛ دوم ضرورت نگاه جامع به دین به جای نگاه‌های تک بعدی و محدود، آن هم با محوریت وجود مصلح کل و اصلاح جهان در ساحت‌های مختلف فرهنگ و جامعه و خانواده و اقتصاد و علم و دین به دست ایشان.
حجت‌الاسلام حیدری با مد نظر قرار دادن دیدگاه امام خمینی (ره) ابراز داشت: رهبر کبیر انقلاب تأکید ضرورت دارد به ویژگی‌های مثبت روش دین پژوهی سنتی یا شیوه سلف صالح که فقه سنتی و فقه جواهری است، توجه کنیم؛ آینده‌پژوهان ما در عرصه مهدویت نمی‌توانند به فقه جواهری یا فقه سنتی کم لطفی نشان دهند. همچنین به ضرورت توجه به دو عنصر زمان و مکان در فرآیند آینده‌پژوهی و اجتهاد بویژه در عرصه مهدویت و تفقه در دین و دین‌پژوهی مهدوی توجه شود. همچنین ضرورت توجه به عنصر مصلحت به عنوان یکی از اصول اساسی راهنمای آینده‌پژوهی و مباحث مهدویت مورد توجه قرار گیرد؛ ضرورت استفاده از علوم و روش‌های جدید مهم است در تکمیل معرفت دینی و آینده‌پژوهی مهدویت و همچنین ضرورت آزاد اندیشی علمی، پژوهشی یا اجتهادی بسیار مهم است.
این استاد دانشگاه قم به روایتی از امام عصر (عج) اشاره کرد که مرحوم میرجهانی در کتاب علائم الظهور خود بیان کرده است و گفت: «ما من عبد أحبنا و زاد في حبنا و أخلص في معرفتنا ، وسأل مسألة ، إلا ونفثنا في روعه جواباً لتلك المسألة» یعنی هیچ بنده‌ای از بندگان خدا نیست که از اعماق جان وجودش به ما محبت و عشق داشته باشد و در معرفت و شناختش نسبت به ما خالص و اهل صداقت و نجابت و خلوص باشد و در مسائل و پدیده‌های نوپیدایی که پیش می‌آید یک مسأله‌ای را از ما سئوال کند و بگوید که من الان متحیر هستم، (در خصوص ویروس کرونا نمی‌دانم که چه کنم، مانده‌ام، یا در خصوص فلان معضل مانند طوفان و سیل و کشتار و قتل و تسلط و سیطره ظالمان و ستمگران بر مستضعفین جهان مانده‌ام، وظایف و تکالیف و راهکارهای مبارزه و مقابله یا تعامل و تفکر تعاملی و مشارکت در مباحث جهانی) هر سئوالی داشته باشد ما در روح او جواب آن مسأله را می‌دهیم؛ (مانند الهام که رقیقه‌ای از وحی است مانند وحی به مادر موسی که قرآن می‌فرماید «وَ أَوْحَيْنا إِلى أُمِّ مُوسى«.
وی تأکید کرد: ما مفتخر هستیم که امام، هادی، صاحب، مدیر ناظر و امام حاضر داریم که حضرت بقیة الله الاعظم است و هر مسأله‌ای را که علما و بزرگان، حتی مردم عادی که به ایشان معرفت دارند، در هر برهه‌ای خالصانه عرضه کنند جواب سئوالشان را می‌گیرند. البته همین اعتقاد را به قرآن کریم داریم.
حجت‌الاسلام حیدری افزود: یعنی شما با هر سئوالی زانوی ادب در محضر قرآن بزنید، به قطع وجود قرآن به شما جواب می‌دهد که آیاتی مانند «إِنَّ هذَا الْقُرْآنَ يَهْدِي لِلَّتِي هِيَ أَقْوَمُ»، یا «وَ نَزَّلْنا عَلَيْكَ الْكِتابَ تِبْياناً لِكُلِّ شَيْ‌ءٍ» وجود دارد؛ این آیات بیانگر رسالت حداکثری قرآن کریم و حوزه دین است که پاسخگوی تمام سئوالات و مسائل ما در تمام زمینه‌ها است.
این استاد دانشگاه قم گفت: به دلیل اینکه این مسائل کار نشده است، امروز بعضی از حوزویان ما در سطح بالا می‌گویند که دین و اسلام پاسخگوی نیازهای بهداشتی، پزشکی یا طبی ما نیست و ما از اساس طب اسلامی نداریم؛ حوزه دین جدای از این مسائل است؛ این‌ها بیانگر است که ما نیازمند یک تحول بینش و بازخوانی جدید در رسالت دین و آینده‌پژوهی هستیم./836/ج
ارسال نظرات