سابقه گزارش تفریغ بودجه و واکنش دولت!

به گزارش خبرگزاري رسا، گزارش تفریغ بودجه 97 که هفته گذشته در صحن علنی مجلس قرائت شد، واکنش‌ها و بازخوردهای گسترده و متفاوتی داشت که همچنان ادامه دارد. کلید ماجرا را رئیس‌جمهور محترم با زیر سؤال بردن اصل گزارش درباره وضعیت 4.8 میلیارد دلار زد و با تعابیری تند و کم سابقه، دیوان محاسبات را به بی‌اطلاعی و غلط بودن صد در صدی گزارش متهم کرد و به‌شدت از دیوان محاسبات به‌خاطر عدم ارائه گزارش به دولت پیش از انتشار آن انتقاد کرد.

روز گذشته علی ربیعی سخنگوی دولت تایید کرد که حدود دو ماه پیش، دیوان محاسبات گزارش خود را برای شخص رئیس‌جمهور ارسال کرده است. همین یک نکته نشان می‌دهد واکنش‌های دولت عصبی و غیردقیق است. دولت اگر حرف و حدیثی درباره محتوای این گزارش دارد، چرا همان موقع و پیش از انتشار عمومی به آن واکنش نشان نداد و درصدد تصحیح آن برنیامد.

شاید برخی گمان کنند گزارش امسال دیوان محاسبات که مربوط به بودجه دو سال پیش است، اینچنین جنجالی و مناقشه‌برانگیز شده است. نگاهی به گزارش سال‌های پیش از آن هم نشان می‌دهد تقریباً هر ساله همین وضعیت حاکم بوده است؛ شلختگی و بی‌انضباطی مالی در هزینه کرد بودجه، گزارش دیوان و واکنش پرخاشگرانه دولت!

برای نمونه دولت از بودجه سال 1396 بیش از 60 درصد انحراف داشته و بودجه 17 شرکت دولتی در سال 96 گزارش نشده و نیامده بود. اما گزارش تفریغ بودجه سال 1395 از این هم قابل تامل‌تر بود. این گزارش نشان می‌داد در دولتی که منتقد دولت سابق بود و از بی‌انضباطی بودجه‌ای آن انتقاد می‌کرد، «بخش بزرگی از درآمد به خزانه واریز نشده» و مشخص نبوده این درآمد‌ها کجا هزینه شده است. بدتر از آن، این موضوع که دولت ۸۰ درصد از تبصره‌ها و احکام بودجه مصوب را اجرا نکرده یا ناقص اجرا کرده بوده است.

عادل آذر، رئیس‌دیوان محاسبات در بهمن ماه سال 96 درباره گزارش تفریغ بودجه 95 گفته بود: «دولت در حال آینده‌فروشی است و این از علایم بی‌انضباطی مالی عمومی است.»

واکنش دولتمردان به این گزارش‌ها نیز جالب است و نوع نگاه آنان به مسئله نظارت و شفافیت را نشان می‌دهد. محمدباقر نوبخت رئیس‌سازمان برنامه و بودجه درباره گزارش تفریغ بودجه 95 می‌گوید؛ «انتظار می‌رفت گزارش تفریغ بودجه‌ای که ارائه شده، برمبنای گزارش قوه مجریه باشد(!) اما دیوان خود اقدام به تهیه گزارش کرده حداقل کار این بود که دولت را از گزارش مطلع کرده تا راجع به شبهات و ابهامات پاسخ دهد تا تشویش اذهان عمومی مورد سوءاستفاده‌ رسانه‌های خارجی قرار نگیرد(!)» و در جای دیگری مدعی می‌شود دیوان با این گزارش حیثیت دولت را برده است!

اما تندیس زیباترین واکنش را باید به مسئول دفتر رئیس‌جمهور داد. محمود واعظی درباره گزارش تفریغ بودجه سال 97 و ورود دستگاه قضایی به این قضیه ابراز امیدواری کرده است که «رسیدگی قضایی به این مسئله، منجر به این شود که رویه فعلی قرائت گزارش تفریغ بودجه سنواتی که ناکارآمد، ابهام‌زا و موجب تشویش اذهان عمومی است برچیده شود!»

دولت به‌جای پرخاش به ناظران و فرافکنی بهتر است درپی یافتن و برطرف کردن ضعف‌های خود باشد. آقای روحانی پس از دریافت گزارش دیوان محاسبات به بانک مرکزی دستور داده است که باید ماجرا پیگیری و تا آخرین سنت آن به خزانه کشور بازگردد. همین دستور نشان می‌دهد دولت نیز خود مدعی ماجراست و از این منظر جای امیدواری دارد.

برگرداندن آن دلارها به خزانه مسئله بسیار مهمی است اما یافتن و تصحیح روش‌هایی که منجر به این ‌اشکال و فساد شده است، شاید از آن هم مهم‌تر باشد. چرا که در غیر این صورت باید منتظر تکرار پرونده‌های مشابه باشیم. برخورد دولت با مدیران مقصر یا متخلف در این زمینه، نه تنها باعث ضربه به شأن دولت نمی‌شود بلکه حتی جایگاه دولت را نزد افکار عمومی ارتقا می‌بخشد. تصمیمی که نیاز به مقداری جسارت و شجاعت دارد./1360/