جلد ۴۲ کتاب موسوعة الفقه الاسلامی طبقا لمذهب اهل البیت چاپ شد

به گزارش خبرنگار سرویس کتاب و نشر خبرگزاری رسا، تولید منابع مرجع، یکی از پربارترين و گران مايه ترين مواريث فرهنگ و تمدن بزرگ اسلامی برای نسل امروز مسلمین جهان است. یکی از مهم ترین  منابع مرجع، دانشنامه ها، دائره المعارف ها و موسوعه ها هستند. امروزه دائره المعارف ها با استفاده از میراث و آثاری مانند احصاء العلوم فارابی، دانشنامه علایی، قانون وشفای این سینا،‌ ذخیره خوارزمشاهی سعی دارند مجموعه ای از مفاهیم، مسائل و موضوعات علمی را دسته بندی شده، منظم و فشرده ارائه کنند. دائره المعارف نویسی به روش نوین دارای چند ویژگی است: دستیابی به اطلاعات براساس نظم الفبایی، موضوعی یا تاریخی است؛ عینیت و استقلال رای در آنها در نظر گرفته شده است؛ مقالات به صورت موجز و با قلمی علمی نوشته می‎شوند؛ مطالب علمی، مستند و استاندارد شده تنظیم شده است.

یکی از دائره المعارف های تخصصی در حال تولید در جهان اسلام، «موسوعه الفقه الاسلامی طبقاً لمذهب اهل بیت علیهم السلام» است. تولید این موسوعه تخصصی نشان گر میزان و عمق تحقیقات فقهی، تعداد زیاد دانشمندان اسلامی، توان انجام تحقیقات گروهی نظام مند، دانش های تبعی و تجارب علمی جامعه فقهی شیعه با تمرکز بر حوزه علمیه قم است . تدوین این دائره المعارف فقهی مورد تایید و تاکید رهبر معظم انقلاب بوده تا دنیای اسلام و مراکز علمی و حوزوی را با مسائل و معارف و زوایای فقه مکتب اهل بیت آشنا سازد؛ معظم له یکی از آرزوهای علمی خود را تولید و تهیه دايره المعارف فقه اسلامى بر مذهب اهل بيت (ع) عنوان کرده و خطاب به حضرت آیت الله سید محمود هاشمی شاهرودی (ره) چنین مرقوم کرده اند: «امروز كه دنياى اسلامى بلكه همه مراكز و حوزه هاى علمى جهان مشتاق آشنايى با همه مسائل و معارف و زواياى فقه مكتب اهل بيت(ع) اند، مجموعه اى كه حاكى ازهمه ابواب و انظار و مؤلفات اين عرصه وسيع باشد در دست نيست».

بر اساس دستور مقام معظم رهبری، موسسه دائرة المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت(ع) راه اندازی و تا کنون 44 جلد موسوعه فقهی را تهیه و منتشر کرده و در اختیار محققان و مراکز فقهی قرار داده است. مدخل‎های «موسوعه الفقه الاسلامی طبقاً لمذهب اهل بیت علیهم السلام» براساس ذوق عرفی و تخصصی فقهی محققان و فقه پژوهان موسسه دائرة المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت(ع) برگزیده شده است که شامل اصطلاحات فقهی، عناوین ابواب و مسائل فقهی، موضوعات و عناوین احکام شرعی، عناوین وضعی و حقوقی و عناوین مرتبط با فقه است.

انتشارات مؤسسه دائرالمعارف فقه اسلامی جلد 42 «موسوعه الفقه الاسلامی طبقاً لمذهب اهل بیت علیهم السلام» تالیف موسسه دائره المعارف فقه اسلامی را به زبان عربی به چاپ رسانده است.

ساختار کتاب

جلد 42 این موسوعه فقهی به تازگی زیر نظر آیت الله حسن آقا نظری بازتدوین و چاپ شده است. در ابتدای هر مدخل، مقدمه ای کوتاه درباره آن مدخل آمده، سپس تعاریف اصطلاحی درباره هر مدخل، الفاظ مرتبط، پیشینه تشریع و سرآغار بحث در آثار فقهی، حکمت تشریع، اقسام موضوع مورد بحث، تاریخ مسئله در فقه، انواع و احکام فقهی مرتبط بحث شده است. در پایان، مصادر تحقیق شامل منابع و مآخذ و فهرست تفصیلی مداخل موضوعی ارائه شده است.

ویژگی های اثر

مدخل های موضوعی جلد 42 «موسوعه الفقه الاسلامی طبقاً لمذهب اهل بیت علیهم السلام، الجزء الثانی و الاربعون» عبارتند از: خمس، خمیس، خنثی، خنزیر، خنق، خوارج، خوان و خوف. از ویژگی های این موسوعه، تبویب موضوعات هر مقاله در ذیل هر مدخل، تقسیم بندی موضوعی اقوال ذیل هر مسئله، مفهوم شناسی اصطلاحات خاص، اشاره گذرا به ادله هر قول، دسته بندی ادله، آوردن نمونه ای از ادله کتاب و سنت درباره برخی مسائل فقهی، تفریع هر مسئله به فروعات مختلف و رویکردهای منبع شناسی و میزان اعتبار سند برخی روایات است.

مدخل های موسوعه به چند دسته تقسیم می شوند:

1. اصطلاحات فقهى شرعى.

2. عناوين ابواب و مسائل فقهى.

3. موضوعات احكام شرعى.

4. عناوين احكام شرعى.

5. عناوين وضعى و حقوقى.

6. عناوين مرتبط با فقه.

جمع بندی

دائره المعارف فقه اهل بیت علیهم السلام پس از چند سال وقفه، به تازگی با مدیریت و اشراف حجت الاسلام والمسلمین حسن آقا نظری کار خود را با قوت ادامه داده و توانسته چندین جلد از کارهای تحقیقی جدید خود را منتشر و روانه بازار نشر و اندیشه فقهی کند. جلد 42 «موسوعه الفقه الاسلامی طبقاً مذهب اهل بیت علیهم السلام» مدخل خمس را در 21 عنوان اصلی، مدخل خنثی را در 5 عنوان اصلی و مدخل خوف را در 7 عنوان اصلی بررسی کرده است.

برشی از کتاب

در صفحه 498 جلد 42 «موسوعه الفقه الاسلامی طبقاً لمذهب اهل بیت علیهم السلام» مبحثی با عنوان «الخوف من الله تعالی» آمده است و در آن چنین بیان کرده که هیچ شکی در مطلوب بودن ترس از خدا نیست، آیات و روایات زیادی در این باره آمده است. از آیات، سخن الهی در توصیف متقین است که (در آیه 57 سوره اسراء) فرمود: «ايشان‏اند آن كسانى كه همى خوانند و همى جويند به خداى خويش قربت تا كه نزديك تر باشند به خداى، و اميد همى دارند رحمت وى، و همى ترسند از عذاب وى كه عذاب خداى تو چنان است كه از ان ببايد ترسيد». این مقاله در ادامه، 3 آیه دیگر درباره ترس از روز قیامت، یاد خدا در اثر ترس و امید، مذمت نترسیدن از آخرت آورده است و در باب روایات، به بابی از کتاب وسائل الشیعه با عنوان «وجوب الخوف من الله» اشاره دارد که دو روایت از این باب را به عنوان نمونه ذکر کرده است.

جلد 42 «موسوعه الفقه الاسلامی طبقاً لمذهب اهل بیت علیهم السلام» تالیف موسسه دائره المعارف فقه اسلامی در 554 صفحه به زبان عربی روانه بازار نشر شده است. دانش پژوهان و علاقمندان می توانند از طریق تماس با شمار تلفن 02537739999 یا مطالعه کتابخانه دیجیتال به نشانی اینترنتی http://www.afiqh.org/dlibviewer/dlib_show.php?iid=337 یا مراجعه به فروشگاه دائمی کتاب به نشانی قم، میدان روح الله، نمایشگاه دایمی کتاب موسسه دایره المعارف فقه اسلامی و تلفن 02537745608 از این موسوعه فقهی استفاده کرده یا آن را خریداری کنند./826/ن601/ق