حوزه انقلابی؛ هنوز اندر خم یک کوچه

به گزارش خبرنگار سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، امروز سالروز دیدار رهبر معظم انقلاب با اعضای مجمع نمایندگان طلاب و فضلای حوزه علمیه قم است. در این دیدار رهبر معظم انقلاب درباره حوزه‌ علمیه‌ قم، بیاناتی داشتند، که نشان دهنده دغدغه و نگرانی ایشان از حوزه علمیه است. ایشان با بیان اینکه حوزه علمیه باید همچنان یک «حوزه‌ی انقلابی و مهد انقلاب» باقی بماند، رسیدن به این هدف را نیازمند اندیشه، تدبیر و برنامه‌ریزی دقیق دانستند.

این دیدار که در 25 اسفندماه 1394 برگزار شد و رهبر معظم انقلاب، در آن دیدار به شناساندن حوزه انقلابی پرداخته و تأکید داشتند که «حوزه علمیه باید انقلابی بماند و اگر حوزه، انقلابی نماند، نظام در خطر انحراف از انقلاب قرار می گیرد».

بعد از مطالبه رهبر معظم انقلاب شاهد شکل گیری اقداماتی در جهت پاسخ به مطالبات رهبری بودیم، اما سؤالی که مطرح می شود این است که آیا بعد از صحبت رهبر معظم انقلاب، که خطر انحراف از انقلاب را گوشزد کردند این خطر جدی گرفته شد؟ آیا این صحبت ها باعث تحریک و ترغیب نهادها و سازمان های حوزوی برای عمل به آن شد یا اینکه این صحبت بر زمین ماند؟ آیا نهادهای حوزوی متولی، تغییری در برنامه های خود داده اند؟ آیا مسؤولان حوزوی به دغدغه رهبر معظم انقلاب درباره حوزه انقلابی پرداخته اند؟

این سؤالات و بیش از این در ذهن طلاب انقلابی شکل گرفته و به دنبال پاسخی روشن برای آن می گردند ولی آنچکه می یابند این است که متأسفانه پاسخی درست برای این سؤوالات وجود ندارد.

باید توجه داشته باشیم که رهنمودهای حکیمانه رهبر معظم انقلاب که برخواسته از بحث های کارشناسانه بوده، همیشه آن قسمت هایی را که کمتر مورد توجه قرار گرفته را نشانه می رود. ایشان مانند فرماندهی کم نظیر، مواظب هستند که کشتی انقلاب از مسیر خود خارج نشود و با دیدی تیزبینانه همواره بر مواظبت از این انقلاب کوشیده اند. ایشان می بینند کسانی در حوزه علمیه تلاش دارند تفکر انقلابی را از آن گرفته و حوزه را بدل به حوزه ای سکولار کنند. این مخالفان حوزه انقلابی متأسفانه در سال های اخیر از نقاط ضعف سوء استفاده کرده و سعی در از بین بردن هویت انقلابی حوزه دارند.

اگر خوشبینانه ببینیم واقعیت در صحنه این است که، آنچکه در برنامه های حوزه کنونی پیاده می شود رنگ و بوی کمی از حوزه انقلابی دارد.

این حوزه علمیه که مهد انقلاب بوده و طلاب و بزرگانی انقلابی پرورش داده، اکنون چگونه است؟ متأسفانه مسؤولان حوزه در سخنرانی هایشان همیشه بخشی را اختصاص به حوزه انقلابی می دهند و با آب و تاب از آن سخن به میان می آورند و عملکردشان را در راستای حوزه انقلابی تعریف می کنند. اما در حیطه عمل چیزی که می توان دید این است که در 5 سال گذشته کاری از مسؤولان و دست اندرکاران حوزه، درباره حوزه انقلابی پیاده نشده، اینکه ما همایش بگیریم و سخنرانی های مفصل انجام دهیم این می شود عمل به منویات رهبر معظم انقلاب؟ آیا بعد از گذشت 5 سال وقت عمل به فرمایشات رهبر معظم انقلاب فرا نرسیده؟

آیا رهبر معظم انقلاب بیان نفرموند که «کارها، جهت گیری ها و رویکردهای تبلیغی ما نباید ضدیت با انقلاب داشته باشد» آیا اینگونه عمل شده است؟

خوشبختانه وقتی نگاهی به حوزه انقلابی می اندازیم علی رغم توجه کم مسؤولان آن، اما می بینیم اساتید، علما و طلابی هستند که این دغدغه های رهبر معظم انقلاب را در خود زنده نگه داشته و تلاش دارند که این فرمایشات را در حوزه پیاده کنند.

شرکت در راهپیمایی ها، پرداختن به مسائل سیاسی، رسیدگی به امور جامعه و ... از کارهایی است که نشان دهنده توجه طلاب و اساتید به حوزه انقلابی است. حوزه ای که مظلومانه و علی رغم بی مهری هایی که به آن می شود، سعی دارد، این تفکر را در خود زنده نگاه دارد. تفکری که دشمنانش آن را کم رنگ جلوه می دهند. اما اساتید و طلاب انقلابی طبق فرموده رهبر حکیم انقلاب «اگر طلاب و فضلا دیدند که انقلاب زدایی در حوزه صورت می گیرد باید حساس باشند و احساس خطر کنند» احساس خطر کرده و فعالیت های خود را در جهت تحقق حوزه انقلابی مشخص کرده اند.

اما این احساس خطر هنوز در مسؤولان حوزه وجود ندارد و این را می توان به خوبی دید که رهنمودهای گرانقدر ایشان هنوز بعد از 5 سال بر زمین مانده و کاری شایسته برای انجام آن در حوزه توسط مسؤولان حوزی صورت نگرفته است.

جالب اینجاست که این مسؤولان حوزوی خود منتقدان رهنمودهای بر زمین مانده رهبر معظم انقلاب بوده و دائم می گویند این کارها باید بشود، حوزه باید انقلابی باشد، اما به قول حضرت آقا که در مورد دولت گفتند مخاطب این بایدها پس چه کسی است باید گفت مخاطب مطالبه رهبری در مورد حوزه انقلابی چه کسی است؟

به نظر می آید که مسؤولان حوزه را باید مصداق یک سوزن به خود یک جوالدوز به دیگران شمرد و گفت شما چه کارهایی برای حوزه انقلابی انجام داده اید که انتظار دارید دیگران کارها و منویات رهبر معظم انقلاب را انجام دهند.

البته باید دقت داشت که کارهای خوبی در حوزه صورت گرفته، ولی این کارها اصلا در حد و شأن حوزه علمیه نیست و جا دارد در این زمینه فعالیت بیشتری صورت گیرد.

کارها و تلاش ها باید بگونه باشد که طلاب جوان با تفکرات انقلابی آشنا شده و این تفکر از طریق فضای حاکم بر حوزه در روح و جان آنان تزریق شود.

رسیدن به حوزه انقلابی می تواند از دو بخش تشکیل شود یک بخش، بخش سخت افزار و یک بخش، بخش نرم افزار است. در بخش نرم افزار آن می توان تفکر انقلابی را از طریق انتخاب آثار و مکتوبات انقلابی انجام داد. در این بخش استفاده از آثار مکتوب امامین انقلاب و آثار شهید مطهری و همچنین استفاده از گنجینه آثار مرحوم آیت الله مصباح یزدی که رهبر معظم انقلاب در استفاده از آثار ایشان تاکید فراوان داشتند، در حوزه انقلابی بهره برد.

در اینجا نباید از نقش اساتید نیز غافل شد، این اساتید انقلابی هستند که می توانند مکمل و سخت افزار تفکرات نرم افزاری باشند. استفاده از اساتید انقلابی که بحمدلله کم نبوده و در جای جای حوزه وجود دارند می تواند در رسیدن به حوزه انقلابی موثر باشد.

از دیگر کارها، برنامه ها و جلساتی است که می تواند کامل کننده ترویج روحیه انقلابی باشد. استفاده از جلسات مناظره و گفت و گو نیز می تواند به این کار کمک کند. همچنین باب تریبون های آزاد اندیشی نیز باید باز باشد که تفکرات طلاب در آن بیان شده و با مشخص شدن افکار صحیح از سقیم تفکر ناب انقلابی در آن پرورش یابد.

از دیگر کارهایی که می تواند در راستای حوزه انقلابی صورت پذیرد برپایی راهپیمایی ها و برگزاری برنامه های سیاسی و بصیرت افزایی است، این کار نباید به صورت مقطعی باشد، بلکه به صورت هفتگی و طی یک برنامه ریزی مشخص باید صورت پذیرد.

همچنین از کارهایی که می توان در مورد حوزه انقلابی انجام داد، پاسخ به شبهاتی است که هر از چند گاهی توسط برخی در حوزه مطرح می شود و باید گوش به زنگ بود و به سرعت و دقت وارد شد و به آنها جواب داد.

توجه به منابع مادی برای برنامه ریزی در جهت حوزه انقلابی بسیار مؤثر است. باید بودجه ای توسط مسؤولان حوزه در این جهت در نظر گرفته شود. البته شاید خورده گرفته شود که با این وضعیت و مشکلات بودجه ای این امر چگونه ممکن است؟ در جواب باید گفت در این کار باید مدیریت منابع صورت بگیرد، زیرا متأسفانه شاهد آن هستیم که هزینه های زیادی صرف همایش و کارهایی انجام می شود که ثمره کم یا اصلا بی ثمر هستند و اگر برای این برنامه ها توجه به مدیریت منابع شود این مشکل نیز برطرف خواهد شد. خصوصا با بهره گیری از روحیه جهادی و صد البته استفاده از مدیران دغدغه مند این کار سهل‌تر خواهد شد.