حوزه، محتوا و فضای مجازی (۵)؛
بعضی‌ها در حوزه نمی‌خواهند مصائب جامعه را ببینند!
حجت‌الاسلام پورآقایی گفت: برخی نمی‌خواهند ببینند که الآن در جامعه ما، سگ بازی، ازدواج سفید، خانه‌های مجری و ... به عنوان یک ارزش محسوب می‌شود!
اشاره: خیلی وقت است که فرمان آتش به اختیار صادر شده، اما هنوز هیچ حمایت مشخصی از گروه‌ها و هسته‌های آتش به اختیار توسط نهادهای بالا دستی صورت نمی‌گیرد. بعضی نهادها که به اصطلاح باید حافظ فرهنگ انقلاب اسلامی باشند، نه‌تنها در آموختن مبانی فرهنگ ناب اسلامی ممحض نشده‌اند، بلکه انتظار دارند با ابلاغیات و دستورهای خشن «انقلابی باشید» و «انقلابی عمل کنید» فرهنگ انقلاب اسلامی را توسعه بدهند.
با وجود هسته‌های انقلابی و فعال در زمینه کارهای فرهنگی و گذشتن پنج سال از فرمان مشهور رهبر انقلاب مبنی بر آتش به اختیار، آیا هنوز نهادهای بالا دستی فرهنگی کشور می‌خواهند مفسِر فرمان آتش به اختیار باشند و یا قرار است بزودی دوباره حرکتی داشته باشند؟
خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا در ادامه پرونده حوزه، محتوا و فضای مجازی که به بررسی میزان ورود حوزه علمیه و طلاب در زمینه تولید محتوای فضای مجازی بود، به سراغ یکی از گروه‌های فعال رسانه‌ای به نام «تیمورا» رفت و با حجت‌الاسلام پورآقایی به گفت‌وگو درباره این موضوع پرداخت.
رسا ـ اگر امکان دارد خودتان را برای مخاطبین معرفی کنید و درباره گروه تیمورا تأسیس و شکل کار آن توضیحاتی بفرمایید؟
ما یک گروه طلبه کوچک در میان جامعه بزرگ روحانیت و حوزه‌های علمیه هستیم. حوزه‌های علمیه‌ای که باید پای کار مردم باشند علی الخصوص در بعد تبلیغ، روشنگری و بصیرت افزایی که تا حدود قابل توجهی از این غافله تبلیغ، مخصوصاً تبلیغ مدرن در شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی عقب مانده‌ایم و ان شاءلله یک همت والایی در میان مسؤولین طراز حوزه علمیه و دغدغه‌ای که در میان خود طلبه‌ها شکل بگیرد تا یک حرکت آتش به اختیار و حتی یک حرکت تشکیلاتی بسیار مهمی با پشتوانه‌های مالی شکل بگیرد. من بر روی پشتوانه‌های مالی تأکید می‌کنم تا یک حرکت منسجم و تأثیر گذار صورت بگیرد.
گروه رسانه‌ای تیمورا با اعضای فعال، پویا، انقلابی و مخلص کار می‌شود. سردبیر مجموعه آقای محمدمهدی شریعت هستند و آدم بسیار فعالی هستند. من سایر اعضا را معرفی نمی‌کنم، همین‌قدر بدانید که کاملاً آتش به اختیار و بدون اینکه به جایی وصل باشند و حقوق بگیرند فعالیت می‌کنند. حتی اعضای ما از هزینه‌های خودشان می‌گذارند تا کارهای رسانه‌ای انجام بدهند و الحمدلله تأثیر آن را در سطح کشور مشاهده می‌کنیم. نگاه ما به اعضای کانال و مجموعه نگاه کمی نبوده، بلکه نگاهی کیفی به کار داشتیم و سایر رسانه‌ها و شبکه‌های انقلابی استقبال می‌کنند.
یکی از علت‌هایی که گروه رسانه‌ای تیمورا را کاملاً از سایر رسانه‌هایی که در کشور وجود دارند، این است که گروه رسانه‌ای تیمورا یک گروه کنش‌گر فعال است و تولید محتوا می‌کند؛ یعنی صرفاً کپی پیست در مجموعه رسانه‌ای تیمورا نیست، بلکه افرادی که حضور دارند و به تولید محتوا می‌پردازند، با نگاه کاملاً کلان و با رصد اتفاقاتی که در کشور به وقوع می‌پیوندد، با واکنش‌های به موقعی که نیاز است، تولید محتوا صورت می‌گیرد و سایر رسانه‌های انقلابی هم استقبال می‌کنند و این محتوا در سراسر کشور منتشر می‌شود.
شکل کار، تشکیلاتی است. اولاً ما آتش به اختیار فعالیت می‌کنیم و به هیچ نهادی متصل نیستیم و از هیچ جایی حمایتی نداریم. خوشبختانه یا متأسفانه نه اینکه ما پول نداشته باشیم در کشور خرج مواضع فرهنگی کنیم، بلکه متأسفانه ما کشوری هستیم که هر جایی که از لحاظ بودجه کم می‌آوریم، اولین جایی که از بودجه آن می‌زنند بودجه فرهنگی است. این اتفاق در حالی است که در کشورهای جهان اول اگر رصد کنید، بودجه فرهنگی در راستای اهداف فرهنگی خودشان بسیار بسیار از اهمیت بالایی برخوردار است که متأسفانه در جمهوری اسلامی ایران و حوزه‌های علمیه، این مشکل عجیب و غریب وجود دارد!
با قاطعیت می‌گویم که هیچ حمایتی از کسانی که به تولید محتوا می‌پردازند صورت نمی‌گیرد. حداقل ما ندیده‌ایم! یعنی ما که در سطح کلان در کشور فعالیت می‌کنیم، ندیده‌ایم که هیچ بار و هیچ گاه بیایند یک تشکر خشک و خالی انجام بدهند. بنابراین کار مجموعه ما کاری خودجوش و تشکیلاتی است. چون در کار تیم ما اخلاص وجود دارد، می‌بینیم که خداوند متعال به کارهای ما برکت داده و پیشرفت‌های قابل توجهی را داشته‌ایم.
رسا ـ اهمیت و ضرورت حضور طلاب در حوزه تولید محتوا در فضای مجازی چیست؟
طلاب عزیز در سراسر کشور نباید به این امید بنشینند تا مسؤولان حوزه‌های علمیه، مسؤولان سازمان تبلیغات، مسؤولان اداره تبلیغات اسلامی و ... بیایند برای طلاب طرح و برنامه بریزند تا شما اجرایی کنید، به‌هیچ وجه نباید این انتظار را داشته باشید. این اتفاق شاید آن زمانی که امام زمان ظهور کنند رقم بخورد! من خودم در اداره‌های مختلف حضور داشته‌ام و با مسؤولان مختلف در سطح کلان تا استان‌های مختلف صحبت کرده‌ام ولی متأسفانه هیچ آبی گرم نشد.
بنابراین وقتی حضرت آقا مفهومی را تحت عنوان آتش به اختیار و سرباز جنگ نرم مطرح می‌کند، فکر می‌کنم خود حضرت آقا متوجه این قضیه شده‌اند و با زبان بی زبانی و تلویحاً بیان می‌کند که خودتان وارد میدان شوید. طلبه‌های حوزه علمیه در سراسر کشور باید احساس وظیفه کنند و دغدغه مندی مهم‌ترین ابزار کار است؛ یعنی تا شما دغدغه مند نباشید، نمی‌توانید در فضای مجازی کار کنید. اگر دغدغه مند بودید نیز شما باید حتما اهل مطالعه باشید، رصد اتفاقات روز در جامعه را داشته باشید.
رهبر معظم انقلاب در طرح کلی اندیشه اسلامی منظور از آیه «قُل هَل نُنَبِّئُكُم بِالأَخسَرينَ أَعمالاً؛ الَّذينَ ضَلَّ سَعيُهُم فِي الحَياةِ الدُّنيا وَهُم يَحسَبونَ أَنَّهُم يُحسِنونَ صُنعًا» را این می‌داند که هر فعالیتی که صورت می‌گیرد باید یک خلاء را پر کند. اگر کار شما خلائی را پر نکرد، کار شما سودمند نیست و اتفاقاً اضل اعمال در دنیا و آخرت است. طلاب باید با روحیه آتش به اختیار و جهادی در این عرصه ورود کنند، حتماً و حتماً باید در کنار آن مطالعه داشته باشند. وقتی شما وارد فضای رسانه‌ای شدید، شما را یک طلبه صرف نمی‌دانند، بلکه موضع شما را موضع کل حوزه‌های علمیه، دین و مذهب می‌دانند. بنابراین مطالعه بسیار بسیار لازم است.
من خودم اخلاق ندارم، اما اخلاص حقیقتاً شرط برای ورود به این عرصه است. خداوند متعال می‌فرماید: «وَالَّذينَ جاهَدوا فينا لَنَهدِيَنَّهُم سُبُلَنا» هر کسی که تلاش کند، مخصوصاً در دنیای امروز که ما نیاز به کار داریم؛ چرا که در یک نبرد گفتمانی هستیم، تلاش کردن در این عرصه، قطعاً هدایت الهی را به دنبال خواهد داشت. بنابراین من عاجزانه خواهش می‌کنم تا طلاب وارد این عرصه شوند. ما در بعد تبلیغ مدرن و پیشرفته، واقعاً ضعف نیروی انسانی داریم.
من نمی‌گویم همه طلاب باید وارد این عرصه شوند. بلکه می‌گویم آن کسی که کار بلد است، منتظر این نباشد که از نهادهای بالادستی به او پول و امکانات بدهند، خودش وارد شود و شروع کند. بالاخره من قبول دارم که پول زیاد نیاز است. رسانه پول و ابزار می‌خواهد و اگر شما می‌خواهید یک دوربین تهیه کنید، یک پایه دوربین و امکانات اولیه که برای استودیوی خانگی نیاز است، هزینه نیاز دارد ولی در عین حال نباید پا پس کشید.
سازمان تبلیغاتی که در ایام تبلیغی به نقاط مختلف کشور طلبه اعزام می‌کرد، در این که این فضا به سمت تبلیغ در فضای اجتماعی رفته، همان پول، بودجه و پتانسیل در بستر شبکه‌های اجتماعی به‌کار گیری می‌شد، خدمات ارزنده زیادی درخور شأن ملت و مذهب حقه تشیع ارائه می‌شد!
رسا ـ در حال حاضر چقدر از فضای حوزه علمیه در راستای تولید محتوا قرار دارد؟
در حوزه علمیه کشور، ما سه گروه داریم. یک گروه هستند که این‌ها اساساً هیچ اعتقادی به تبلیغ در فضای مجازی ندارند و حداقل این است که در میدان عمل به چنین کاری اعتقاد ندارند. آن‌ها به این خیال فاصله گرفته‌اند که مردم هم حواسشان به این فضا نیست. در این گروه ما از برخی از بزرگان تا سطح پایین‌تر حوزه علمیه داریم. گروه دیگری هستند که در این فضا فعالیت می‌کنند و فعالیتشان بد است. گروهی هم که بدون مطالعه و بدون سواد رسانه‌ای وارد این عرصه شده‌اند، باز مضر است.
گروه خیلی خیلی ناچیز که شاید بتوانم قاطعانه بگویم انگشت شمار در کشور فعالیت می‌کنند که هم الحمدلله با شناخت و با سواد رسانه‌ای فعالیت می‌کنند. واقعاً می‌توان پتانسیل حوزه علمیه در این مسیر به خوبی عمل کند که تا الآن، آن طوری که باید و شاید ورود نکرده و خداکند که اتفاقات و تصمیمات مهمی اتخاذ شود که طلاب به صورت قانون‌مند، روش‌مند، منطقی و با سواد رسانه‌ای وارد این عرصه بشود تا بتوانند تأثیر گذار باشند ولی متأسفانه قاطبه حوزه علمیه آن طور که باید و شاید در این عرصه ورود نکرده است.
رسا ـ تولید محتوا در این فضا چه پشتیبانی‌ها و چه مانع زدایی‌هایی نیاز دارد؟
اگر بخواهم خیلی پوپولیستی و عامیانه بیان کنم، تولید محتوا حداقل به یک دوربین، پایه دوربین نیاز دارد. من خیلی سطحی بیان می‌کنم که بدانید این اولیات مورد نیاز طلاب است که متأسفانه در اختیار نیست. این مسأله هم ضعف بسیار بزرگی می‌تواند باشد. امکانات اولیه استودیوی خانگی که اگر شما بخواهید جمعاً درنظر بگیرید زیر پنج میلیون تومان باید داشته باشید.
طلاب حوزه علمیه به قدری دغدغه مند و دلسوز هستند و چالش‌های ذهنی دارند و دوست دارند که این چالش‌ها حل بشود و معنویت در جامعه ارتقا یابد؛ اما امکانات این موضوع وجود ندارد. وقتی امکانات نباشد مدتی سرخوردگی پیش می‌آید و بعد کلاً ماجرا را کنار می‌گذارند. این‌ها ضعف‌هایی است که متأسفانه در حوزه علمیه وجود دارد. در حوزه علمیه موانعی که بر سر راه تبلیغ در عرصه فضای مجازی وجود دارد این است که من فکر می‌کنم عده‌ای پدرخوانده در عرصه منبر وجود دارند و این بت سازی‌هایی که از یک سری منبریان وجود دارد باید اقدامی شود که این تقدس‌زایی‌ها خیلی محترمانه از بین برود.
منبرهایی که مخصوصاً در بعد رسانه ملی وجود دارد که در دست عده‌ای خاص است که من به جریانی اشاره نمی‌کنم ولی این تقدس زایی باید اولاً از بین برود. ما از مسؤولان می‌پرسیم که چرا مسائل پیش نمی‌آید ولی در مسأله منبر و مخاطب و سخنرانی‌ها می‌بینیم اساساً جوانگرایی صورت نمی‌گیرد و بهایی به این موضوع داده نمی‌شود.
دومین مانع در بحث سرمایه اولیه است که طلاب در اختیار ندارند. مانع اساسی، ضعف ساختاری در حوزه مطالعاتی است. ما نیاز به یک انقلاب مطالعاتی بسیار بسیار بزرگ در حوزه‌های علمیه داریم. علوم انسانی، تا حد قابل توجهی در حوزه علمیه شاید به محاق رفته و نیاز است که یک بازگشت به علوم انسانی به معنایی که در جامعه نیاز است صورت بگیرد.
شاید شما بگویید که همه علوم حوزوی، زیر مجموعه علوم انسانی است؛ اما من می‌گویم که آن معنایی که در جامعه نیاز است، علوم انسانی باید زنده بشود و ترغیب به مطالعه باید در میان طلاب بالا برود و انگیزه طلبه‌ها یک بحثی است که الآن همه طلاب با آن درگیر هستند و این است که طلاب هیچ رمقی برای ادامه تحصیل ندارند، مشکلات معیشتی و فقر دارند، برای کارهای تبلیغاتی و حضور در عرصه تبلیغ به‌خصوص در عرصه فضای مجازی مانع ایجاد می‌کند.
باز اگر بررسی کنیم، تمام این مشکلات به مسائل اقتصادی باز می‌گردد. اگر مشکلات اقتصادی به عنوان ابر مانعی که بر سر راه تبلیغ، چه حضوری و چه مجازی وجود دارد، برچیده می‌شد می‌توانستیم از تعداد زیادی از طلاب خوش‌فکر، فعال و اهل مطالعه استفاده کنیم که متأسفانه امکانات اولیه را در اختیار ندارند.
وقتی می‌بینیم فردی یک کلیپ می‌خواند و نهادهای فرهنگی کشور را بهم می‌ریزد؛ یعنی برنامه مدون تبلیغی در حوزه‌های علمیه و سازمان تبلیغات وجود ندارد! یک الف بچه سالی یک بار می‌آید سیستم را بهم می‌ریزد. معلوم است که او دارد به صورت تشکیلاتی کار می‌کند. نبود کار تشکیلاتی یعنی یک خانم به نام مسیح علی نژاد، در آن جا می‌تواند نهادهای فرهنگی و تبلیغاتی ما را به بازی بگیرد. این ضعف به آن معناست که بودجه فرهنگی در جای نادرستی درحال مصرف شدن است و به طلبه‌های دغدغه مند اهمیتی نمی‌دهند.
خیلی‌ها سر خود را زیر برف کرده‌اند و نمی‌خواهند واقعیت‌های جامعه را ببینند. نمی‌خواهند ببینند یک کسی مانند ساسی مانکن کل کشور را با یک موزیک بهم می‌ریزد. نمی‌خواهند ببینند که فرزند به دنیا نیامده دنیا جهان بخت، بالغ بر هشت‌صدهزار دنبال کننده دارد. این‌ها نمی‌خواهند ببینند که الآن در جامعه ما، سگ بازی، ازدواج سفید، خانه‌های مجری و ... به عنوان یک ارزش محسوب می‌شود! همه این مسائل می‌تواند با حضور طلبه‌ها حل بشود. قرآن می‌فرماید که اگر پولی برای انفاق ندارید، قول معروف و حرف قشنگ اگر بلد هستید بزنید.
متأسفانه ما همین پتناسیل گفتار درمانی را هم از این همین طلبه‌ها گرفته‌ایم. یعنی اگر یک فقیری هم بیاید گلایه و شکایتی کند، ما هیچ چیزی نداریم که به او بگوییم. نه پولی داریم که به او بدهیم، نه می‌توانیم او را هدایت کنیم، نه می‌توانیم او را گفتار درمانی کنیم و این ضعف‌های بسیار بنیادینی است که در حوزه‌های علمیه وجود دارد و خدا کند که این‌ها مورد مداقه قرار بگیرد و امیدوارم این صحبت‌ها در خبرگزاری رسا منتشر شود تا یک تلنگری به خودمان بزنیم تا بدانیم مردم خواب نیستند و واقعیات را دارند می‌بینند.
رسا ـ ممنون از اینکه وقتتان را در اختیار ما قرار دادید.
ارسال نظرات