کرسی ترویجی رویکرد حکومتی به فقه از دیدگاه امام خامنه‌ای برگزار شد

به گزارش خبرنگار گروه امامین انقلاب خبرگزاری رسا، نشست کرسی ترویجی رویکرد حکومتی به فقه از دیدگاه امام خامنه ای از سلسله نشست های علمی مکتب شناسی فقهی امام خامنه ای با ارائه حجج اسلام والمسلمین سید سجاد ایزدهی و محمدعلی لیالی در مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) برگزار شد.

حجت الاسلام والمسلمین ایزدهی با اشاره به اینکه مقام معظم رهبری فقه حکومتی را راهبری کردند، گفت: اگر در چند سطح حضرت آیت الله العظمی خامنه ای نبودند و اهتمام نداشتند، شاید فضای عمومی موجود ما آنچکه امروز هست نبود، از یک جهت راهبری رهبر طبیعتاً باید ناظر به یک گستره فراگیری باشد که یکی از آنها نرم افزار اداره جامعه است که بحث فقه است.

وی ادامه داد: اینکه فقه حکومتی تبدیل به یک گفتمان و مکتب موجه در بدنه حوزه ای بشود که عادت به رویکرد فقهی دارد که ضرورتاً فقه حکومتی نیست، این موجه کردن فقط به این نیست که بگوییم این را داریم و باید انجامش بدهیم، طبعاً میراثی را برایش برشمردند و این میراث دار شدن در راستای موجه کردن بحث فقه حکومتی است.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه  فرهنگ و اندیشه اسلامی با اشاره به اینکه فقه حکومتی یک فقهی از خاستگاه قدرت است، عنوان داشت: این فقه حکومتی برخواسته از جایگاه قدرت را پیامبر و امیرالمومنین هم داشتند و در دوره های بعد مرحوم کرکی و امام راحل هم داشتند.

حجت الاسلام والمسلمین ایزدهی با بیان آیاتی از کلام الهی تصریح کرد: نتیجه منطقی از آیات و روایات اینچنین است که شما باید از خاستگاه دین برای اداره جامعه همه مسائل را ارائه کنید و لذا گریزی از فقه حکومتی نخواهیم داشت و مبنا اجازه، تاریخ گواهی می دهد و ضرورت های ما اقتضاء می کند و فقه رقیب ما عملاً انجام داده است.

استاد حوزه و دانشگاه با بیان اینکه در حدود هزار سال مسئله ما فقه حکومتی نبوده و خاستگاهمان حاکمیت و قدرت نبوده چرا که صورت مسئله ای نداشته ایم، اظهار کرد: امروز که موضوع تغییر کرده طبیعتاً حکم هم تغییر می کند لذا فقه حکومتی یعنی من تا دیروز به دین از خاستگاه حکومت نگاه نمی کردیم اما امروز نگاه به آن از دیدگاه حکومت است.

وی در ادامه بیان کرد: رهبر انقلاب نسبت به فقه حکومتی در چهار جهت راهبری، موجه سازی، پشتیبانی و استنباط کنشگری داشتند که در موجه سازی حضرت آقا تصریح دارند که فقه حکومتی یک تافته جدا بافته از فقه ما نیست و در تراث ما وجود دارد.

حجت الاسلام والمسلمین ایزدهی با اشاره به جامعیت دین اظهار داشت: لازمه جامعیت دین دخالت در سیاست می باشد که لازمه آن فقه حکومتی است و بین فقه حکومتی و فقه نظام ساز تفاوت وجود دارد.

در ادامه این کرسی علمی حجت الاسلام لیالی به نقد مطالب ارائه شده پرداخت و خاطرنشان کرد: اصل مبانی فقهی در فقه سیاسی و احکام حکومتی در فقه شیعه وجود داشت و دارد اما چون تشیع چندان درگیر حکومت و مباحث روز نسبت به اداره جامعه نبوده کمتر کار شده است و به برکت انقلاب اسلامی تشیع به صورت گسترده تر وارد این حوزه فقهی شده است.

مدرس سطوح عالی حوزه علمیه با اشاره به نواندیشی دینی ابراز کرد: تفکر شیعه تفکر اجتهاد اصولی است که این اجتهاد اصولی این ویژگی را دارد که نیازها و مطالبات به روز خودش را از دل قواعد فقه با حفظ ساختارهایی که به تعبیر امام فقه جواهری است، استخراج کند.

حجت الاسلام محمدعلی لیالی با تشریح اینکه دنیای اهل سنت در فقه حکومتی و فقه سیاسی با توجه به فقدان عنصر اجتهاد اما به نوعی به دلیل ارتباط با حاکمیت و در دست داشتن قدرت سیاسی بر فقه شیعه سبقت دارد، تصریح کرد: هرگاه حاکمیت و حکومت در اختیار تشیع بوده است، تشیع نیز به احکام السلطانیه پرداخته است که مظهر و نماد ما نیز انقلاب اسلامی می باشد و فقه ما هم متحول و دگرگون شد چرا که حاکمیت نیازهایی به فقه شیعه داشت و از دیدگاه امام و رهبری قرار بر پاسخگویی فقه بر اداره جامعه از گهواره تا گور است.

وی با اشاره به اینکه فقه شیعه از ابتدا با فقه سیاسی و حکومت مرتبط بوده است، خاطرنشان کرد: مهم ترین مسئله برای فقیه در عصر غیبت نحوه تعامل با حکومت جائر بوده است و این بزرگترین مسئله در فقه حکومتی برای فقیه شیعه وجود داشته که عدم حکومت جائر از مهمترین اصول و مبانی فقه شیعه بوده است.