قانون رضاخانی برای غربی کردن لباس و پوشش مردم
رضاخان که همه کارش زوری بود لباس مردم را هم می‌خواست زوری تغییر بدهد از دور که نگاه کنی شاید این یک تحول به نظر برسد ولی از نزدیک این قوانین چقدر زورتِپان بود!
به گزارش سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، از سال ۱۳۰۷ شمسی، رضاخان با قانون «متحدالشکل نمودن البسه اتباع ایران در داخله مملکت» افتاد به جان مردم و اول قرار بود مردان ایرانی عمامه و کلاه‌های سنتی خود را با کلاه پهلوی جایگزین کنند. سال بعدش هم استفاده از لباس‌های سنتی ازجمله قبا، شال، عبا، پوستین، عمامه و نظیر آن برای پسران و مردان ممنوع شد و جای آن را کت و شلوار و کلاه پهلوی گرفت.
وضعیت اجرای قوانین رضاخانی این‌طوری بود که «جعفر شهری» در کتاب «طهران قدیم» واژه زورتِپان را برای توصیف آن برگزیده و برای تاریخ تعریف کرده است: «از جمله قوانین عدیده زمان رضاشاه یکی هم قانونی بود... دائر بر اینکه مردم ایران باید دارای اتحاد شکل بوده، از یک نوع لباس و کلاه استفاده نموده، کلاه نقابدار بر سر نهاده، البسه و کلاه‌های متعدد را کنار بگذارند و مجری آن اداره نظمیه گردیده... اما شرط قانونی و انسانی و بلکه عقلانی آن این بود که نظمیه و امنیه مردم را قبلا مطلع و مصوبات آن را گوشزد ساخته، اسباب آن را مانند کت و شلوار و کلاه نقابدار فراهم آورند.
اما از آنجا که به رونویس قوانین استبداد و سایر قوانین ساریه چندهزارساله کنار آن هم ماده‌ای به نام زورتِپان تصویب شده بود از همان ساعت اول آژان‌ها و امنیه در شهرها و دهات به جان مردم افتاده به دردسر و مزاحمت اهالی پرداختند و هر روز بر فشار و تعدی افزودند تا آن را به صورت اهانت و بی‌حرمتی و زور و نوعی تسویه حساب درآورند. قبایی بر اندام کسی نمی‌دیدند که دامن آن را با قیچی و چاقو نبریده، صاحبش را به صورت مرغ دم کل درنیاورند و شال و کمربند و عبایی بر پیکر و دوش کسی نمی‌گریستند که آن را از هم ندریده یا مصادره ننمایند...
مأموران رفتار تعدی و تجاوز و بی‌حرمتی و اهانت و جبر و بدرفتاری را با مردم...[داشتند] در حدی که به جای تذکر، تحقر و تعسر و بی‌حرمتی نماید و به جای گوشزد قباها را دریده... زبان به دشنام و ناسزا گشوده، هر بی کت و شلوار و غیرکلاه پهلوی دار را در هر مقام و منزلت به زیر مشت و لگد انداخته... درباره‌شان از هیچ عمل غیرانسانی فروگذار ننمایند».
عاقبت چه شد؟ در سال ۱۳۲۰ شمسی، رضاخان که رفت قوانینش هم رفت و تمام.
ارسال نظرات