چند نکته تربیتی از دیدار با رونالدو

رونالدو از این مدل طرفداران دو آتیشه کم به خودش ندیده. ستاره دنیای فوتبال است و عدد دنبال‌کنندگان صفحه مجازی‌اش به حدود ۶۰۰ میلیون نفر می‌رسد و گویای این واقعیت است که به طور تقریبی و میانگین یک دهم جمعیت دنیا او را در صفحه مجازی‌اش دنبال می‌کنند. اصلاً دنیای هواداری دنیای عجیب و غریبی است و در همه جای دنیا یک رنگ است. راه دور نرویم. همین چند وقت قبل بود که استقبال پرشور چینی‌ها از رونالدو حسابی وایرال شد. فیلم حضور پرحجم طرفداران اسپانیایی رونالدو در هتل محل اقامتش  در فضای مجازی بازنشر شده هم بی‌شباهت به تصاویر دو روز گذشته نبود.

دنیای هواداری همه جا یک رنگ است اما...

پس همین اول کار تکلیف‌مان را با خودمان مشخص کنیم. در دنیای هواداری اینکه طرفداران رونالدو برای دیدن او سر و دست بشکنند و از دور و نزدیک خودشان را به محل اقامت او برسانند اصلاً عجیب نیست. فقط تفاوت آنجاست که در کشور‌های دیگر معمولاً این احساسات و هیجان طرفداران را با مدیریت مسیر‌های تردد مدیریت می‌کنند. تجربه جام جهانی و حضور همه ستاره‌های فوتبال در کشور قطر یکی از مصادیق این موضوع است. بررسی این موضوع را هم به اهل فن ورزش می‌سپاریم و از آن عبور می‌کنیم.

خنثی شدن اتوبوس خودتحقیری با چند ویدیو
حالا در این هیاهوی مجازی، لشگر سایبری اپوزسیون و عده‌ای که همیشه راه و مسیر آن‌ها را چشم و گوش بسته دنبال می‌کنند، طبق معمول از این اتفاق دستاویزی تازه برای تحقیر ایران و ایرانی ساخته‌اند و وااسفا سر می‌دهند؛ بار اول‌شان که نیست. هر موضوعی حتی بی‌اهمیت برای آن‌ها بهانه‌ای می‌شود برای راه انداختن هیاهویی برای هیچ و مراسم خودتحقیری مجازی که البته این مراسم و پروژه هم با بازنشر ویدیو‌هایی از کشور‌های مختلف و استقبال کنترل نشده مردم از سلبریتی مورد علاقه‌شان از سلبریتی ورزشی گرفته تا خواننده و بازیگر تا حدودی خنثی شد. پس از این موضوع هم بگذریم هر چند می‌توان در این خصوص یادداشتها و گزارش‌های مختلفی نوشت.

ماجرای دیدار پسربچه با رونالدو و موضوعی مهم به نام قهرمان‌سازی

رونالدو؛ ستاره محبوب جهان، از ایران رفت و خاطره هواداران دو آتیشه ایرانی و معرفت ایرانی‌ها برای همیشه در ذهنش ماندگار خواهد شد. چرا که قطعاً تفاوت واقعیت ایران با تصویری که رسانه‌های غربی از کشورمان در ذهنش ساختند از زمین تا آسمان است. پیام تشکر رونالدو از مردم ایران که دیشب در صفحه مجازی‌اش منتشر کرد تأییدی بر این ادعا است.
اما در کنار همه این حواشی برخی اتفاقاتی که در یکی دو روز گذشته پیرامون حضور رونالدو و استقبال از او افتاد بهانه‌ای است برای صحبت از موضوعی مهم به نام قهرمان‌سازی. فیلم دیدار پسر بچه با رونالدو را حتماً در فضای مجازی دیده‌اید. پسربچه عشق فوتبالی که خانواده‌اش برای فراهم کردن مقدمات دیدار او با رونالدو در هتل محل اقامت این بازیکن که یکی از گران‌ترین هتل‌های پایتخت است اتاقی را کرایه کرده بودند وخودشان را به آب و آتش‌زده بودند. ازدحام طرفداران در هتل مانع از دیدار پسربچه با بازیکن محبوبش شده بود و مابقی ماجرا را هم که حتماً خودتان دیده‌اید و شنیده‌اید.

قصد ما انتقاد نیست که البته به اصل موضوع از نگاه تربیتی انتقاداتی وارد است. اینکه پدری برای یک شب اقامت در هتلی هزینه بالایی پرداخت کند فقط برای آنکه پسرش یک ستاره فوتبال را از نزدیک ببیند. اما موضوع را فراتر ببینیم. پدیده‌ای که امروز بسیاری از والدین با آن درگیر هستند مسأله علاقه مفرط فرزندان به برخی سلبریتی‌ها و موضوع الگویابی در کودکان و نوجوانان ما است.

افراط و تفریط در قهرمان‌سازی 

حجت الاسلام «محمد مهدی الهی منش» پژوهشگر تربیت اسلامی در خصوص چند وچون پدیده قهرمان‌سازی و الگویابی درکودکان و نوجوانان حرف‌های جالبی برای گفتن دارد. الهی منش در خصوص علاقه‌مند شدن فرزندان به قهرمان‌ها و سلبریتی‌ها می‌گوید: «این اتفاق از یک جهت مثبت است. چون درون انسان احساس قدرتمندی وجود دارد به اسم احساس قهرمان گرایی که برخاسته از کمال گرایی انسان است.

ما وقتی کسی را می‌بینیم که از نگاه‌مان قهرمان است، یعنی شخصیت جذاب و فوق‌العاده‌ای دارد به خاطر این که او را مظهر کمال می‌دانیم. نسبت به او میل پیدا می‌کنیم و این میل ما را وادار می‌کند تا به او نزدیک شویم. این نزدیک شدن گاهی با تقلید اتفاق می‌افتد گاهی با ارتباط و تعلق داشتن به او و لو در همین حد که ما را طرفدار او بدانند برایمان احساس خوبی ایجاد می‌کند. کسی که خودش را به قهرمان نزدیک و شبیه می‌کند احساس بزرگی دارد. احساس می‌کند این طور می‌شود به آن کمال رسید.

پس در نتیجه اصل این اتفاق نشان دهنده فعال بودن احساس قهرمان گرایی درون فرزند است که یک احساس انسانی است. اصلاً این احساس و غریزه درون انسان موتور محرکه او به سمت کمال است اما گاهی در همین قهرمان‌سازی ممکن است افراط و تفریط صورت بگیرد، انتخاب قهرمان، انتخاب درستی نباشد و یا ریشه علاقه مفرط و بی‌حساب و کتاب و تقلید همه جانبه از قهرمان‌ها در ضعف شخصیتی فرزندان ما باشد.»

پدر، مادر چقدرحواست به ارزش‌های خودت هست؟

الهی منش در انتخاب الگو برای کودکان ونوجوانان به موضوع مهمی اشاره می‌کند: «الگوپذیری و الگویابی در کودکان و نوجوانان فرایندی چندبعدی است که یک بعد مهم آن والدین هستند. آنچه کودک ما از او خوشش می‌آید و به دنبال آن می‌رود همان چیزی است که ما در خانه در همه سال‌های کودکی ذره ذره در ذهن کودک‌مان ساخته‌ایم و پرداخته‌ایم و فضای ذهنی‌اش را شکل داده‌ایم. یک کلام بگوییم در بسیاری از موارد آن چیزی که در فضای خانواده برای پدر و مادر ارزش است و برایش مهم است، در آینده‌ای نه چندان دور برای کودک و نوجوان ما هم ارزش می‌شود و دنبال آن می‌رود. » البته این موضوع مطلق نیست و هستند خانواده‌هایی که فرزندانشان مسیری متفاوت از ارزش‌های حاکم برخانواده را دنبال می‌کنند که فضای مجازی در این موضوع نقش قابل توجهی دارد. اما پدر! مادر نقش مهم‌تان را در ساختن ارزش‌ها در ذهن فرزندانتان جدی بگیرید.

حضور طرفداران در اطراف هتل محل اقامت رونالدو

نکته مغفول مانده از دیدار پسربچه با رونالدو

مادری که همه دغدغه‌اش رسیدگی به ظاهر و رفتن به آرایشگاه‌های مختلف و به قول قدیمی‌ها قر و فر است و مرتب از عمل‌های زیبایی که دیگران انجام داده‌اند حرف می‌زند و فرزند ۵ ساله‌اش حتی یک بار او را در حال کتاب خواندن ندیده یا مثلاً پدری که در جمع خانواده و گپ و گفت‌های شبانه مرتب از ثروت و داشته‌های دیگران و به دست آوردن این ثروت حرف می‌زند. همه این موارد برای کودک ارزش می‌شود و در بزرگ سالی، افرادی را که دارای این ارزش‌های پنهان و آشکار باشد در ذهنش دنبال می‌کند. این حرف ما نیست. بسیاری از روانشناسان به اتفاق بر نقش پدر و مادر در ساختن ارزش‌های ذهنی فرزندان‌شان هم نظرند.

این موضوع را می‌توان در خصوص دیدار پسربچه با ستاره محبوب دنیای فوتبال هم بررسی کرد. شناخت این پسربچه از ستاره دنیای فوتبال چقدر است؟ پدری که برای علاقه فرزندش حاضر شده مبلغ بالایی را برای اجاره یک شب هتل گران قیمت پرداخت کند چقدر در‌شناساندن جنبه‌های مختلف این قهرمان ورزشی به فرزندش تلاش کرده. پسربچه عاشق رونالدو یا بسیاری از نوجوان‌هایی که برای دیدن او در پایتخت سر و دست شکاندند فقط ستاره بودن، قهرمان بودن و پولدار بودن این روز‌های او را دیده‌اند؟ والدین چقدر سعی کردند در الگوبرداری از این ستاره ورزشی، پشتکار برای رسیدن به هدف را در ذهن فرزندانشان تقویت کنند؟

مهم‌ترین وظیفه والدین در تربیت فرزند
ختم کلام اینکه به گفته الهی منش؛ کارشناس تربیت اسلامی مهم‌ترین گام پدر و مادر در تربیت فرزند قبل از هر چیز ارزش‌گزاری روی موضوعات مختلف، تقویت احساس ارزشمندی، عزت نفس و از همه مهم‌تر تقویت قوه تفکر و تعقل در فرزندان است. الهی منش می‌گوید: «به اندازه‌ای که بچه‌ها از این دو جهت تقویت شوند آسیب کمتر می‌شود و کار تربیت ساده‌تر. »