تبدیل نهاد کتابخانه های عمومی کشور به پایگاه های تربیتی، علمی و آموزشی

به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا،  مهدی توکلیان مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان قم در نشست خبری به مناسبت هفته کتاب و کتاب‌خوانی که در سالن شهید دهقانی خبرگزاری رسا برگزار شد، با ابراز خوشحالی و مسرت از اینکه در جمع استاید و پیشکسوتان حوزه خبر در خبرگزاری رسا هستم، مطرح کرد: اول به عنوان یک خبرنگار عرض می کنم که خبرگزاری رسا توفیق دارد که به مخاطب احترام بگذارد.

توکلیان در ادامه افزود: خبرگزاری رسا محتوایی که تولید می کند، عوام پسند و مورد توجه خواص است و یکی از توفیقات، رسانه چندسوی امروزی رسا است که به نظر من اماره ها و نشانه های مختلفی دارد، از این باب که در بحث چند رسانه ای خبرگزاری رسا جزء پیشتازانی است که فعالیت می کند و گاهی بعضی از خبرهای رسا که ضریب رسانه ای می گیرد، مورد توجه قرار می گیرد و در جامعه نخبگانی تاثیرگذار است.

مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان قم با بیان اینکه فعالیت های خبرگزاری رسا برای من به عنوان خبرنگار همیشه قابل تقدیر بوده است، مطرح کرد: دستمریزاد می گویم به مجموعه همکارانی که در این مجموعه زحمت کشیده و تلاش کرده اند.

وی با اشاره به اینکه از نکاتی که برای خیلی از خواص شاید هنوز خیلی مشخص نیست، مردمی وغیر دولتی بودن نهاد کتابخانه های کشور است، گفت: کتابخانه های عمومی کشور هیئت امنایی اداره می شود، مدیران نهاد افراد حقیقی، حقوقی هستند و با حکم ریاست جمهوری وقت انتخاب می شوند و از بین آنها افرادی دولتی وجود دارند؛ لذا ما از یک جهت با وزارت ارشاد ارتباط داریم؛ از این جهت که رئیس هیئت امنا  نهاد کتابخانه های کشور، از طرف وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی انتخاب می شود.

توکلیان با بیان اینکه دولت مردمی سیزدهم با رویکرد رئیس جمهور محترم آیت الله رئیسی و دغدغه ای که وزیر ارشاد اسلامی درتوسعه کتابخانه های عمومی موفق بوده است، بیان داشت: تعبیری را وزیر ارشاد به کار برده اند و گفته اند نهاد کتابخانه های عمومی بعد از مدارس و مساجد وسیعترین شبکه فرهنگی کشور است؛ این تعبیر به این علت است که 3746 کتابخانه عمومی در کشور فعالیت دارد.

مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان قم با اشاره به اینکه یک خانواده 7500 نفری از کتابداران که 70 درصد را خانم ها تشکیل می دهد در نهاد کتابخانه های عمومی کشور داریم، تصریح کرد: در نهاد کتابخانه های عمومی کشور اداره کل منابع وجود دارد؛ خرید کتب مورد نیاز کتابخانه های کشور، مخصوصا در چند سال اخیر بر این اساس بوده که صنفی برخورد نشود.

وی اضافه کرد: در کنار خریدی که اداره کل منابع کتابخانه های عمومی کشور انجام می دهد، جبهه فرهنگی انقلاب نیز نقش آفرینی دارد و تلاش می کنند که کتاب خوب و استاندارد به کتابخانه های عمومی کشور برسد؛ یک تیم کارشناسی از وزارت ارشاد اسلامی بطور مستقل در نهاد مستقر است؛ خیلی از انتشارات بدون جناحی و حزبی عمل کردن، لیست کتب را نهاد ارائه می دهند و نهاد ممیزی، کارشناسی و خرید می کند و به شبکه وسیع فرهنگی کشور این کتابها را ارسال می کند.

توکلیان در ادامه با تبریک سی یکمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران به اصحاب کتاب در کل کشور، ابراز کرد: دوره هفته کتاب از 23 آبان ماه تا 30 آبان ماه برگزار می شود؛ ما یک روز24 آبان ماه، سالروز رحلت علامه فقید، علامه طباطبا یی؛ بزرگترین مفسر قرآن از این هفته را با افتخار در خدمت مردم کشورمان خواهیم بود.

مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان قم با بیان اینکه همه شما به عنوان طلاب حوزوی بهتر می دانید که تعابیر رهبر معظم انقلاب نسبت علامه طباطبایی در پیام تسلیت ایشان به امام خمینی(ره) چقدر دقیق با اهمیت بود، عنوان کرد: در نهاد کتابخانه های عمومی کشور این افتخار را داریم که سالروز رحلت علامه طباطبایی را به عنوان روز کتاب، کتاب خوانی و کتاب دار در خدمت مردم هستیم.

وی با اشاره به اینکه اهتمام ریاست جمهور، وزرای دولت و مدیران فرهنگی نظام در این دو سال اخیر موید اهمیت کتاب و کتابخوانی است، افزود: یکی از رویکردهای اخیر در نهاد کتابخانه های عمومی کشور که در حال اجرا است، توجه به گروه سنی کودک و نوجوان است و اتفاقی که بصورت جمعی در مراکز استان ها رقم می خورد این است که کتابخانه های تخصصی کودک و نوجوان به عنوان کتابخانه های "هدهد سفید" راه اندازی شده اند.

توکلیان افزود: این کار جدید برگرفته از حدیث پیامبر اکرم صل الله و علیه و آله است که می فرمایند: « العلم فی الصغر کالنقش على الحجر» است و همچنین با توجه به تاکید رهبر معظم انقلاب به عنوان شاخص ترین و دغدغه مندترین چهره فرهنگی نظام جمهوری اسلام است؛ نکات موید و موکدی که در دیدارهای مختلف و اشاراتی که ایشان به کتاب و کتابخوانی دارند و تاکیدی که به بخش گروه سنی کودک دارند ما را به انجام این کار ترغیب کرد.

مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان قم، یک حرکت متفاوتی که در نهاد کتابخانه های عمومی کشور شکل گرفته است را تبدیل کتابخانه ها به پایگاه های تربیتی، علمی و آموزشی معرفی کرد و گفت: نهاد کتابخانه های عمومی، کارهای که مورد نیاز هر منطقه است را مورد توجه دارند؛ در مشهد همایش بین المللی کتابخانه های عمومی کشور و کسب و کارهای کوچک برگزار شد که از چند کشور در این همایش شرکت کردند و به صورت یک کار جمعی کسب و کارهای کوچک کشور ارائه شد که این کار به رونق اقتصادی مردم کمک خواهد کرد. 

وی رویکرد تربیتی، آموزشی نهاد کتابخانه های عمومی کشور را در قالب مشاوره، کارگاه های آموزشی و کلاس های آموزشی متفاوت برشمرد و عنوان کرد: اقدامی که اخیرا در حوزه کتاب و کتابخوانی در کتابخانه های مرکزی اتفاق افتاده این است که 13 کتابخانه مرکزی در حال حاضر در کشور به بهره برداری رسیده و چند کتابخانه مرکزی در حال تجهیز و توسعه و منتظر بهره برداری است.

توکلیان با اشاره به اینکه پارسال در نیمه شعبان کتابخانه مرکزی قم بعد از 20 سال به بهره برداری رسید، اضافه کرد: کتابخانه مرکزی تفاوت عمده ای با سایر کتابخانه ها درخدماتی که ارائه می دهد دارد و در این کتابخانه به بخش کودک توجه ویژه ای می شود؛ ما فضای بخش کودک مستقلی در کتابخانه مرکزی قم داریم که مورد اقبال مردم قرار گرفته و از خیلی از مناطق، بچه ها را به آنجا می آورند؛ به جهت اینکه در این کتابخانه، کتابدار حوزه تخصص کودک با بچه ارتباط دارد.

مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان قم، اتاق علم، ساختکده، اتاق آموزش تحت وب، فضای وی آی پی برای مطالعه در رشته های تخصصی و خدمات اینترتی مستقل را از بخش های مختلف کتابخانه مرکزی قم برشمرد و یادآور شد: ما در کتابخانه آیت الله العظمی خامنه ای قم، بخش خدمات ویژه نابینایان را داریم که یکی از مراکز مهم تولید کتب خط بریل کشور به حساب می آید؛ در کتابخانه آیت الله العظمی خامنه ای قم حدود 500 عضو فعال نابینا سرویس می گیرند.

وی با بیان اینکه بخش ناشنوایان در کتابخانه مرکزی قم راه اندازی شده است، گفت: بخشی از کتابخانه مرکزی قم خدماتی به ناشنوایان و کم شنوایان می دهد؛ یکی از بحث های جدی در حوزه کتابخوانی این است که قم را به عنوان شهر هزار کتابخانه می شناسند ولی کتابخانه های تخصصی به عموم مردم سرویس نمی دهند؛ کتابخانه های عمومی موظفا‌ند که به همه شهروندان بدون محدودیت خدمات ارادئه دهند.

توکلیان با اشاره به اینکه در حال حاضر 40 هزار عضو فعال در کتابخانه های عمومی داریم که حدود 60 درصد آنها دانش آموزان هستند، ابراز کرد: از خبرگزاری رسا دعوت می کنیم به عنوان رسانه، در ارتقاء سواد رسانه شهروندان کار مشارکتی با نهاد کتابخانه عمومی استان قم داشته باشد؛ نیازی که امروز وجود دارد این است که رسانه معتبر و نامعتبر را مردم بشناسند و با رسانه معتبر ارتباط بگیرند.

مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان قم با بیان اینکه ما اعتقاد داریم تعداد 25 کتابخانه عمومی که در استان فعالیت می کند قابل توجه نیست، بیان داشت: از این 25 کتابخانه 5 کتابخانه در روستاهای قم مشغول فعالیت هستند؛ 5 کتابخانه در مرکز شهرستان ها و استان و 15 کتابخانه در سطح شهر قم فعالیت می کند.

وی با اشاره به اینکه در حال حاضر 4511 عضو فعال که 25 هزار بانوان و 15 هزار آقایان‌اند در کتابخانه های عمومی عضو هستند، عنوان کرد: یکی از شاخصه های توسعه کتابخانه ها افزایش میزان امانت است که از ابتدای سال جاری حدود 349 هزار 436 جلد منبع اطلاعاتی شامل کتاب و نشریه توسط گروه های سنی مختلف در کتابخانه عمومی استان به امانت گرفته شده است که نسبت به سال گذشته 57 درصد رشد داشته است.

توکلیان میزان کتبی که در سطح استان وجود دارد را 555 هزار و 400 جلد کتاب عنوان کرد و افزود: این کتاب ها موضوعات مختلف دانشی را دربر می گیرند؛ گروه های سنی از کودک، نوجوان، جوان و بزرگسال می توانند به عضویت کتابخانه ها در بیایند و از این منابع برای رفع نیازهای مطالعاتی خود استفاده کنند؛ ما درگاهی با عنوان «www.samanpl.ir»  را ایجاد کرده ایم که تمام افراد برای عضویت می توانند به آنجا مراجعه کنند.

مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان قم با تاکید بر اینکه 23، 24 و 25 آبان ماه عضویت در سامانه کتابخانه های عمومی کشور رایگان است، تصریح کرد: افراد اگر به آدرس «www.samanpl.ir» مراجعه و ثبت نام کنند، یک کد ثبت نام دریافت می کنند و تا یک ماه آینده می توانند به نزدیکترین کتابخانه محل سکونت مراجعه کنند و کارت عضویت را بگیرند.

وی با اشاره به اینکه با کارت عضویت کتابخانه می توان از خدمات کتابخانه های سراسر کشور استفاده کرد، گفت: افراد حداقل به مدت دو هفته می توانند کتاب را امانت ببرند؛ آن دسته از عزیزانی که عضو کتابخانه عمومی هستند و کتاب پیش آنها است و دیرکرد دارند در این هفته کتاب، بخشودگی جرایم وجود دارد و می توانند کتاب ها را بیاورند و هزینه ای پرداخت نکنند.

توکلیان با بیان اینکه در قم طرح اهدای کتاب، اهدای دانایی در حال برگزاری است، عنوان کرد: سعی کرده ایم که این سنت حسنه نیکوکاری و اهدای کتاب را در سطح قم راه بیاندازیم و خبرگزاری تخصصی رسا در این زمینه به ما می تواند کمک کند؛ شهروندانی کتاب های حوزه های مختلف را که خوانده اند و می خواهند با سایر شهروندان به اشتراک بگذارند، می توانند به کتابخانه های عمومی شهرستان مراجعه و در این طرح شرکت کنند.

مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان قم با تاکید براینکه طرح اهدای کتاب، اهدای دانایی در شهر مقدس قم نسبت به سال گذشته 20 درصد افزایش داشته، ابراز کرد: حدود 13 هزار و 229 کتاب از سوی خیرین به کتابخانه های عمومی استان اهدا شده است؛ ما در کنار بحث طرح اهدای کتاب، اهدای دانایی و پویش های کتابخوانی در سطح استان قم داشته ایم.

وی افزود: این پویش ها در سطح مدارس شروع شدند؛ یادمان باشد که اگر کودک کتابخوان داشته باشیم، دانش آموز کتابخوان داریم و خانواده و جامعه کتابخوان خواهیم داشت؛ در اینصورت دانایی باعث می شود که در زیست بوم زندگی هر منطقه، زندگی بهتر و پرفایده تری را شاهد باشیم؛ ما نقش مهم کودکان را در ساخت و توسعه کشور موثر می دانیم و تمام تلاشمان را داریم که از مشارکت خیرین و سایر دستگاه های استان استفاده کنیم و بخش کتابخانه "هدهد سفید" را در استان راه اندازی کنیم.

توکلیان آمار بالای امانت کتاب در بخش کودک در سال جاری را حدود 1204 مورد فعالیت فرهنگی و کتابخوانی در سطح کتابخانه ها معرفی کرد و یادآور شد: در سال جاری 2162 مورد فعالیت فرهنگی در سطح کتابخانه های قم برگزار شده است که از یک ضریب 21 درصدی نسبت به سال گذشته برخوردار است و این میزان رشدی که در حوزه فعالیت های فرهنگی وجود دارد، دستاورد همراهی، همدلی و همیاری دستگاه های اجرای و فرهنگی بوده است.

مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان قم اضافه کرد: امیدواریم که واقفین و مردم نیکوکار به پای کار ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی بیایند؛ شما اذعان می کنید که در کنار سایر گرفتاری های که در بخش های مختلف سطح کشور وجود دارد اگر بخواهیم توسعه و ترویج فرهنگ کتابخوانی را داشته باشیم، به صورت سازمانی و ارگانی نمی توانیم خیلی کار انجام دهیم؛ حکمرانی مردمی در بخش توسعه فرهنگی باید جدی شود.

وی با تاکید براینکه خبرگزاری رسا می تواند نقش بسزایی در توسعه فرهنگ کتاب و کتابخوانی در سطح جامعه داشته باشد، مطرح کرد: افرادی که در حوزه وقف، کارهای خیر، نذورات فعالیت دارند، به نذر کتاب نیز بپردازند؛ ما با دوستانمان برای تجدید بیعت با شهدای استان به گلزار شهدای رفتیم و به جای گل، کتاب اهدا کردیم و مجموعه کتاب های که برای شهدای عملیات خرمشهر بود را مردم عزیزی که در مزار شهدای گمنام بودند اهدا کردیم.

توکلیان اضافه کرد: از این جنس فعالیت های ترویجی، فرهنگی نیاز به فرهنگ سازی، تشویق عمومی مردم و مشارکت نخبگان جامعه در اهدا کتاب دارد؛ مردم ما به اندازه ای که به نذورات غیرفرهنگی و نذر غیر کتاب می پردازند اگر یک درصدی از نظر تفکر و اندیشه به این سمت حرکت کنند، اتفاق موثری رخ خواهد داد، البته باید اذعان کنم که هیئت‌های قم در حوزه فرهنگی علاقمند هستند و فعالیت می کنند.

مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان قم با اشاره به اینکه در حوزه رسانه ای و فرهنگ سازی قطعا خبرگزاری رسا می تواند در توجه مردم به نذر کتاب تاثیرگذار باشد، گفت: یکی از نکاتی که خبرگزاری رسا می تواند به آن بپردازد، توجه مردم به خواندن کتاب های ترجمه است؛ به دلیل اینکه خیلی از مخاطبین به خواندن کتاب ترجمه اعتقادی ندارند. 

وی در ادامه افزود: توصیه های رهبر معظم انقلاب در دیدارهای مختلف، خواندن کتاب های رمان و داستان ترجمه است؛ هنوز شاید خیلی ها نسبت به خواندن کتاب های ترجمه موضع داشته باشند و از این جهت خیلی به کتابخانه ها مراجعه نکنند؛ ما در قصه فرهنگ سازی و ترویج و علاقمندی بخش های مختلف جامعه به کتاب و کتابخوانی، می توانیم از راهنمایی ها و ارشادات خبرگزای رسا و سایر دوستان بهره مند شویم.

توکلیان با بیان اینکه ما در نهاد کتابخانه‌های عمومی به خاطر نگاه ترویجی که داریم، جشنواره کتابخوانی رضوی را به عنوان پویش ملی راه اندازی کرده ایم، گفت: جشنواره ملی رضوی به گواه آماری که براساس کد ملی ثبت شده است؛ شاید در کشور کمتر پویش کتابخانه ایی داشته باشیم که بیش از یک میلیون نفر در آن شرکت کنند؛ از این نگاه های انگیزش، تشویقی که عموم مردم را به سمت کتاب خواندن و مراجعه به کتابخانه هدایت کند زیاد داریم.

مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان قم  با اشاره به اینکه ما در طول سال برای دانش آموزان، دانشجویان و طلاب درصد مشخصی تخفیف برای عضویت داریم، عنوان کرد: حق عضویتی که دریافت می شود نسبت به مراکزی که خدمات تخصصی ارائه می دهند سنگین نیست، کتابخانه مرکزی با همه خدماتی که ارائه می دهد، 35 هزار تومن حق عضویت را برای یکسال دریافت می کند و این مبلغ در سه روز هفته کتابخوانی رایگان است و برای اینکه متقاضیان رجوع نکنند به ساختمان کتابخانه می توانند از طریق درگاه اینترنتی مراجعه و ثبت نام کنند.