فرهنگ؛ در رأس امور دولت آینده باید باشد

اشاره: از جمله مباحثی که طی سال گذشته تاکنون به مسأله‌ای مناقشه‌برانگیز در میان پاره‌ای از نخبگان و اندیشمندان تبدیل شده و حجم درخور توجهی از گفت و گو‌ها و تأملات عرصه‌ عمومی را به خود اختصاص داده، نسبت میان دولت اسلامی و فرهنگ اسلامی، یا به صورت دقیق‌تر، «تکالیف دولت اسلامی نسبت به فرهنگ اسلامی» است، به عبارت دیگر، مسأله آن است که آیا دولت اسلامی مسئولیت و رسالتی در مورد فرهنگ اسلامی بر عهده دارد یا پرداختن به آن از قلمرو وظایف دولت اسلامی خارج است و تنها نهاد‌های مردمی یا حوزه‌های علمیه در این باره مسئولند؟ برخی بر این باورند که دولت اسلامی نباید در فرهنگ و نیز در فرهنگ دینی مداخله کند، بلکه باید پهنه و عرصه را برای فعالیت‌های «مردمی» و «غیر دولتی» فراهم کند و حداکثر، برقراری «آزادی» و «امنیت» را جزء وظایف خود در این زمینه بشمارد. این عده معتقدند که دیانت مردم و استقرار ارزش‌های فرهنگی اسلام در جامعه بر عهده‌ی حوزه‌های علمیه و روحانیت است و نه دولت.

در همین راستا خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، گفت‌وگویی با حجت الاسلام محمدحسین حق‌جو بنیان‌گذار مرکز مشاوره دینی داشته است که در ادامه خواهد آمد:

رسا ـ نگاه به حوزه فرهنگ و هنر در دولت‌ها چگونه باید باشد؟

فلسفه ارسال رسل و انزال کتب و در پی این دو امر، فعالیت‌های حضرات معصومین سلام الله علیهم در عرصه‌های گوناگون سکوت، جنگ، دعا، زندان، ولایت عهدی و ترویج و تبلیغ معارف دینی به یک نکته بر می‌گردد و آن اینکه رشد و بالندگی معارف شفاف دین و وحیانی باشد.

اگر معارف وحیانی در بخش‌های مختلف نظام اسلامی ارائه شود کار‌های دولتی عمیق تر، مفیدتر و موثرتر خواهد بود، اگر برنامه‌ای باشد و مردم با آسیب‌ها و آفات برنامه آگاه نباشند، طبعا نمی‌توانند از آن برنامه ها به خوبی استفاده کنند و اگر استفاده کنند نمی‌توانند در مسیر رشد و بالندگی جامعه نقشی ایفا کنند.

حوزه فرهنگ باید رأس امور باشد و هر وزارت خانه و اداره کلی، ابتدا باید امکان سنجی کند که در حیطه مسئولیتش چه امکاناتی وجود دارد؛ خیلی از امکانات نرم افزاری و سخت افزاری کشور شناخته نشده است و از ظرفیت های معادن، مخازن و زمین‌های کشاورزی استفاده نشده است، برنامه ریزی کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت برای استفاده از امکانات اهمیت فراوانی دارد.

نظارت، آسیب شناسی، آسیب زدایی و پیشگیری از ایجاد آسیب‌ها در فعالیت‌های فرهنگی نقش اساسی دارند؛ اگر نگاه به فرهنگ در دولت به عنوان طلایه دار سیستم اجرایی کشور و در قوه قضائیه و مقننه برای ایجاد تحول در کشور وجود داشته باشد، اهداف جمهوری اسلامی محقق خواهد شد؛ باید برنامه‌های فرهنگی بر برنامه‌های دیگر مقدم باشد.

رسا ـ دغدغه‌های رهبر معظم انقلاب در زمینه فرهنگ ایران اسلامی چگونه می‌تواند در دولت آینده محقق شود؟

رهبر معظم انقلاب صحبت‌های روان و عمیقی را بیان می‌کنند که باید برای بعضی از مسئولین تدریس شود، بعضی از آقایان اقتصاد مقاومتی را نمی‌فهمند و نمی‌دانند چارچوب اقتصاد مقاومتی چیست؟ بعضی مسئولین اینکه تولید باید با حضور و مشارکت مردم سامان یابد را  متوجه نمی‌شوند.

مطالبی که رهبر معظم انقلاب بیان می‌کنند برای تبیین نیاز به برگزاری جلسات و کنفرانس‌ها دارد؛ زوایایی سخنان رهبر معظم انقلاب برگرفته از کلید واژه‌ها و ارکان اصلی دین است، اگر بخواهیم سخنان حضرات معصومین علیهم السلام را بفهمیم، پیش نیاز‌های وجود دارد؛ مسئولین اجرایی و مقننین باید با معارف دینی آشنا باشند.

متاسفانه برخی از مسئولین، اساتید دانشگاه و حوزویان نمی‌توانند سخن رهبر معظم انقلاب را بفهمند؛ اکنون در فضای فرهنگی اخباری گری ترویج می‌شود؛ نود درصد سخنان امام خمینی (ره) برگرفته از آیات و روایات بود و رهبر معظم انقلاب ادامه دادن راه امام خمینی (قدس) است و نکته‌ای که بیان می‌کنند گاهی تلخیص ده‌ها آیه و روایت است و باید زمینه درک و فهم سخنان رهبر معظم انقلاب ایجاد شود.