تقیه، راهبردی پیوسته با ولایت است

به گزارش خبرنگار گروه سیره امامین انقلاب خبرگزاری رسا، حجت‌الاسلام عنایت‌الله رمضان‌پور استاد حوزه علمیه در نشست علمی ترويجي«تقیه از منظر فقه سیاسی شیعه با تاکید بر آرا امامین انقلاب » که ظهر امروز در موسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا(علیه السلام) برگزار شد با اشاره به برخی ابعاد کمتر دیده‌شده در مسئله تقیه در سیره اهل‌بیت(ع)، تأکید کرد: تقیه در منظومه معرفتی شیعه نه‌تنها یک کنش فردی برای حفظ جان نیست، بلکه در سطحی بالاتر راهبردی کلان و متصل به ولایت الهی است که در مقاطع مختلف تاریخ اسلام نقش تعیین‌کننده در تداوم خط امامت و پیشبرد اهداف الهی ایفا کرده است.

وی با بیان اینکه امام جامعه صاحب تشخیص نسبت به مصالح و مفاسد کلان اجتماعی هستند، اظهار داشت: برخی روایات به‌وضوح دلالت دارد که تقیه تابع زمان و تشخیص رهبر دینی است؛ یعنی این رهبر دینی و الهی است که تعیین می‌کند در چه موقعیتی باید سکوت کرد و کجا باید قیام نمود.

این استاد حوزه علمیه تصریح کرد: کسی که با مبانی امامت و ولایت آشنا باشد، می‌فهمد که حتی عقب‌نشینی‌های ظاهری در سیره اهل‌بیت(ع) نیز بخشی از پازل پیشروی الهی است. همان‌طور که صلح حدیبیه زمینه‌ساز فتح مکه شد، سکوت و صلح امام حسن(ع) نیز زمینه‌ساز عاشورا و تداوم خط مقاومت در تاریخ اسلام گردید.

تقیه به‌مثابه تغییر سیاست، نه ترک عمل

حجت الاسلام رمضان‌پور خاطرنشان کرد: گاهی برخی افراد از روی ساده‌انگاری یا نگاه فردی به دین گمان می‌کنند که تقیه یعنی انفعال یا ترس، حال آنکه در مواردی تقیه دقیقاً همان کنش فعالانه و عاقلانه در برابر دشمن است. تغییر سیاست خودش یک اقدام است، نه بی‌اقدامی.

وی افزود: اگر کسی نتواند این سطح از فهم را بپذیرد ممکن است دچار خطای محاسباتی شود و تصور کند که در هر شرایطی باید واکنش تند نشان داد؛ درحالی‌که مسئله‌ای به این پیچیدگی، نیازمند مرجعیت دینی و الهی در مقام تشخیص و اقدام است.

استاد حوزه علمیه قم با تأکید بر اینکه تشخیص قیام یا صلح بر عهده امام جامعه است، اظهار داشت: آنجایی که مسئله ابعاد اجتماعی و راهبردی پیدا می‌کند، مرجع تشخیص نه افراد بلکه امام الهی است. اوست که می‌داند کجا باید پرچم قیام را برافراشت و کجا باید عقب نشست تا بنیان‌های معرفتی تثبیت شود.

وی با اشاره به سیره امام حسن(ع)، گفت: صلح آن حضرت نه نشانه ضعف بلکه تدبیری الهی برای تغییر زمین بازی بود. ایشان اصحابی را تربیت کرد که بر اساس روش امیرالمؤمنین(ع) تقابل با دستگاه جائر را از قالب نظامی به قالب فرهنگی و اعتقادی منتقل کردند و این بزرگ‌ترین ضربه به ساختار تبلیغاتی بنی‌امیه بود.

ترک عمل به‌تشخیص ولیّ، نه ترک تکلیف

حجت‌الاسلام رمضان‌پور در ادامه سخنان خود تأکید کرد: اگر قرار باشد در یک مقطع اجتماعی عملی ترک شود یا سیاستی تغییر یابد این تصمیم باید به دستور امام جامعه صورت گیرد. تقیه در سطح کلان اجتماعی نه سلیقه فردی، بلکه تابع ولایت است.

وی گفت: شأن ولایت در این است که حتی ترک عمل در زمان خاص اگر به دستور ولیّ باشد عین انجام تکلیف است و نمی‌توان آن را انفعال یا کوتاهی دانست. هر کسی حق ندارد به‌نام تقیه یا مصلحت برخلاف جریان امامت عمل کند.

استاد حوزه علمیه در پایان با اشاره به سیره رهبر معظم انقلاب اسلامی اظهار داشت: امروز نیز شاهدیم که مواضع و تصمیمات ولی‌فقیه بر اساس همان عقلانیت ولایی و رویکرد الهی اتخاذ می‌شود؛ از جمله آنکه در برخی مقاطع، سکوت یا مدارا بخشی از همان خط مبارزه و مقاومت است که در نهایت به پیشروی جبهه اسلام خواهد انجامید.