آمریکا به دنبال توافق منصفانه نیست/ لزوم استفاده از ظرفیتهای داخلی و بینالمللی همزمان با مذاکره

حجتالاسلام والمسلمین قاسم شبان نیا، عضو هیأت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) در گفتوگو با خبرنگار سرویس سیاسی خبرگزاری رسا، به تحلیلی درباره مذاکرات غیر مستقیم ایران و آمریکا پرداخت و گفت: اصل مذاکرات و توافقهای دیپلماتیک برای برطرف کردن اختلافات بین کشورهاست و همه به اصل ضرورت مذاکره اعتقاد دارند، اما نکته مهم این است که چگونه و با چه روشی وارد این مسیر شویم تا حداکثر امتیازات را کسب کنیم.
حجت الاسلام والمسلمین شبان نیا تصریح کرد: اگر جامعه تصور کند که تنها راه حل مشکلات کشور توافق و انجام مذاکرات است و این تصور غلط در ذهن مردم جا بیفتد که مسؤولان باید بر اساس ذائقه آنان عمل کنند و مذاکرات باید مطابق انتظار آنها باشد، این مسیر هیچ زمانی موفقیتآمیز نخواهد بود و دستاوردهای مطلوبی برای کشور به دنبال نخواهد داشت.
شرطی کردن جامعه به مذاکرات، مسیری اشتباه در عرصه دیپلماسی
وی با بیان اینکه مذاکره به خودی خود اشکالی ندارد، ابراز داشت: اما شرطی کردن مردم برای باور اینکه رفع مشکلات صرفاً از طریق مذاکره امکانپذیر است، این فرصت را در اختیار دشمن قرار میدهد تا در مذاکرات امتیازات بیشتری از کشور بگیرند و از موضع برتر در برابر مذاکره کنندگان ایرانی برخوردار شوند.
استاد حوزه علمیه افزود: این نوع شرطیسازی بهبود معیشت مردم به توافق و مذاکرات در افکار عمومی جامعه انحرافی است که تنها هدف آن واداشتن نظام اسلامی به پذیرش خواستههای غیر منطقی دشمن است.
نقش هدایتهای رهبر معظم انقلاب در مسیر مذاکرات
عضو هیأت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) درباره نقش هوشمندانه رهبر معظم انقلاب در روند مذاکرات تصریح کرد: نقش هدایتگرانه حضرت آیت الله خامنه ای در مواجهه با اقدامات و تهدیدات دشمن، قابل ستایش است؛ زیرا که در زمانی که ترامپ در یادداشتی توهینآمیز چندین خواسته از ایران داشت و از جمله تهدید به جنگ و تحقیر کشور، بر غیرقابل قبول بودن خواستههای آمریکا تأکید کردند که این مواضع نشاندهنده هوشمندی و اقتدار نظام اسلامی ایران است.
حجت الاسلام والمسلمین شبان نیا بیان کرد: در حالی که آمریکاییها در تلاشند کشور ما را وادار به تسلیم در مسائل هستهای، توان موشکی و حمایت از مقاومت منطقه کنند، اما رهنمودهای هوشمندانه رهبر معظم انقلاب، مسیر مقابله با این تهدیدات را روشن کرد، در آن مقطع زمانی ایشان بیان داشتند که در شرایط حاضر، مذاکره با چنین دولتی شرافتمندانه، عاقلانه و هوشمندانه نیست.
مواضع شفاف نظام اسلامی در مقابل فشارهای آمریکا
وی با اشاره به اینکه بیانات رهبر معظم انقلاب موجب شد که آمریکا متوجه شود طرف مقابل او فردی نیست که به راحتی امتیاز دهد، افزود: همین موضوع باعث شد ترامپ در نامهای که به رهبر معظم انقلاب نوشت، تقریباً به نوعی از تمام مطالب و ادعاهای قبلی خود عدول کند و در این نامه نیز مواضع قدیمی و بیادبیهای سابق او تغییر یافت و از آن حالت خارج شده بود.
حجت الاسلام والمسلمین شبان نیا اظهار کرد: در این شرایط اگرچه مذاکره ممکن است تنها یکی از راههای رفع مشکلات کشور باشد، اما رهبر معظم انقلاب معتقدند که در این مسیر در صورت رعایت شروط، میتواند فرصتی برای تأمین منافع و عزت ملی نظام اسلامی باشد.
وی با بیان اینکه رهبر معظم انقلاب بر این باورند که در نهایت مذاکرات به نتیجه نخواهد رسید، بیان کرد: اما زمانی که افکار عمومی کشور به دنبال مذاکره است و دولتمردان نیز این روش را برای حل مشکلات ترجیح میدهند، بهترین راه آن است که از این فرصت دیپلماسی بهرهمند شویم.
این کارشناس سیاسی با اشاره به تأکیدات رهبر معظم انقلاب بر حفظ عزت و اقتدار ملی و عدم عبور از خطوط قرمز تصریح کرد: حضرت آیت الله خامنه ای فرمودند که تنها مذاکرات به صورت غیرمستقیم صورت گیرد؛ چون مذاکرات مستقیم در این مقطع میتواند تبعات منفی داشته باشد.
وی با اشاره به مکان برگزاری مذاکرات و با حضور کشور ثالث، گفت: ایران ترجیح داد میزبان چنین مذاکراتی عمان باشد تا اطمینان حاصل کند که طرف مقابل، یعنی آمریکا، در صورت تخطی یا مطرح کردن مطالب غیرقابل قبول، طرف ثالثی در کنار ما باشد.
ضرورت حفظ منافع ملی و عزت در فرآیند مذاکرات
وی با تأکید بر اهمیت حفظ منافع ملی و عزت در فرآیند مذاکرات غیر مستقم ایران و آمریکا، تصریح کرد: مسیر مذاکرات تحت شروط مشخصی ادامه پیدا میکند و این شروط میتواند محور اصلی سیاستهای جمهوری اسلامی در این مسأله باشد.
حجتالاسلام والمسلمین شبان نیا با تأکید بر عبرت گیری از سرانجام برجام از سوی مذاکره کنندگان کنونی گفت: همانطور که در برجام شاهد بودیم نمیتوان به وعدهها و ضمانتهای آمریکا اعتماد کرد؛ زیرا که آن زمان پنج کشور دیگر در برجام حضور داشتند ولی این تنها خود آمریکا بود که برنامهها را بر هم زد و تغییراتی در سیاستهایش ایجاد کرد.
عضو هیأت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) افزود: جمهوری اسلامی با درایت کمنظیر در همان شرایط از ظرفیت مذاکره به عنوان فرصت استفاده کرد، اما همزمان تاکید داشت که مسیر مذاکرات باید به درستی طی شود و دشمن از این فرصت سوءاستفاده نکند.
وی با بیان اینکه مسؤولان کشور باید بدانند که نباید سرنوشت کشور را تنها به مذاکرات گره بزنند، تصریح کرد: تجربه برجام نشان داده است که توجه بیش از حد به مذاکرات، آسیبهایی جدی برای منافع ملی کشور به همراه دارد.
اهمیت عبرت گیری از سرانجام برجام در دولت های پیشین
حجت الاسلام والمسلمین شبان نیا تصریح کرد: اگر دولت های پیشین نیز از موضع عزت و اقتدار وارد مذاکره و برجام میشدند و همه مسائل کشور را تابع آن نمیکردند، دشمن نیز تمایل کمتری به امتیازگیری داشت، بنابراین تنها راه حل در روند مذاکرات کنونی این است که جمهوری اسلامی از موضع عزت و قدرت وارد این مسیر شود و این روند با رعایت سیاستهای حکیمانه ادامه یابد.
وی با اشاره به روند پیش روی مذاکرات غیر مستقیم ایران و آمریکا افزود: نباید مذاکرات به گونهای باشد که منجر به کاهش حق مسلم جمهوری اسلامی در مسائل هسته ای مانند غنیسازی، شود، زیرا که ملت ایران بر حق مسلم خود در غنیسازی اصرار دارد و آینده نظام جمهوری اسلامی به پیشرفتهای این مرز و بوم وابسته است.
عضو هیأت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) اظهار داشت: هرچند ممکن است برای اعتمادسازی در مقاطع کوتاه و توافقهای جزئی، برخی از محدودیتهای هسته ای از سوی دولتمردان پذیرفته شود، اما نباید نظام اسلامی از حقوق اساسی و مسلم خود در این قضیه چشمپوشی کنیم.
این کارشناس مسائل سیاسی گفت: تجربه راهبردی ما نشان میدهد که باید مسیر مذاکره با موضع مقتدرانه و آگاهی کامل پیش برود و از اعتماد بیمورد به طرف مقابل پرهیز شود، زیرا که تنها در این صورت است که میتوان جلوی زیانهای احتمالی را گرفت و منافع کشور را حفظ کرد.
عضو هیأت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) افزود: یک عدهای در رابطه با مذاکرات، بهطور مطلق آنها را رد می کنند، در حالی که این نگاه منطقی و معقول نیست، همانطور که برخی شیفته مذاکره هستند و در این روند دست و پا گم میکنند، باید توجه داشت که تصور اینکه تنها راه پیشرفت کشور مذاکره محض و توافق با آمریکاست، امری کاملا نادرست است.
وی با اشاره به اینکه رهبر معظم انقلاب مسیری را که در مذاکرات ترسیم کردند؛ نه بر اساس دیدگاه دسته اول و نه بر اساس دیدگاه دسته دوم است، تصریح کرد: رهبر معظم انقلاب مذاکره را ابزاری برای تحقق منافع مردم میدانند، این مسیر تا جایی ادامه پیدا میکند که منافع ملی تضمین شود، اما اگر احساس شود که ادامه مذاکرات ممکن است منافع مردم را مخدوش کند، رهبر انقلاب قطعاً ورود و برخورد لازم را خواهند داشت.
نگاه مثبت و استفاده از ظرفیتهای داخلی و منطقهای
عضو هیأت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) خاطرنشان کرد: ما باید امیدوار باشیم که مسؤولان دیپلماسی کشور در راستای رهنمودهای رهبر معظم انقلاب، تدابیری اتخاذ می کنند تا منافع حداکثری ملت تأمین شود، اما نباید فراموش کرد که همه چیز نباید به مذاکرات و حتی توافق منوط شود، همانگونه که در دولتهای قبلی شاهد بودیم که فجایعی در روند مذاکرات و و برجام رخ داد، در این زمان هم باید مسیر مذاکرات را مدیریت کرد.
وی ادامه داد: باید جمهوری اسلامی از ظرفیتهای داخلی و از ظرفیتهای منطقهای مانند کشورهای همجوار و پیمانهایی همچون بریکس استفاده کند و نیز در کنار این مذاکرات، باید از این ظرفیتها برای حل مشکلات داخلی و بهبود معیشت مردم بهره ببرد.
حجت الاسلام والمسلمین شبان نیا با بیان اینکه جمهوری اسلامی باید حربه را از دست دشمن بگیرد و نشان دهد که اهل گفتوگو و مذاکره با دنیا است، افزود: نظام اسلام ایران باید به دنیا ثابت کند که مسیر مذاکره در کنار استفاده از ظرفیتهای داخلی و منطقهای راهحلی هوشمندانه برای تقویت منافع و عزت ملی است و در صورت عدم نتیجه گیری از مذاکرات باید مشخص شود که مشکل از جانب مقابل است که به دنبال توافق منصفانه نیست.