کتاب فقه و مصلحت نقد و بررسی می‌شود
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، کتاب فقه و مصلحت اثر حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست، عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و عضو هیأت علمی گروه فقه و حقوق پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 22 اردیبهشت‌ماه در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران نقد و بررسی می‌شود.
براساس این گزارش، پیش از این کتاب فقه و مصلحت که حاصل بیش از 3000 ساعت تحقیق مستمر علمی و پژوهشی است، در شاخه کتب نگارش یافته در زمینه فقه و اصول بیست و هشتمین دوره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران حائز رتبه برتر شناخته شده و به عنوان کتاب سال جمهوری اسلامی معرفی شده بود.
کتاب فقه و مصلحت در صدد است با نگاه تطبیقی، جایگاه و کارکردهای مصلحت و شیوه تشخیص آن را بر اساس مبانی و منابع فقه اهل بیت (ع) در نظام فقهی ـ حقوقی اسلام و با توجه به موضوعات و نیازهای نوپدید جستجو کند.
مبادی و مقدمات این پژوهش برآمده از سالیان متمادی تدریس حجت‌الاسلام علیدوست در دروس سطح و خارج حوزه است که سرانجام در قالب طرحنامه پژوهشی تدوین شده و در چندین مرحله در شورای علمی گروه فقه و حقوق مورد بررسی قرار گرفته است.
طی دوران انجام پژوهش، بخش‌های مختلف آن در قالب نشست‌های علمی با حضور اندیشمندان به بررسی گذاشته شده و قسمت‌هایی از آن به صورت مقاله علمی در مجلات معتبر منتشر شده است که پس از اتمام پژوهش فقه و مصلحت، بخشی از آن به عنوان یک نوآوری در کرسی‌های نظریه‌پردازی نقد و مناظره ارائه و پس از چندین جلسه بررسی و مناظره، هیأت داوران آن را با درجه عالی به ثبت رسانده است.
این کتاب در سه بخش با ساختارهای متفاوت تدوین شده است: بخش نخست به تفسیر واژه های محوری تحقیق و بیان کلیات و مبانی بحث می پردازد. تبعیت احکام شرع از مصالح و مفاسد موجود در متعلق یا تبعیت جعل احکام از مصلحت در اصل تشریع، امکان یا عدم امکان فهم مصالح و مفاسد مورد نظر شارع، بیان گستره شریعت، اجتهاد و فقه از مباحثی است که در این بخش مطرح شده است.
مباحث بخش دوم در دو فصل سامان یافته است. در فصل اول از جایگاه مصلحت در کشف حکم بحث می شود. موقعیت سندی مصلحت در مذاهب شریعت با استنباط حکم بخشی از مباحث این فصل است.
فصل دوم، از جایگاه مصلحت در تطبیق و اجرای احکام شرعی و فقهی مکشوف، شیوه و نهاد کشف، بحث و گفت و گو می کند. بیان معیارها و مبانی فهم و کشف مصالح و سنجه های ترتیب، بررسی شئون شارع و مبینان معصوم شریعت، گفت و گو از افراد یا نهادهای متولّی تشخیص مصالح، بخشی از مباحث این فصل است.
بخش سوم، عهده دار بحث از پرسش ها و شبهه ها در یک فصل و آسیب های مطرح در اطراف فقه المصالح در فصل دیگر است. کشاکش مصلحت و قانون؛ چیستی، بنیان و گستره حکم حکومی؛ اصل تشریع و جایگاه نهادهای تشخیص مصلحت از موضوع هایی است که در فصل یکم از این بخش مورد گفت و گو قرار می گیرد.
جمود و اسباب آن؛ مصلحت گرایی افراطی و علل آن؛ نداشتن منطقی بسامان در کاربرد مصلحت؛ غفلت از مصالح بنیادین و بی توجهی نسبت به لوازم و مقارنات یک یا چند استصلاح از موضوع های مطرح در فصل دوم این بخش است.
گفتنی است، کتاب فقه و مصحلت اثر حجت‌الاسلام والمسلمین علیدوست، پنج‌شنبه 22 اردیبهشت‌ماه از ساعت 16:30 تا 18:30 در تالار نظریه‌پردازی نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، نقد و بررسی خواهد شد. /920/پ203/ع