سیره رضوی منبعی بسیار غنی برای استخراج سبک زندگی دینی است

 حجت‌الاسلام محمد الهی خراسانی، استاد حوزه و دانشگاه در گفت‌و‌گو با خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد به القاب امام رضا(ع) اشاره کرد و گفت: حضرت رضا(ع) دارای القابی هستند که در میان ائمه(ع) با این اوصاف شناخته می‌شوند و توجه به این القاب در الگوگیری از سیره و منش آن حضرت به ما کمک می‌کند.

وی در ادامه به لقب «عالم آل محمد» اشاره و تصریح کرد: علم و دانش حضرت رضا(ع) در معرض مشاهده و قضاوت همگان قرار داشت و چهره‌های برجسته‌ مذاهب و مکاتب مختلف به تسلط حضرت بر علوم و فنون گوناگون معترف بودند و این به جهت مناظره‌های فراوانی بود که مأمون با انگیزه‌های خاص برگزار می‌کرد.

وی با بیان این روایت که «من دوست ندارم جوانی از شما شیعیان را مگر در یکی از این دو حال ببینم، یا دانشمند باشد یا در مسیر کسب دانش باشد»، اظهار داشت: شخصیت علمی حضرت می‌تواند مورد توجه جامعه جوان و تحصیل کرده قرار گیرد، زیرا شهرت حضرت به لحاظ شخصیت علمی ایشان بوده است و شیعیانی که خود را پیرو حضرت می‌دانند باید سنخیتی از این جهت با امام داشته باشند.

این پژوهشگر حوزه علمیه به لقب «امام رئوف» اشاره و خاطرنشان کرد: شایسته است تأملی در روابط اجتماعی خود داشته و ببینیم آیا معاشرت‌های ما رئوفانه و مهربانانه است؟ اگر معاشرت‌های ما حسابگرانه یا خصمانه باشد دیگر با منش امام سنخیتی ندارد؛ رأفت یعنی مهربانی، مدارا، گذشت و چشم‌پوشی.

وی به مجزا بودن برائت از دشمنان و مهربانی با همه خلایق اشاره و تأکید کرد: با توجه به روایت «مؤمن رأفتش را حتی از غیر مؤمن دریغ نمی‌کند» از حضرت رضا(ع) می‌توان به این نکته رسید که برائت از دشمنان خدا مسأله‌ای است و مهربان بودن با همه خلایق و نداشتن کینه نسبت به آنان مسأله‌ای دیگر؛ چه رسد به این‌که آن فرد برادر دینی باشد؛ به طور طبیعی هر چه نسبت فرد نزدیک‌تر باشد باید میزان رأفت بیشتر باشد.

وی با اشاره به دیگر ویژگی‌های شخصیتی حضرت رضا(ع)، اظهار داشت: از جمله این ویژگی‌ها می‌توان به بصیرت مثال‌زدنی حضرت، زهد وعدم وابستگی به دنیا با وجود رسیدن به مقام ولایتعهدی و همچنین روحیه مردمی ایشان اشاره کرد که هر کدام می‌تواند در جای خود مورد بحث قرار گیرد.

ارادت و عشق مردم به حضرت رضا(ع) قابل وصف نیست

 حجت‌الاسلام الهی خراسانی با یادآوری عشق و ارادت مردم نسبت به امام‌رضا(ع) تصریح کرد: بسیاری از این اظهار ارادت‌ها و ابراز شوق‌ها، متأسفانه به پیروی در رفتار تبدیل نمی‌شود و در حد ارتباط عاطفی با حضرت باقی می‌ماند که این امر در بسیاری از موارد به سبب عدم آگاهی از چگونگی پیروی از سیره حضرت است.

وی ادامه داد: سیره رضوی منبعی بسیار غنی برای استخراج سبک زندگی دینی است و از آنجا که حضرت به منصب ولایتعهدی رسیدند، بسیاری از مورخان حالات و رفتارهای ایشان را با جزئیات نقل کرده‌اند، اما با این وجود، بسیاری از این معارف تا به زبان روز و در قالب‌های امروزی مطرح نشود قابل تمسک و پیروی نیست و متأسفانه هنوز دست‌اندرکاران فرهنگی این معارف را با توجه به اقتضائات زندگی امروزین مردم تبیین و تبلیغ نکرده‌اند.

وی افزود: کتاب «عیون‌ اخبار الرضا(ع)» که از آثار حدیثی شیخ صدوق است، سرشار از آموزه‌های سیره رضوی است و می‌تواند از منابع اصلی استخراج سبک زندگی رضوی باشد.

دبیر حلقه علمی حدیث به مواجهه حضرت رضا(ع) با ادیان و مذاهب مختلف در عصر خود اشاره کرد و اظهار داشت: روش‌شناسی مناظرات رضوی، از مباحث بسیار مهم است، همچنین نحوه استفاده از مقبولات برای پیشبرد یک مباحثه علمی منطقی و به دور از هر گونه حساسیت‌زایی یا تحریک احساسات و عواطف طرف مقابل علیه اعتقادات ما، از نکاتی است که می‌توان از مطالعه مناظرات عالم آل محمد (ص) آموخت.

وی خاطرنشان کرد: ما امروز در مناظرات علمی به حسن ظن دو طرف نسبت به یکدیگر، جدا کردن آراء از انگیزه‌ها و پرهیز از انگیزه‌خوانی و متهم‌کردن طرف مقابل به انگیزه‌های سوء و اجتناب از برچسب زنی به طرف مقابل نیازمندیم و همه این موارد در مناظرات رضوی به خوبی قابل مشاهده است./932/ت302/ع