فهم و قدرت مدیریت فرهنگی از نیازهای طلاب است
وی با بیان این که فضای مدارس علمیه، فضایی تربیتی و مملو از اشباعات فرهنگی است، افزود: مدارس علمیه مکانی‌هایی هستند که بزرگان دینی در آن حضور پیدا می‌کنند و پیوند خوبی با بافت عمومی جامعه دارند.
استاد تربیتی معاونت تهذیب حوزه‌های علمیه با اشاره به مدارس علمیه گذشته، اظهار داشت: این مدارس پناهگاه جوانان بودند و به جهت تعداد کم طلاب هر طلبه در مدرسه دیده می‌شد و مدیر مدرسه بیش از آن که مدیر به نظر برسد یک سرپرست و مربی به نظر می‌رسید و نگاه جامعی به نیازهای طلبه داشت.
پررنگ شدن فضای اداری در مدارس علمیه امروزی
حجتالاسلام فلاح خاطرنشان کرد: مدارس امروز به سمت مدارس پر جمعیت حرکت کرده و فضای اداری در آن پررنگ شده است و بیشترین تمرکز بر روی امور آموزشی صورت می‌گیرد و اغلب فعالیت‌ها حتی فعالیت‌های آموزشی جنبه صوری به خود گرفته است.
وی ادامه داد: در مدارس امروز همچنین جدی شدن نمره و ارزش‌گذاری‌های مصنوعی، استقبال از مظاهر تمدنی نوین و پررنگ شدن برنامه‌ریزی تمرکزگرا و کم رنگ شدن خلاقیت بیشتر احساس می‌شود.
وی با اشاره به خلقیات جوانان دیروز برای ورود به حوزه‌های علمیه، تصریح کرد: جوانان دیروز از دنیا بریده بودند و نسبت به مظاهر تمدنی نوین کمترین ارتباط را داشتند.
جوانان دیروز فکر منسجم و دغدغه‌های محدودی داشتند
این مدیر حوزوی با بیان این که جوانان دیروز فکر منسجم و دغدغه‌های محدودی نسبت به جوانان امروزی داشتند، بیان داشت: این جوانان در شرایطی سخت مشغول تحصیل می‌شدند، با سنین کم شروع به تحصیلات حوزوی می‌کردند و سابقه تحصیلاتی آن‌ها با علوم دینی متناسب‌تر بود.
وی افزود: جوان امروز برای ورود به حوزه علمیه به مسائل مادی این مسیر توجه دارد با دغدغه‌های فراوانی که پیش روی اوست حواس‌پرتی بیشتری هم دارد و با توجه به دغدغه‌های انقلابی که دارد به مظاهر تمدنی هم متصل است و به علوم نوین پیوند خورده و سوابق تحصیلاتی هم در این زمینه دارد و با انتقاد نسبت به حوزه علمیه وارد آن می‌شود.
تحویل طلابی مؤمن و خدایی به جامعه
حجتالاسلام فلاح با بیان این‌که ما باید طلابی مؤمن و علاقه‌مند به خداوند متعال تحویل جامعه دهیم، گفت: باید طلبه‌ای تربیت کنیم که خدا را نزدیک خود احساس کرده و تجربه‌های شیرینی از اوصاف جلالی و جمالی متعدد خداوند داشته باشد.
وی ادامه داد: جوانی تحویل جامعه دهیم که دلداده و مست محبت خداوند باشد، با او راز بگوید، از او مدد بگیرد، به او تکیه کند و نسبت به هر بنی بشری استغنا پیشه کرده بلکه از آن‌ها تبری بجوید و دست و پنجه مهربان و نیرومند باری تعالی را در همه اقدامات خود همراه خویش بداند و نصرت الهی را بی‌ابهام ببیند.
این مربی تربیتی معاونت تهذیب حوزه‌های علمیه با اشاره به این‌که طلبه متربی باید به یاد پیامبران خدا، ائمه اطهار و اولیای بزرگ الهی دل‌خوش باشد، ابراز داشت: باید با ایشان حضور و حیاتی گرم و صمیمی داشته و روح همه ایشان را همدل و همراه خویش و ناظر، دعاگو و مددکار خود بداند.
وی با بیان این‌که شیفته بودن نسبت به معارف دین و فرهنگ دینی و اعتقاد به پاسخگویی، کار آیی، ممتازی و بی‌بدیلی آن از ضروریات اخلاقی طلبه علوم دینی است، خاطرنشان کرد: طلبه باید با جغرافیای اندیشه اسلامی آشنا بوده و فهمی منسجم، متمسک، نظام‌مند و نافذ از اندیشه دینی داشته باشد.
نیاز است یک طلبه فاضل با قرآن و روایات کاملاً آشنا و مأنوس باشد
حجتالاسلام فلاح ادامه داد: نیاز است یک طلبه فاضل با قرآن و روایات کاملاً آشنا و مأنوس باشد و منبع اصیل اندیشه‌ها و الهامات نظری‌اش کتاب خدا بوده و واجد تفکر فعال و پویای قرآنی باشد و با علوم اسلامی با رویکردی عمیقاً دانشی به صورت تاریخی و عصری آشنا باشد.
وی حق‌گرایی، آزاد اندیشی، بلند نظری، صبوری، قدردان بودن، اهل مدارا بودن، وسیع نگری، ژرف‌اندیشی، متواضعی و بی‌ادعا بودن را از ویژگی‌های یک طلبه خوب برشمرد و گفت: طلبه ضروری است، الگوهایی متعالی داشته و بهترین انسان‌ها را به عنوان الگوی خود برگزیند و الگوهای خود را شناخته و به ایشان به درستی و با جوشش و کششی درونی تأسی کند.
استاد تربیتی معاونت تهذیب حوزه‌های علمیه تصریح کرد: طلبه عالم و با تقوا باید رویکردی عینی، زندگی ساز و بلکه تمدن گرا در فهم دین، طراحی حیات دینی و صورت‌بندی قواره‌های اجتماعی داشته و امام خمینی(ره)، اهداف الهی و حرکت بزرگ و امتداد و گستره امروزی اقدام و منویات ایشان را به خوبی بشناسد.
طلبه باید اهل وظیفه، بانشاط، آرام، متین، پرشور و انقلابی باشد
وی با بیان این‌که طلبه باید شخصیتی امیدوار، روحیه‌ای سخت‌کوش، دقت‌هایی بالا، دلی دردمند، دلسوز و مهربان و روحیه‌ای وحدت‌گرا داشته باشد، گفت: طلبه باید اهل وظیفه، بانشاط، آرام، متین، پرشور و انقلابی باشد.
حجتالاسلام فلاح صاحب نگرش بودن و آگاهی بنیادین نسبت به مسائل عصر را از دیگر خصوصیات یک طلبه دانست و اظهار داشت: طلبه باید ایران، جهان اسلام و جامعه جهانی را بشناسد و با جریان‌های سیاسی عالم و رجال برجسته سیاسی آشنا باشد.
وی با اشاره به این که نیاز است طلبه نسبت به حقانیت حوزه، توانمندی‌های آن و حتی جایگاه باشکوه آن در بین مردم ایمان واثق داشته باشد، تصریح کرد: طلبه باید قدرت تحلیل درستی از رفتارهای مردم در قبال روحانیت داشته باشد و آداب و زی طلبگی را به خوبی شناخته و با علاقه به حیات طلبگی دل بسپارد.
برخورداری طلاب از مناعت طبع، عزت نفس و استغنای روحی
این مدیر حوزوی ادامه داد: طلبه بایستی از مناعت طبع، عزت نفس و استغنای روحی برخوردار باشد و در پیگیری اهداف متعالی حوزه، خود را محتاج هیچ یک از اعتبارات امروزی اجتماعی نبیند و دامن‌کش، با عزت و بی ذره‌ای طمع در همه میدان‌های اجتماعی ظاهر شود.
وی گفت: منطق خدمت، روحیه بسیجی و حالت فداکاری در ذهن، ضمیر و زندگی طلبه باید به صورتی حکیمانه جای گرفته باشد و نسبت به مقاصد طلبگی، اصول و شیوه‌های انتخاب راه و روش‌های مناسب موقعیت خود کاملاً بصیرت داشته و بدین جهت با یقین و استحکام و با استقلال نسبی قدم بزند.
حجتالاسلام فلاح با بیان این‌که ضروری است طلبه، دارای توانمندی‌ها و مهارت‌های تحصیلی بالا بوده و بر این اساس دوره تحصیلی خود را هرچه بهره‌ورانه‌تر به پایان ببرد، بیان داشت: طلبه بایستی با منابع تحقیقات اسلامی به خوبی آشنا بوده و با قدرت و دقت بالا به تحقیقات دینی بپردازد و صلاحیت‌ها و محصولات او در زمینه‌های مربوط از اعتبار قطعی بین حوزویان برخوردار باشد.
وی برخورداری از توان ارائه اندیشه با گویاترین و گیراترین قلم و بیان را از دیگر ضروریات یک طلبه عالم برشمرد و افزود: قلم طلبه باید همچون تعالیم انبیا از طرفی بصیرت بخش و هشدار دهنده و از طرف دیگر آرامش‌بخش و طمأنینه آفرین باشد.
فهم و قدرت مدیریت فرهنگی از نیازهای یک طلبه
مربی تربیتی معاونت تهذیب حوزه‌های علمیه با بیان این‌که طلبه باید کشش بالایی برای ارتباطات اجتماعی داشته و از تفکر، روحیه و مهارت‌های تشکیلاتی و قدرت رفتار سازمانی برخوردار باشد، خاطرنشان کرد: فهم و قدرت مدیریت فرهنگی از دیگر نیازهای یک طلبه است.
وی بیان داشت: طلبه به تدریج و در طول دوران تحصیلی و تربیتی خود بایستی به طرحی بلند و واقع‌گرا برای خدمت به دین مبین اسلام و خلق خدا رسیده باشد تا به صورت منفعل و سرگردان وارد عرصه‌های خدمت نشود و به ویژه در طرح خویش نسبت درستی با سرمایه عظیم این حرکت یعنی رهبر معظم انقلاب تعریف کرده و به واقع و عمیقاً ولایی عمل کند.
آموزش در مدارس علمیه ستون فقرات است
حجتالاسلام فلاح در ادامه به ویژگی‌های مدرسه علمیه مطلوب اشاره کرد و گفت: آموزش در مدارس علمیه ستون فقرات است و اگر می‌خواهیم طلاب خوبی تربیت کرده و تحویل جامعه دهیم نیاز است تربیت را در آموزش تزریق کنیم و به واسطه دیریابی تربیت باید از همه فاکتورهای اثرگذاری برای آن بهره بگیریم.
وی با اشاره به مدیریت و رشد در حوزه‌های علمیه، تصریح کرد: اگر بخواهیم کلمه «رشد» را به مفهوم عام خود که شامل همه انواع رشدها در همه موارد می‌شود تعریف کنیم باید بگوییم رشد یعنى این‌که انسان شایستگى و لیاقت اداره و نگهدارى و بهرهبردارى یکى از سرمایهها و امکانات مادى و یا معنوى که به او سپرده مىشود داشته باشد.
این مدیر حوزوی ادامه داد: اگر انسان در هر ناحیه از نواحى زندگى که حکم یک شأن و وسیلهاى را دارد، شایستگى اداره و نگهدارى و بهرهبردارى از آن را داشته باشد، چنین شخصى در آن کار و در آن شأن «رشید» است و حال آن چیز هر چه مىخواهد باشد، همه آن چیزها و اشیائى که وسائل و سرمایههاى زندگى هستند.
رهبرى و مدیریت مستلزم نوعى رشد است
وی با اشاره به مدیریت رشد محور، ابراز داشت: رهبرى و مدیریت خود مستلزم نوعى از رشد است، زیرا رهبرى در حقیقت عبارت از بسیج کردن نیروى انسان‌ها و بهرهبردارى صحیح از نیروهاى انسانى است.
حجتالاسلام فلاح با بیان این مطلب که وقتى انسان مىخواهد انسان‌هاى دیگر را اداره کند یعنى وقتى که موضوع رشد اداره انسان‌هاى دیگر باشد، آن را مدیریت و رهبرى مىنامیم، خاطرنشان کرد: این نوع از رشد در اصطلاح اسلامى «هدایت» و به تعبیر رساتر «امامت» نامیده مىشود.
رهبری دقیق‌ترین کلمه منطبق بر امامت
وی گفت: دقیق‌ترین کلمهاى که بر کلمه «امامت» منطبق مىشود همین کلمه «رهبرى» است، فرق نبوت و امامت در این است که نبوت، راهنمایى و امامت، رهبرى است.
این استاد تربیتی معاونت تهذیب حوزه‌های علمیه با اشاره به مسأله مدیریت و مربی‌گری یک مدیر اظهار داشت: اگر مدیر بیش از آن که مدیر به نظر برسد مربی به نظر برسد مدیریت او با اهداف رشد و تربیت سازگارتر است و این نوع از مدیریت در هر مرکزی قابل اجرا است و طبعاً شایسته‌ترین نوع مدیریت در مراکز تربیتی این نوع از مدیریت است.
وی در پایان تصریح کرد: اگر دغدغه اصلی مدیر تربیت باشد، او را شایسته مدیریت یک مرکز تربیتی می‌کند و اگر شغل اصلی مدیر تربیت باشد، به یک مدیر تربیتی تبدیل می‌شود./907/ز 503/ن