زندگی غربی مظهر حیات لذت و غفلت
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، آیت‌الله محسن اراکی، دبیر کل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی در چهل و دومین نشست علمی تخصصی فقه و سبک زندگی که شب گذشته در سالن امام خمینی(ره) مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) برگزار شد، گفت: در موضوع فقه و سبک زندگی در دو مرحله می‌بایست بحث شود؛ ابتدا زندگی در منابع فقهی و اسلامی تعریف شود و سپس به نوع رفتارهایی که در جوهر و ماهیت زندگی اسلامی اثربخشی دارد، پرداخته شود.
وی در ادامه افزود: در جلسه پیش‌رو روح حیاتی که قرآن و سنت آن را پایه ریزی کرده و از آن سخن به زبان آورده است را تبیین می‌کنیم و در جلسه آینده به بحث درباره برنامه ریزی برای رسیدن به این حیات طیبه می‌پردازیم.
دبیر کل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی با بیان این‌که در منابع اسلامی از جمله قرآن کریم و سنت معصومین(ع) برای حیات پنج مرحله تعریف شده است، اظهار داشت: این پنج مرحله از حیات به دو قسم حیات ذکر و حیات غفلت تقسیم می‌شوند و زمانی هر یک از آن اقسام پنجگانه تعریف شود، تفاوت میان ذکر و غفلت روشن می‌گردد.
وی تصریح کرد: بر اساس منابع اسلامی، نخستین مرحله از زندگی، حیات اکل و نباتی است که اثر آن در نمو و رشد کمی پدیدار می‌شود؛ مرحله دوم، حیات حیوانی است که افزون بر تغذیه و نمو، احساس لذت را در انسان به وجود می‌آورد؛ این دو حیات که قرآن از آن‌ها به حیات اکل و تمتع تعبیر کرده است، در حقیقت همان حیات غفلت هستند.
آیت‌الله اراکی با بیان این‌که زندگی‌ای که غرب توصیف می‌کند، تنها حیات غفلت است، تصریح کرد: تمام مبانی سبک زندگی غربی مبتنی بر نمو و لذت است و چیزی بالاتر از زندگی حیوانی در آن یافت نمی‌شود.
وی اضافه کرد: سیاست، اقتصاد، فرهنگ، تربیت و حتی معماری غربی مبتنی بر حیاتی متقوم بر اکل و تمتع است؛ علاوه بر این، جامعه غربی سعی دارد تا شیوه زندگی خود را بر سایر جوامع نیز تحمیل کند.
دبیر کل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی خاطرنشان کرد: حیاتی فراتر زندگی مادی و غافلانه وجود دارد که در قرآن کریم از آن به حیات تعقل و ذکر تعبیر شده است؛ این مرحله از حیات همراه با سمع و بصر است چراکه کارخانه عقل انسان تنها با موادی که از طریق سمع و بصر به آن می‌رسد، تأمین می‌شود.
وی عنوان داشت: اندیشیدن و تدبر در آیات الهی و سمعی و بصری، انسان را از حیوان تمییز داده و همین مرحله حد فاصل میان زندگی انسانی و حیوانی است.
آیت‌الله اراکی تصریح کرد: ملاک حیات انسانی در قرآن کریم تعقل است یعنی آنچه از سمع و بصر دریافت می‌شود، در کارخانه عقل ساخته و پرداخته شده و بهترین‌های آنچه که دیده و شنیده است، برگزیده شوند.
وی با بیان این‌که انسان تنها با حیات عقلانی و تعقل انسان می‌شود، تأکید کرد: قوام زندگی نباتی به نمو، زندگی حیوانی به احساس لذت، زندگی انسانی به تعقل و اندیشیدن و قوام زندگی ایمان به محبت و عشق است.
دبیر کل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی با بیان این‌که حب به خدا، پیامبر اکرم(ص) و اهل‌بیت معصومین(ع) روح ایمان است، گفت: در پاسخ به این سؤال که «چه نقص و خلأیی در عالم هستی وجود داشت که با آفرینش انسان از میان رفت؟» هر یک از فلاسفه، عرفای عامی و عارفان خاص اظهار نظری کردند که بیانگر اهمیت و چرایی خلق آدمی است.
وی اظهار داشت: فلاسفه می‌گویند که خدا عین جود و کرم است و باید بر عالم هستی افاضه کند تا عجز و بخلی در او راه نیابد؛ بنابراین خدایی که می‌توانستد فیض خود را تمام کرده و انسان را بیافریند، چرا این کار را نکند؟
آیت‌الله اراکی افزود: به اعتقاد عرفای عامی که حافظ و مولوی از آن دسته‌اند، ملائک جلوه عقل محض بوده و خداوند را عاقلانه اطاعت می‌کردند؛ از این رو خلأیی که در جهان آفرینش بود با خلق انسانی برطرف می‌شود که خدا را عاشقانه اطاعت کند.
وی ادامه داد: اما به اعتقاد عرفان خاص که صادر شده از اهل‌بیت معصومین(ع) است، ملائک هم عاشقانه به عبادت خدا می‌پردازند و ملائک مقرب عاشق‌تر از سایر فرشتگان هستند؛ اما خلأیی که سبب خلق انسان شد، این بود که خدا خود به دنبال معشوقی می‌گشت که او را دوست داشته باشد.
دبیر کل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی بیان کرد: خلق بشر که در حقیقت به برکت آفرینش اهل‌بیت معصومین(ع) بود، تنها راه پر کردن خلأ جهان هستی بود چراکه خد عاشق اهل‌بیت(ع) بود و خلق ایشان بود که سبب خلق بشریت شد.
وی تأکید کرد: در مرحله پنجم از زندگی، بشر پس از دست یافتن به روح ایمان و محبت، به درجه کمال رسیده و با روح القدس همراه می‌شود؛ این روح طهارت و پاکی است که از آن تعبیر به «إِنَّمَا یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَیُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیرًا» می‌شود.
آیت‌الله اراکی عنوان داشت: اگر تربیت جامعه به دست اهل‌بیت معصومین(ع) می‌افتاد، اکنون به جامعه‌ای دست می‌یافتیم که با روح القدس همراه بود؛ همان‌طور که سلمان فارسی توسط معارف اهل‌بیت معصومین(ع) تربیت یافت تا به جایی رسید که از وی به عنوان «منا اهل البیت» تعبیر شد.
وی در پایان با بیان این‌که حیات حیوانی حیات غفلت است و حیات ذکر، در پرتو ایمان و تعقل به وجود می‌آید، گفت: بنیان جامعه دینی و اسلامی، حیات ذکر است؛ این حیات از مرتبه تعقل آغاز شده و با ایمان و محبت به روح القدس می‌رسد./997/پ201/س