اذان هویت جامعه اسلامی است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، بعد از گذشت قرن ها از ظهور اسلام و ساخت اولین مسجد در مدینه النبی تا به امروز مساجد بسیاری در سرتاسر جهان ساخته شده اند که محل حضور و عبادت مسلمین هستند. این مساجد هریک به فراخور شرایط اقلیمی، فرهنگی و اجتماعی که در آن ساخته شده اند ویژگی های خاص خود را دارند اما با این وصف فعالیت های آنها در راستای تحقق مولفه «مسجد طراز اسلامی» است.

در راستای بررسی مسجد طراز اسلامی با حجت الاسلام ادیب یزدی به گفت وگو نشسته ایم که حاصل آن را می خوانید:

- به عنوان اولین سوال بفرمایید چه زمانی می توان عنوان «طراز اسلامی» را به یک مسجد اطلاق کرد؟

اولین مطلبی که در رابطه با مسجد مورد نظر است مسئله نماز است، آبادانی مساجد به اقامه نماز به وقت و حضور مسلمین در آن است. آنچه که موجب آبادانی مسجد در وهله اول این موضوع است. همچنین ظاهر مسجد نیز اهمیت دارد؛ عیبی ندارد که مسجد زیبا باشد اما درعین حال که باید این ویژگی را داشته باشد باید به مسئله اقامه نماز در تمامی نوبت ها توجه کند. به ویژه به اقامه نماز صبح بیشتر از همه تاکید شده و اینکه مردم آداب حضور و اقامه در مسجد را بدانند و با آداب شرکت در نماز جماعت آشنا باشند.

ائمه جماعات مساجد باید برای مردم در مورد بایدها و نبایدهای اقامه نماز جماعت شرح کاملی ارایه کنند از جمله برای آنان شرح دهند که صفوف نماز فشرده باشد و مردم جدی تر در صفوف بایستند چرا که ثواب اش بیشتر است. در روایت داریم اینگونه ایستادن ثواب اقامه نماز جماعت را بیشتر می کند با این حال وقتی که وارد مساجد می شویم می بینیم که چنین چیزی معمولا رعایت نمی شود.

در روایت داریم که اگر مردم کنارشان خالی باشد شیطان بینشان می ایستد و حواس نمازگزار را پرت می کند، حال برای این که جایی برای شیطان نباشد مومنین باید فشرده بایستند.

اما مسئله دیگر این که اگر در نماز،‌ حضور جدی و قاطع و سازنده مطابق احکام را داشته باشیم خود به خود مسجد، مسجد مبارکی می شود و سایر بایسته ها لحاظ می شود اما اگر در مورد نماز کوتاه بیاییم و به مسامحه امر را بگذرانیم سایر اموری که در مسجد مطرح می شود نمی تواند جاذب باشد؛ اول باید به اصل نماز پرداخته شود و دیگر بدیهی است که به برکت نماز اتفاقات شیرین دیگر هم رخ دهد.

- برای احیای کارکردهای فراموش شده مساجد، ائمه جماعات چه نقشی دارند و چه کارهایی را باید انجام دهیم تا بتوانیم مسجد را در حوزه های مختلف فعال کنیم؟

در هر صورت مسجد باید کانون هدایت جامعه باشد یعنی امام جماعت باید انسانی فرهیخته، متحمل، صبور و انتقاد پذیر، عالم و علی الدوام با مسایل شرعی در ارتباط باشد. بتواند جوانان را با حوصله و تامل و تحمل جذب کند.

بهتر است در مساجد افراد موثر در جامعه را گرد هم بیاوریم (البته نمی خواهیم به کسی جسارت کنیم). نکته دیگر اینکه باید مسجد را در مسجد تاثیرگذار کنیم. طرح هایی که در مسجد برای رفع معضلات جامعه عنوان می شود تماما در سطح محله اثرگذار است.

مسئله این است که اگر مسجد به اندازه ای که باید برای گروه های مختلف مردم جذاب باشد اینگونه نمی شود که کسی از روی بیکاری در مسجد حاضر شود. اینگونه مساجد جایگاه خود را از دست می دهند و به تدریج جوانان ما به جاهای دیگری پناه می برند در حالی که مسجد باید این توانایی را داشته باشد که همه صنوف را با هر درجه ای از معلومات به سمت خود جذب کند که این امر کار سنگینی است اما چاره ای نیست، به خاطر سنگین بودن این ماموریت است که تاکید بر حضور طلاب در مساجد می شود. طلاب نباید از حضور در مسجد استنکاف کنند و باید حضور در مسجد را اولویت برنامه خود قرار دهند.

- در ابتدای بحث اشاره به این مساله داشتید که اقامه نماز صبح به نسبت سایر نوبت های نماز از اهمیت بیشتری برخوردار است، علت این تاکید چیست، در حال حاضر در برخی مساجد نماز صبح برگزار نمی شود یا اگر درب مسجد باز باشد نماز به صورت فرادا اقامه می شود.

متاسفانه بسیاری از مساجد نماز صبح ندارند، این مایه ننگ است. کشوری که ام القرای کشورهای اسلامی است و بیش از پنج هزار مسجد در پایتخت آن وجود دارد باید به گونه ای باشد که صبح ها صدای اذان بلند شود ولو برخی کراهت داشته باشند. صدای اذان تنها صدایی است که کسی نباید به آن شکایت کند. اذان هویت اسلامی یک جامعه است و برای همین است که در مساجد باید صدای اذان از بلندگو پخش شود ولو همسایه مسجد ناراحت شود.

صدای اذان صدای ابراز وجود هستیِ یک آیین و دین بزرگ الهی یعنی اسلام است، کسی که از الله اکبر ناراحت می شود معلوم است مشکلات دیگری دارد. یک وقتی کسی به من گفت حاج آقا ما مر یض داریم اذان پخش می کنید با اذان اذیت می شود، گفتم مریض تان اتفاقا با صدای اذان شفا می یابد و اگر از دنیا رفت خدا رحمت اش می کند. از من توقع نداشته باش که صدای اذان را قطع کنم، اما صدای زیارت عاشورا و روضه را می گویم به نحوی تنظیم کنند که در مسجد شنیده شود.

- با این اوصاف اما صدای اذان در همه جای شهر شنیده نمی شود چه پیشنهادی برای رفع این معضل دارید؟

در این زمینه حاکمیت هم نباید کوتاه بیاید چون هویت اسلامی ما بسته به صدای نازنین اذان است و اذان واقعا مریض را شفا می دهد. هزاران فایده در اذان است یکی این که مریض را شفا می دهد، زن حامله وقتی صدای اذان را می شنود فرزندش نیز می شنود و ماهیت اسلامی و فطرت خود را می یابد. اذان چیزی نیست که بتوان آن را فراموش کرد.

اگر اذان هم در جامعه ما پخش نشود که شبیه بلاد کفر می شویم. فرق بلاد کفر با بلاد اسلام اذان است و آنچه که مناطق و اقالیم قبله را از اقالیم کفر جدا می کند اذان است. صدای اذان قدرت زدودن کفر و نفاق را دارد و بزرگترین هدیه ای است که خداوند به رسول اش داد. خداوند به رسول اش دو هدیه داد، یکی حضرت زهرا(سلام الله علیها) و دیگری اذان.

- اشاره کردید به حضور مستمر طلاب حوزه های علمیه در مساجد، به نظر شما چه طور می توان این روال حضور طلاب را تقویب بخشید به هرحال مردم انتظار مضاعفی از طلاب دارند.

به نظر من مسئولان امر باید بنشینند طراحی کنند، حجت الاسلام علی اکبری که سال هاست محضرشان ارادت دارم می توانند در این راستا با همکاری مشاورانشان برنامه هایی را ویژه طلاب طراحی کنند.

همچنین معتقدم که در سطح حوزه های علمیه نیز باید نسبت به مسئله مسجد برنامه ریزی شود./922/د102/س

منبع: خبرگزاری شبستان