همکاری تنگاتنگ ایران، روسیه، عراق، سوریه و حزب‌الله برای مبارزه با تروریسم
به گزارش سرویس پیشخوان خبرگزاری رسا، چند هفته بعد از تقویت بی‌سابقه قوای نظامی روسیه در سوریه، منابع مطلع می‌گویند کرملین کار آموزش چیزی حدود 95 هزار نیرو را شروع کرده و برآورد مقام‌های امریکایی هم این است که مسکو تا کنون 28 جنگنده در سوریه مستقر کرده و وارد یک همکاری نظامی تنگاتنگ با ایران در سوریه شده‌اند. همه اینها بخشی از یک پروژه بزرگ‌تر به نام «ائتلاف 1+4» برای شروع یک نبرد سازماندهی شده مقابل تروریسم در خاورمیانه است؛ ائتلافی که ایران، روسیه، عراق و سوریه و بازیگری غیر دولتی به نام حزب الله در آن ایفای نقش خواهند کرد.
به گزارش «جوان»، ارزیابی‌های اطلاعاتی کرملین از چند ماه قبل نشان می‌دهد گروه تروریستی داعش در آینده‌ای نه چندان دور، جدی‌ترین تهدید امنیت ملی روسیه در نزدیکی مرزهای روسیه، به خصوص منطقه قفقاز خواهدبود. بر اساس ارزیابی‌ای که مارس 2015 از قول الکساندر بورتنیکوف، رئیس سازمان فدرال امنیت روسیه اعلام شد، 1700 نفر از شهروندان روس در صفوف داعش در حال جنگ هستند. هرچند بورتنیکوف در ارزیابی مارس 2015 خود گفته که هنوز شواهدی از بازگشت شبه نظامیان داعش از سوریه به روسیه دیده نمی‌شود، ولی گذشت حدود شش ماه از آن ارزیابی، زنگ‌های خطر حضور داعش در امتداد مرزهای روسیه را به صدا درآورده است. در آگوست 2015، «اولگ سرومولتف» معاون امور مبارزه با تروریسم وزیر خارجه روسیه در برآوردی جدید اعلام کرد حدود 2هزار و 200 فرد مسلح روسی الاصل کنار گروه‌های تروریستی افراطی در سوریه و عراق می‌جنگند. مجموع این تحولات، کرملین را به سمت یک استراتژی پیشگیرانه سوق داده است.
محور این استراتژی، این است که روسیه به جای انتظار مقابله با داعش در مجاورت مرزهای خود (خارج نزدیک)، هزاران کیلومتر آنسو‌تر به نبرد داعش برود. مقام‌های روس طی ماه‌های اخیر چندین مرتبه در این باره به اهداف واقعی ائتلاف به رهبری امریکا برای مبارزه با داعش در سوریه و عراق ابراز تردید کرده‌اند. حدود 10 روز پیش بود که سرگئی لاوروف در مصاحبه با کانال یک روسیه گفت: «مسکو از منابعی در داخل ائتلاف تحت امر امریکا مطلع شده که مواردی وجود دارد که واشنگتن از اعطای مجوز برای حملات هوایی به مواضع محرز داعش خودداری میکند که این امر سبب تردید در مقاصد امریکاست.» لاوروف گفته: به گمان من غیر از هدف ادعایی - مبارزه با داعش- چیز دیگری برای ائتلاف وجود دارد. وضع اخیر روس‌ها نشان می‌دهد کرملین به این نتیجه اعلام نشده رسیده که تروریست‌های داعش از طریق همکاری برخی متحدان امریکا به سمت مرزهای روسیه سوق داده می‌شوند. چندی پیش منابع عربی گزارشی تأیید نشده را فاش کردند که بندر بن سلطان، رئیس دستگاه اطلاعاتی عربستان، در ملاقات با پوتین، تلویحاً روس‌ها را به فعال‌سازی گروه‌های تروریستی در نزدیکی روسیه تهدید کرده است.
از قفقاز تا دمشق
کاخ سفید طی ماه‌های اخیر چندین بار از روس‌ها دعوت کرده که به ائتلاف ضد داعش ملحق شوند؛ درخواستی که روس‌ها به صراحت پاسخ منفی به آن داده‌اند. جدید‌ترین درخواست امریکا برای همکاری مسکو با ائتلاف ضد داعش هفته قبل بیان شد. جاش ارنست، سخنگوی کاخ سفید در یک کنفرانس مطبوعاتی گفت که روس‌ها نشان داده‌اند هدف از بین بردن داعش را دارند و ما مایلیم در این زمینه مسکو با سایر اعضای جامعه بین‌المللی همکاری داشته باشد: « روسیه باید به جای کمک به دولت بشار اسد در سوریه به ائتلاف تحت رهبری واشنگتن علیه داعش کمک کند.» مقام‌های روس می‌گویند ائتلاف بین‌المللی ضد داعش تحت رهبری امریکا ناکارآمد است و در بیانیه‌ای که وزارت خارجه روسیه منتشر کرده، ضمن رد حضور در این ائتلاف، آمده:
«از زمان ایجاد این ائتلاف بسیج گسترده‌ای از نیروهای امریکایی وجود داشته و بیش از 20 کشور دیگر نیز مستقیماً در بمباران مواضع داعش در سوریه و عراق شرکت داشته‌اند اما پیشروی این تروریست‌ها متوقف نشده است.» منابع مطلع از چند هفته قبل که گزارش‌های غیر رسمی از تقویت بی‌سابقه قوای نظامی روسیه در سوریه منتشر شده، گفته‌اند کرملین به دنبال ایجاد ائتلافی جایگزین برای مقابله با تروریست‌هایی است که ممکن است طی ماه‌های آینده سمت و سوی اقدامات را از عراق و سوریه به سمت آسیای مرکزی، قفقاز و نزدیکی مرزهای روسیه منحرف کنند.
دوشنبه قبل وزارت دفاع روسیه بزرگ‌ترین رزمایش نظامی سال 2015 خود را با حضور 95 هزار سرباز روس برگزار کرد؛ رزمایشی که به گفته وزارت دفاع روسیه در 20 نقطه روسیه با هدف رویارویی با گروه‌های شبه نظامی مسلح انجام شده است. کرملین در چارچوب استراتژی مقابله با تروریست‌ها در فراتر از خارج نزدیک، در گام نخست، قصد دارد وارد رویارویی مستقیم با داعش در سوریه شود؛ سناریویی که با تقویت قوای نظامی روسیه در سوریه و فروش تسلیحاتی بی‌سابقه مسکو به دمشق کلید خورده است. اعزام جنگنده‌های میگ - 31، تحویل سامانه ضدهوایی ای- 22 و تأسیس پایگاه جدید در لاذقیه، بخشی از این سناریوی چند لایه است. یک مقام امریکایی که خواست نامش فاش نشود روز سه شنبه به خبرگزاری فرانسه گفت: 28 جنگنده و بمب افکن روس در یک پایگاه هوایی در لاذقیه واقع در غرب سوریه مستقر شده‌اند. یکی دیگر از مقام‌های امریکایی نیز گفته که علاوه بر این، حدود 20 هلیکوپتر ضربتی و ترابری نیز در این پایگاه مستقر شده است. مقامات امریکایی همچنین دیروز گفتند برای اولین‌بار، پهپادهای روس نیز بر فراز سوریه به پرواز درآمده‌اند.
ائتلافی اعلام نشده؟
مقام‌های امنیتی مسکو تأیید می‌کنند روسیه به تنهایی از ظرفیت‌های لازم برای رویارویی با داعش در سوریه برخوردار نیست. منابع مطلع می‌گویند کرملین طی ماه‌های اخیر، به این برآورد رسیده که ایران، عراق و سوریه برای مبارزه با داعش، ضمن برخورداری از منافعی همراستا با مسکو، از انگیزه‌ای جدی برخوردارند. علی اکبر ولایتی مشاور مقام معظم رهبری اواخر ژوئن از مذاکرات ایران، عراق و سوریه در مورد راه‌های رویارویی با تروریسم خبر داده بود. او چند روز بعد، از احتمال شکل‌گیری یک «معاهده مشترک» بین سه کشور در این باره خبر داد.
ظاهرا این مذاکرات، طی ماه‌های اخیر بین ایران و روسیه به شکل تنگاتنگ‌تری ادامه پیدا کرده و احتمال گسترش آن و شکل‌گیری یک ائتلاف چهارجانبه به علاوه حزب الله وجود دارد. روزنامه لبنانی الاخبار روز گذشته از قول منابع مطلع نوشت: مسکو در ماه‌های گذشته صحنه رایزنی‌ها و نشست‌های تیم‌های نظامی راهبردی روسیه، ایران، سوریه و عراق بوده که هدف آن ایجاد « ائتلافی جدید» برای رویارویی با تروریسم در خاورمیانه است.
به نوشته الاخبار عنوان این ائتلاف جدید «ائتلاف 4+1» برای رویارویی با تروریسم است و منابع آگاه گفته‌اند براساس توافق صورت گرفته، ائتلاف جدید مبتنی بر سازوکارهای همکاری سیاسی، اطلاعاتی و نظامی میدانی در چند منطقه در خاورمیانه به ویژه سوریه و عراق است. الاخبار نوشت: چهار طرف این ائتلاف جدید کشورهای روسیه، ایران، سوریه و عراق و طرف پنجم هم حزب الله لبنان است. روزنامه وال‌استریت‌ژورنال نیز روز دوشنبه، همزمان با سفر حسین امیر عبد اللهیان معاون وزیر خارجه ایران به مسکو نوشت که دیپلمات‌های ارشد روسیه و ایران، مقامات نظامی و مسئولان امور راهبردی گفت‌وگوهایی بلندپایه در مسکو برای رایزنی درباره حمایت از اسد داشته‌اند. یک مقام ارشد امریکایی با بیان اینکه واشنگتن هنوز از میزان این همکاری‌ها یا هدف آنها کاملاً اطلاع نیافته است، می‌گوید: «فرض ما این است که تشکیلات نظامی روسیه در سوریه، با هماهنگی ایرانی‌ها انجام می‌شود.»
هنوز مقام‌های رسمی در چهار کشور و حزب‌الله، تشکیل چنین ائتلافی را تأیید نکرده‌اند و ممکن است طرف‌ها ترجیح دهند این ائتلاف اساساً غیررسمی باقی بماند. اینکه سهم هر یک از طرف‌ها در ائتلاف چقدر است مشخص نیست. منابع آگاه دیروز به النشره گفتند روسیه ارسال نیروهای یگان ویژه خود به سوریه را برای مبارزه با تروریست‌ها آغاز کرده و قرار است 95 هزار نیروی آموزش دیده روس بدین منظور به سوریه اعزام شوند ولی برآورد‌ها این است که روس‌ها در حال حاضر چیزی حدود 2تا 3 هزار نیرو در سوریه مستقر کرده‌اند.
این در حالی است که دو ماه قبل، پایگاه روزنامه لبنانی دیلی استار گزارش کرده بود ایران و عراق حدود 15 هزار نیرو برای مبارزه با گروه‌های تروریستی به سوریه اعزام کرده‌اند./998/د102/س
منبع : روزنامه جوان