صابران محبوب خدا، ملائکه و مردم هستند
حجت الاسلام احمد نباتی، استاد حوزه و کارشناس گروه اخلاق و تربیت مرکز ملّی پاسخگویی به پرسش های دینی، در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری رسا در اصفهان، اظهار داشت: کسانی که از بهره کم و یا بی بهره از صبر هستند پیش شما عزیز نیستند، و آن ها مدام دم از نداری و کاستی ها می زنند و در اطرافیان احساس انزجار ایجاد می کنند.
وی افزود: صبر این قدر مهم است که خداوند متعال در آیه 146 سوره آل عمران می فرماید «وَاللَّهُ یُحِبُّ الصَّابِرِینَ» یعنی صابرین محبوب خدا می شوند و به این درجه والا دست پیدا می کنند.
حجت الاسلام نباتی در ادامه اشارهای به معنای لغوی صبر کرد و گفت: «صبر» یعنی خودنگهداری هنگام مواجهه با سختی های روزگار به این معنا که خودش را نگهدارد و جزع و فزع و بیتابی و بی قراری نکند.
وی با تأکید به این که دنیا کلاس درس خداست، گفت: بالاخره در کلاس درس خدا سختی ها و امتحان هایی وجود دارد، اگر ما تصور کنیم در دنیا هیچ سختی وجود نداشته باشد، این تصور از ریشه باطل است.
این استاد حوزه در همین رابطه با بیان حدیثی از امیرمؤمنان علی(ع) که فرمودند «الدنیا دار بالبلاء محفوفه»، افزود: دنیا با بلاء و گرفتارى در آمیخته و خوب و بد هم نمی شناسد، ولی بلاهایی که برای افزاد بد است، جنسش چیز دیگری است و برای آنها ذلت به بار می آورد ولی بلا برای افراد خوب، بلایی است که عزت و نورانیت آن ها را بیشتر می کند.
وی مشکلات را سؤالات امتحانی خدا دانست و گفت: خداوند می خواهد ایمان ما را محک بزند و درجات ما را بالا ببرد، بنابراین باید توقعمان را از دنیا پایین بیاوریم و نگرشمان را به دنیا اصلاح کنیم.
کارشناس گروه اخلاق و تربیت مرکز ملّی پاسخگویی به پرسش های دینی، اظهار داشت: بعضی از ما چون نگاه درستی به دنیا نداریم، فکر می کنیم دنیا جایی است که در آن سختی و مشکل وجود ندارد و با این نگاه نادرست وقتی با واقعیت های دنیا مواجهه می شویم به قول معروف کم می آوریم و با مشکل مواجهه می شویم. و در برخی مواقع با خدای خودمان هم مشکل پیدا می کنیم. خدایا ما که نماز می خوانیم دیگه چرا؟ ما که در مجلس امام حسین علیه السلام شرکت می کنیم دیگه چرا؟ چرا ندارد و واقعیت همین است.
وی تأکید کرد: به کسی گفته نشد است که اگر بنده خدا باشی دیگر مشکلی در زندگی نداری، که چنین اعتراضی می کنید.
حجت الاسلام نباتی در ادامه و برای تأیید صحبت های خود آیه 155 سوره بقره را بیان کرد: «وَ لَنَبْلُوَنَّکُمْ بِشَیْءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَ الْجُوعِ وَ نَقْصٍ مِنَ الْأَمْوالِ وَ الْأَنْفُسِ وَ الثَّمَراتِ وَ بَشِّرِ الصَّابِرینَ» قطعاً همه شما را با چیزى از ترس، گرسنگى، و کاهش در مال ها و جان ها و میوه ها، آزمایش مى کنیم؛ و بشارت ده به استقامتکنندگان!
وی افزود: شکرگزاری در زمان دارا بودن خیلی هنر نیست، خداوند ما را در هر دو شرایط قرار می دهد. مانند کسی که به چراغ سبز راهنمایی و رانندگی می رسد و رد می شود و در این حالت نمی توانیم پی ببریم که این شخص، مقرراتی هست و یا خیر؟
استاد حوزه ادامه داد: این ها برخی از موارد امتحانی است که خداوند در این آیه ذکر کرده است، و بنا نبوده که همه موارد امتحانی ذکر شود.
وی در ادامه به بخش پایانی آیه اشاره کرد و عنوان داشت: شادی در دل انسان فرح گفته می شود و وقتی این خوشحالی زیاد شد و خودش را در چهره نشان داد گفته می شود بشارت، یعنی خوشحالی که سرریز شد و خودش را در چهره انسان نشان می دهد، که به پیامبر(ص) گفته شده است بشارت بده به صابرین.
کارشناس گروه اخلاق و تربیت مرکز ملّی پاسخگویی به پرسش های دینی تصریح کرد: کسانی که اهل صبوری هستند، در هنگام مشکلات سخت و گریه آور با لب خندان از این سختی ها بیرون می آیند، چون خداوند به این اشخاص بشارت داده است.
وی در ادامه سؤالی طرح کرد و گفت: معنا و اهمیت صبر و برخی از مواد امتحانی خداوند را فهمیدیم حالا سؤال این است که چطور ما صبور شویم؟
حجت الاسلام نباتی در پاسخ به این سووال گفت: جواب را خود قرآن در آیه 156 سوره بقره بیان می کند: «الَّذینَ إِذا أَصابَتْهُمْ مُصیبَةٌ قالُوا إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَیْهِ راجِعُونَ» آن ها که هر گاه مصیبتى به ایشان مىرسد، مىگویند: «ما از آنِ خدائیم؛ و به سوى او بازمىگردیم!»
وی تأکید کرد: صابرین چون درون آرامی دارند، پس وقتی مصیبتی به آنها اصابت کرد، می گویند: «إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَیْهِ راجِعُونَ»
استاد حوزه این مطلب را رمز صبوری صابرین دانست و افزود: سؤال این است که این جمله چه چیزی به صابرین می دهد؟ شاید ما این آیه را چندین بار هم گفته باشیم ولی تغییری احساس نکرده و اتفاقی هم نیافته است.
وی ادامه داد: این تنها یک قول نیست، بلکه اعتقاد به این جمله نیاز است و این جمله ای است که با اعتقاد هنگام صبر بر زبان جاری می کنند.
کارشناس گروه اخلاق و تربیت مرکز ملّی پاسخگویی به پرسش های دینی برای روشن شدن این موضوع مثالی بیان کرد و گفت: باید توجه داشت که وقتی یک نفر را در دریا می اندازند، زمان شنا یاد گرفتن نیست و باید از قبل یاد می گرفته و دقیقاً مانند این است که وقتی در دل مصیبت افتادیم آن جا سخت است که بخواهیم معتقد به این موارد باشیم و باید از قبل این اعتقاد را ذخیره می کردیم که در هنگاهه مصیبت شرمنده نشویم و کم نیاوریم و این اعتقاد را بر زبان جاری کنیم و آرامش بگیریم.
وی با بیان این که خداوند در زندگی بعضی از ما جایی ندارد، افزود: ما به این دنیا دل بسته ایم و خیلی به خدا دل نبسته ایم و توجهی به او نداشته ایم، خودمان را بنده خدا نمی بینیم، و باید توجه کرد که مشکلات، کارش این است که این دلبستگی ها را از انسان می گیرد.
حجت الاسلام نباتی افزود: در واقع مشکل در قالب دنیا سیلی به صورت انسانی می زند که دنیا همه کس او شده است، و وقتی سیلی خورد احساس بی کسی می کند، مانند انسانی که در بیابانی تک و تنها و در غربت رها شده است و به بی صبری می افتد.
وی ادامه داد: اگر بدانیم «إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَیْهِ راجِعُونَ» یعنی خدا خالق و همه کس ماست، دوستدار واقعی ما خداست، خالق ما خداست و اگر این را در زندگی مدنظر داشته باشیم از دنیا صد سیلی هم بخوریم باز صبوریم، و صبوری خود را از دست نمی دهیم چون خداوند در زندگیمان هست، و با یاد خدا احساس آرامش می کنیم.
استاد حوزه در ادامه به این سؤال که چه چیزی مصیب را برای انسان آسان می کند؟ پاسخ داد و اظهار داشت: وقتی انسان در زندگی خود به یاد معاد، قبر و قیامت بود و عظمت معاد را در ذهن خود تجسم کرد، خود به خود دنیا برای او کوچک می شود، و وقتی دنیا برای او کوچک شد مشکلات دنیا هم کوچک می شود و به همین خاطر راحت از کنار آن می گذرد و راحت صبوری می کند.
وی با بیان حدیثی از امام علی که فرمودند«الصّبرُ أحسَنُ حُلَلِ الایمان و أشرَفُ خلائقِ الانسان» صبر، بهترین جامه ایمان و برترین خوی انسان است، گفت: مشکل ما این است که از معاد غافل شده ایم و دنیا برای ما خیلی بزرگ شده است، پس مشکلات دنیا را هم بزرگ می بینیم و کمرمان را خم می کند و نمی توانیم صبوری کنیم.
کارشناس گروه اخلاق و تربیت مرکز ملّی پاسخگویی به پرسش های دینی تصریح کرد: «إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَیْهِ راجِعُونَ» انسان را متوجه واقعیت های هستی می کند، عظمت معاد و کوچکی دنیا را به انسان نشان می دهد و همین باعث می شود که انسان راحت صبوری کند.
وی در ادامه به بیان داستانی از زندگی و صبر میرزاجواد آقا تبریزی پرداخت و گفت: در یک روز عید غدیر، مردم برای تبریک عید به منزل حاج میرزا جواد آقا تبریزی رفته بودند، و آقازاده ایشان هم از میهمان ها پذیرایی می کرد و چایی می داد و برای شستن از آب حوض استفاده می کرد، در یک مرتبه که برای شستن استکان ها کنار حوض رفته بودند، پای ایشان لیز می خورد و سرشان به طرف دیگر حوض خورد و از هوش می رود و کسی هم متوجه نبوده و ایشان درون حوض می افتد و خفه شده و از دنیا می رود.
حجت الاسلام نباتی ادامه داد: خانم ها که این حادثه را می بینند؛ صدای جیغ و فریادشان بلند می شود و حاج میرزا جواد آقا تبریزی می بینند که فرزندشان در این روز عید غدیر از دنیا رفته است، حالا اگر ما بودیم می گفتیم که خداوندا در این روز عید غدیر این عیدی بود که به ما دادی؟! اما ایشان شادگرد مکتب اهل بیت علیهم السلام است به خانوادهشان گفتند جنازه را همین گوشه بگذارید، سر و صدا هم نکنید چون نمی خواهم این عید ولایت امیرالمؤمنین علیه السلام بخاطر بچه من تبدیل به عزا شود. و وقتی به جمع مهمان ها برگشتند از ایشان درباره اتفاق پرسیدند، ایشان گفتند: خداوند امروز به ما عیدی عطا کرده است./939/