انذار برای سوق دادن مردم به خوبیها اثرگذارتر است
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حضرت آیت‌الله عبدالله جوادی آملی، پیش از ظهر شنبه تفسیر سوره مبارکه دخان را آغاز کرد و گفت: سوره مبارکه دخان جزو حوامیم هفتگانه است و در مکه نازل شد، این هفت سوره گذشته از این که عناصر محوری آنان اصول دین است، بحث اصلی این سوره قرآن و نازل شدن آیات است.
وی با اشاره به آیه «حمٓ ﴿١﴾ وَٱلْکِتَـٰبِ ٱلْمُبِینِ ﴿٢﴾»، افزود: سوگند به کتاب مبین در واقع سوگند به بینه است، قسمهای قرآن که خدای سبحان از آن صحبت میکند در مقابل بینه نیست، قسمهای قرآن به خود بینه است، اگر کسی در شب تار قسم بخورد که اکنون صبح شده است باید دلیل بیاورد، سوگند یاد میکند که الان روز شده است، اما یک وقت است کسی در برابر انسان نابینا به خود دلیل قسم میخورد که سوگند به این آفتاب اکنون روز است.
مفسر برجسته قرآن کریم ادامه داد: قسمهای الهی به خود دلیل و برهان است، این که میفرماید به قرآن قسم برای این که قرآن شاهد و بینه الهی است، چه در آغاز سوره مبارکه زخرف و چه در بخشهای دیگر که خداوند به قرآن قسم میخورد خدا به دلیل قسم میخورد، این «و الکتاب المبین» که در آغاز سوره دخان است، بحثش در سوره مبارکه زخرف گذشت.
وی با اشاره به آیه «إِنَّآ أَنزَلْنَـٰهُ فِى لَیْلَةٍۢ مُّبَـٰرَکَةٍ ۚ إِنَّا کُنَّا مُنذِرِینَ ﴿٣﴾» گفت: فرمود ما این قرآن را در شب مبارکی نازل کردیم، خدای سبحان آن طور که باران را نازل میکند، آن طور قرآن را نازل نکرده است، قرآن را به زمین آویخت، این را به زمین آویخت نه آن طوری که باران یا برگ و تگرگ فرستاد، فرمود ما آن را به زمین آویختیم.
حضرت آیت‌الله جوادی آملی ادامه داد: این قرآن به صورت تدریجی و به صورت دفعی نازل شده است، چون شأن نزولهایی برای آیات آمده است، وجود مبارک پیامبر اکرم(ص) در واقعه غدیر آیاتی بر او نازل شد و بعد آیه «الیوم اکملت لکم دینکم»، نازل شد، این کتاب یک کتاب تدریجی است، اما این کتاب یک نزول دفعی هم دارد که در لیله قدر و در ماه مبارک رمضان بوده است.
وی گفت: آیا این قرآن که به صورت دفعتا نازل شد، پیامبر اکرم(ص) با سؤال و جواب چه میکند یا اگر پرسشها مطرح میشود پیامبر(ص) منتظر چه چیز است؟، قهرا بین آن نزول دفعی و نزول تدریجی باید فرق گذاشت، این کتاب نمیتواند یک کتاب دفعی باشد، در سوره مبارکه زخرف فرمود این کتاب مثل باران نیست که همهاش را به زمین انداخته باشیم.
صاحب تفسیر تسنیم با بیان این که این قرآن در نزد ما عربی مبین است و در نزد خداوند علی حکیم است و سخن از عبری و عربی نیست، اظهار کرد: اگر کسی بخواهد با عربی مبین تماس بگیرد یک مرحله است و اگر بخواهد با علی حکیم تماس پیدا کند یک مرحله است، وجود مبارک پیامبر اکرم(ص) در شب قدر با نشئه علی حکیم سخن گفته و تماس پیدا کرده است، که آن چه که انسان در نفس با آن برخورد میکند در نفس انسان نیز وجود دارد مانند این که ملکه اجتهاد برای یک مجتهد لفظ و مفهوم نیست ولی بعد به نحو تجلی آن را در کتاب خود در قالب لفظ و مفهوم میآید.
وی گفت: خداوند میفرماید که ما منذر هستیم، اغلب مردم از انذار درس میگیرند، اکثری مردم خوفا من النار گناه نمیکنند، خداوند هیچ جا خود یا پیامبرش را مبشر تنها معرفی نکرد، این همه فضایل که برای احسان و خیر هست کمتر به سراغش میروند، ما اصلا کارمان ترساندن است، اغلب مردم نماز شب نمیخوانند اما نماز صبحشان ترک نمیشود آن هم به دلیل ترس از جهنم است./914/پ202/ج1