نظام آموزشی حوزه نیازمند رویکرد تحول باوری است

حجت الاسلام عباسعلی نورمحمدی، معاون آموزش حوزه علمیه جامعه الامام المنتظر نجف آباد، در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری رسا در نجف آباد، با اشاره به تأکیدات رهبر معظم انقلاب درباره تحول حوزه که در سخنرانیهای متعدد و به ویژه در سال 78 در جمع علما و طلاب حوزه در فیضیه بیان فرمودند، گفت: رهبری صراحتاً به ایجاد تحول در حوزه های علمیه تأکید دارند و این وظیفه مسؤولان را در زمینه تحول در نظام حوزه سنگین تر می کند.

وی عامل اصلی در تحول نظام آموزشی حوزه را اعتقاد به این امر بیان کرد و افزود: متاسفانه تحول آموزشی در نظام حوزه ها با وجود توانایی و تلاشهای مدیران فعلی و قبلی، هنوز از همان سبک سنتی قبل فراتر نرفته و برای تغییر و تحول در این راستا نیازمند یک اعتقاد منسجم و راسخ هستیم که این اعتقاد به عنوان یک اهرم فشار سبب تغییر شود ولی این اعتقاد راسخ و عطش درونی که باعث تغییر و تحول شود، هنوز به وجود نیامده است.

ضرورت تحول نظام حوزه در راستای نیازهای روز جامعه

حجت الاسلام نورمحمدی به برخی از نقاط ضعف در متون آموزشی حوزه اشاره کرد و گفت: تدریس بعضی دروس مانند ادبیات در سالهای مختلف که به جای تثبیت شدن مطلب، سبب دلزدگی و خستگی طلبه می شود و یا لمعه با وجودی که از متون قوی حوزه است ولی متاسفانه بعضی از مطالب آن پاسخگوی طلبه و نیازهای جامعه نیست و بعضا مطالبی از لمعه تدریس می شود که اصلا هیچ جایگاهی در جامعه امروز از نظر فقهی ندارد که توجه جدی تر مسؤولان را می طلبد.

معاون آموزش حوزه علمیه جامعه الامام المنتظر نجف آباد، درباره کاربردی نبودن برخی متون آموزشی خاطرنشان کرد: یکی از ضعفهای متون آموزشی حوزه عدم تسلط طلاب به مکالمه عربی است که طلبه با وجود عربی بودن تمام دروس آموزشی، حتی بعد از گذراندن دوره مقدمات و سطح توانایی مکالمه عربی را ندارد و این مسأله برای طلبه‌ای که وظیفه نخستش تبلیغ است، جای تأسف دارد.

وی با اشاره به مبلغان دیگر کشورهای اسلامی که بعضا وهابی و به زبانهای مختلف مسلط هستند، بیان داشت: یکی از ضعفهای مبلغان ما در امر تبلیغ به همین مورد بر می گردد ولی با وجود تمایل شدید طلاب در زمینه آموزش مکالمه زبانهای خارجی، فشردگی دروس حوزه، چنین اجازه ای را حتی برای برگزاری کلاس های فوق برنامه توسط خود حوزه ها نمی دهد.

مهجوریت قرآن و نهج البلاغه در بین دروس حوزه

حجت الاسلام نورمحمدی درباره عدم توجه جدی به قرآن و نهج البلاغه در رأس متون آموزشی حوزه افزود: در حالی که مأمن اصلی بروز و ظهور کلام الهی و نهج البلاغه باید حوزه ها باشد، غربت کلام الهی و سخنان معصومین در بین متون آموزشی حوزه بسیار جای تأسف دارد به طوری که جلسات تفسیر در حوزه‌ها تنها به ساعات محدود و صرف کسب نمره برگزار می شود و یا نهج البلاغه که تنها سه خطبه و به صورت مختصر ارائه شده است.

وی در ادامه تصریح کرد: قرآن و نهج البلاغه که پیامبر اکرم(ص) در قیامت از مهجور بودن آن در بین امتش شکایت می‌کند، باید جزء متون اصلی حوزه قرار گیرد که شاهد هستیم در بیشتر مواقع حواشی در حوزه ها بیشتر از متن است و متاسفانه ما در حوزه ها قرآن را که پاسخگوی نیازهای بشری تا قیامت است را رها کردیم و نهج البلاغه را به طریق اولی کنار گذاشتیم.

کمرنگ شدن بحثهای اخلاق محوری در حوزه ها

معاون آموزش حوزه علمیه جامعه الامام المنتظر نجف آباد، درباره کمرنگ شدن بحثهای اخلاق محوری در حوزه ها نیز گفت: در سابق یکی از پایه های اصلی حوزه برگزاری جلسات اخلاق بود ولی اکنون نظام آموزشی آن قدر فشرده شده که زمانی برای جلسات آموزشی غیردرسی باقی نمی گذارد چه برسد به برگزاری جلسات اخلاق که مورد نیاز اصلی هر طلبه ای است که این امر نیازمند کاسته شدن از برخی متون غیرکاربردی حوزه است.

وی همچنین با تأکید نسبت به تقویت حوزه ها از لحاظ سخت افزاری و نرم افزاری افزود: با توجه به پیشرفت سریع علوم حوزه های علمیه نیاید از لحاظ مواد آموزشی از دیگر مراکز آموزشی عقب تر باشند و این امر نیازمند توجه جدی تر مسؤولان به ویژه نسبت به حوزه های شهرستانها است که متاسفانه بیشتر این امکانات در اختیار طلاب قم قرار می گیرد.  

حجت الاسلام نورمحمدی، رصد اساتید حوزه های شهرستان و برگزاری دوره های آموزشی ضمن خدمت و بدو خدمت را دیگر مورد قابل ذکر در بحث آموزشی حوزه ها برشمرد و بیان داشت: در بیشتر موارد اساتیدی که برای تدریس به حوزه های شهرستان ها فرستاده می شوند، صرف یک آزمون و قبولی مدرک تدریس اعطا می شود، در حالی که برای تدریس غیر از تخصص علمی، باید استاد در زمینه مدیریت و شیوه های تدریس نیز دارای مهارت باشد.

وی در ادامه درباره کاستیهای مرکز تخصصی تربیت مدرس قم و راه حل برای بهتر برگزار شدن دوره ها، گفت: طولانی بودن مدت دوره، عدم تضمین آینده شغلی و عدم ارتباط با اعزام به تدریس در این مرکز طرح موفقی برای جذب اساتید نیست و برگزاری دوره های ضمن خدمت یکساله که حتی برای مدیران حوزه ها نیز ضروری است، می تواند اساتید مجرب تری را وارد حوزه ها کند./302/1306/ب1