گزارشی از عملکرد 10 ساله کمیته فقهی بورس

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت الاسلام غلامرضا مصباحی مقدم مسؤول کمیته فقهی سازمان بورس در دیدار با مراجع تقلید با اشاره به فعالیت ها و دستاوردهای این کمیته گفت: امسال دهمین سالی است که این کمیته فعالیت می کند و برای شورای محترم نگهبان هم توضیح داده ایم که ما نمی خواهیم جای شما را بگیریم و نگرفته ایم.

وی افزود: فعالیتی که کمیته فقهی می کند در چارچوب قوانینی است که مجلس شورای اسلامی تصویب می کند و این قوانین به تأیید شورای محترم نگهبان می رسد حال مصادیقی درباره بازار سرمایه مطرح می شود که ما این مصادیق را با فتاوای مراجع و فقها تطبیق می دهیم، جایی که اتفاق آرا مشخص باشد که استفاده می کنیم اما اگر جایی اتفاق وجود نداشته باشد استفتا می کنیم و اکثریت را مد نظر قرارداده و نسبت به عملیاتی کردن ابزارهای مالی اقدام می شود.

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان این که خوشبختانه در این 10 سال دو هفته یک بار غالبا به صورت منظم جلسه داشته ایم، اظهار داشت: دستاورد این جلسات بیش از 80 مصوبه درباره ابزار و روش های مورد استفاده بازار سرمایه است.

وی ادامه داد: صندوق های سرمایه گذاری همانند صندوق زمین و مسکن به کار گرفته شده است و واحدهایی را خریداری می کنند و در بازار سرمایه، سرمایه گذاری هایی انجام می شود و سودها بین واحدهای سرمایه گذاری تقسیم می شود.

حجت الاسلام مصباحی مقدم با بیان این که از نظر اوراق مالی که در زبان عربی صکوک جا افتاده است اکثر موارد را بحث کرده و به نتیجه رسانده ایم، ابراز داشت: برخی از این ها هم به کار گرفته شده است و نوآوری هایی هم داشتیم، اسناد خزانه در بانک های مرکزی دنیا بر اساس نرخ بهره به کار گرفته می شود و مهم ترین ابزار مالی بازارهای جهان است و خریداران بسیار زیادی دارد.

وی عنوان کرد: بخش مهمی از بده بستان ها در بازار سرمایه از طریق این ابزار انجام می گیرد، ما این ابزار را تحت عنوان اسناد خزانه اسلامی با استفاده از بیع دین طراحی کردیم که نظر مشهور فقهی فقهای شیعه تجویز آن است، دولت بدهی هایی به شرکت ها، پیمانکاران و بنگاه ها دارد که ارقام سنگینی است، دولت این بدهی را نمی تواند فوری بپردازد و به جای آن اوراقی توزیع و نقدینگی مردم را جمع می کند که در واقع آن ها خریداران این مطالبات خواهند بود.

نماینده سابق مجلس خاطرنشان کرد: خوشبختانه طی دو سه سال اخیر دولت از این ابزار استفاده کرده و بخشی از بدهی های خود را به پیمانکاران داده است، پیمانکاران هم قدرت مالی پیدا کردند تا بتوانند فعالیت پیمانکاری خود را ادامه دهند، آن ها هم اوراق را به بازار دیگر می فروشند و مشکل خود را حل می کنند.

وی اضافه کرد: دولت هم سر موعد باید بدهی ها را بپردازد، یکی از ابزارهایی که اخیرا به کار گرفته شده بدهی ها و مطالباتی است که بانک ها برای خرید مسکن به متقاضیان دادند که بلند مدت است و برای نقد شدن سال ها می گذرد، در دنیا هم مرسوم است که این مطالبات را تنزیل می کنند، ما با استفاده از بیع دین طراحی اوراق کرده ایم.

حجت الاسلام مصباحی مقدم با بیان این که کمیته ترکیبی که افراد دارای دانش فقه، اقتصاد و حقوق است، گفت: اوراق مربوط به بدهی های مردم به بانک ها اوراق رهنی نام دارد و طراحی و از نظر فقهی بررسی شده است، بدین وسیله قدرت تسهیلات دهی بانک ها افزایش پیدا می کند، خوشبختانه مجموعه کار موفق را در طول این ده سال داشته ایم.

وی افزود: رؤسای سازمان بورس حمایت از رعایت موازین شرعی را جدی گرفته اند، کاری که در این سازمان انجام گرفته این است که مجموعه دستاوردها به درسنامه تبدیل شده است و به زبان فارسی و انگلیسی آموزش داده می شود، همه کسانی که در بازار سرمایه مشغول می شوند یک دوره آموزشی را می گذارنند و با ابزار آشنا می شوند.

مسؤول کمیته فقهی سازمان بورس با بیان این که تا کنون 8 دوره بین المللی برگزار شده است، اظهار داشت: استقبال از اعضای کمیته های شریعت در کشورهای مختلف اسلامی و غیر اسلامی خوب بوده و در نظر سنجی هایی که شده اعلام کردند بهترین کلاس هایی که شرکت کردیم در ایران است، ریشه این است که فقه ما ازغنا و ظرفیتی برخوردار است که می تواند به صورت به روز پاسخگوی نیازها باشد.

وی ادامه داد: از نظر حجم استفاده از این مباحث چیزی در حد 600 هزار میلیارد تومان در سال است، اگر اوراق جعاله طراحی می شود ده ها هزار معامله انجام می گیرد، در خواست داریم که مراجع از این کار حمایت کنند و اجازه بدهند که این مسائل از سوی شاگردان یا خود آن ها در حوزه ها طرح شود یعنی به گونه ای باشد که حوزه بخشی از وزن بحث های خود را به این مطالب اختصاص دهد که نیازهای روز جامعه است./1323/202/ص