بیشتر کنفرانس های تمدن اسلامی رویکرد تمدنی ندارند

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، نشست هم اندیشی «الزامات تکوین تمدنی جمهوری اسلامی ایران» به مناسبت دومین هفته علمی تمدن نوین اسلامی عصر چهارشنبه (چهارم اسفند) در سالن کنفرانس های مرکز همایش های غدیر قم برگزار شد.

حجت الاسلام حبیب الله بابابی در این نشست با اشاره به محورهای بحث خود در زمینه الزامات مناسبات با غرب در سیر تکوین تمدنی جمهوری اسلامی ایران اظهار داشت: در گام نخست تأکید می کنیم وقتی صحبت از تمدن می کنیم آن را بزرگترین و کلانترین نظام مناسبات انسانی می دانیم و نکته دوم آنکه به نظر می رسد مهمترین الزام تمدنی درونی یا بیرونی در حقیقت نگاه رویکردی به تمدن است.

عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با ابراز تأسف از اینکه غالب کنفرانس هایی که در زمینه تمدن اسلامی برگزارمی شود رویکرد تمدنی ندارد، ابراز داشت: در بیشتر این کنفرانس ها اطراف تمدنی آن در دنیای اسلام دعوت نشده است و سؤالات را در مقیاس جهان اسلام را مطرح نکرده است و آسیب اصلی در فرایند تمدنی این است که اساسا تمدن را بد فهمیده ایم و با آن زندگی نمی کنیم.

وی در ادامه با بیان اینکه شکل گیری تمدن ها هم در تعامل با تمدن ها و هم در تقابل با آنها رخ می دهد، عنوان کرد: نه فقط تمدن اسلامی و حتی اسلام نیز در یک خلأ به وجود نیامده بلکه در یک زمینه و یک زمانه ای شکل گرفته است و اسلام با یک ادبیاتی در یک حوزه فرهنگی وارد شد و مسأله های مشخصی داشت و وحی نیز پیام های جاودانی را برای تاریخ داشت.

حجت الاسلام بابایی با تأکید بر اینکه هیچ موقع فرایند تمدنی در وضعیت بریده از دیگران نبوده است، خاطرنشان کرد: به همین جهت باید نشان دهیم با دیگر تمدن ها با چه نقاطی مشترک و در چه مسائلی متفارق هستیم و نکته چهارم آن است که بحث ما در سطح کلان رفتاری یا بینشی و رفتاری است و اگر ما در کانتکس شیعی افزون بر خودمان به جوامع دیگر نیز فکر کنیم و نسخه های نظری و عملی برای یک مخاطب شیعی ترسیم و تعریف کنیم یعنی کلان اندیشیده و کلان رفتار کرده ایم.

وی ادامه داد: یک نگاه دیگر آن است که در دنیای اسلام فراتر از پارادایم شیعی عمل کنیم، چراکه هرچه این کانتکس بازتر شود به مرز تمدن نزدیک ترمی شویم و هرمقدار کلان تر شود بهتر به نتیجه می رسیم و گاهی فراتر از اسلام و یا حتی فطرت انسانی نگاه می کنیم و در این جا نیز ادبیات باید باز تر باشد.

پژوهشگر مطالعات تمدنی در بخش دیگری از سخنان خود با تأکید بر اینکه ما در مواجهه با تمدن غربی باید رویه های آن را تفکیک کنیم، ابراز داشت: اکثر پژوهشگران می گویند تمدن غربی یک رویه علمی و یک رویه استعماری دارد ولی به عقیده ما همین تمدن گاهی هم رویه اخلاقی دارد و گاهی رویه انسانی نیز اضافه می شود، همچنانکه استاد مطهری در فلسفه تاریخ می گوید عامل تاریخ، انسان است و در هر نقطه ای که تاریخ مشمول سنتی از سنت های الهی بشود همان سنت مشمول این دوران نیز می شود، بنابراین هر انسانی در هرگوشه تاریخ محصول تمدنی بیرون بدهد برای من هم قابل استفاده است.

وی تصریح کرد: ما در مواجهه با تمدن غرب اگر می خواهیم در تقابل باشیم که البته این مسأله از الزامات تمدنی جمهوری اسلامی است اولا باید بدانیم متن و حاشیه تمدن غرب چیست؟ و به عنوان مثال اگر محوریت غرب روی پول است ما دین را قرار می دهیم که نظم تمدنی متفاوت می شود و اگر علم باشد ما معنویت را قرار می دهیم./1330/پ202/ی