حرکت برای ایجاد و استقرار اقتصاد مطلوب شهری ضروری است

به گزارش خبرگزاری رسا به نقل از مهر، حجت الاسلام احمد مبلغی رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی در دیدار با انجمن مدیریت اقتصاد شهری گفت: برای اصلاح اقتصاد یک کشور در مرحله اول باید فرهنگ اقتصاد شهری تعریف، سپس ایجاد گردد.

وی افزود: در زمینه آرمان شهر اسلامی چند مرحله پیش رو داریم، که عبارتند از: ارایه  نظریه آرمان شهر اسلامی، طراحی سبک زندگی بر اساس آرمان شهر اسلامی، برنامه ریزی جامع و عملیات اجرایی کردن آن سبک.

مبلغی اضافه کرد: متاسفانه در زمینه نظریه آرمان شهر، تنها بر نگاه چند فیلسوف قدیم تمرکز کرده ایم در حالی که با نگاه به قرآن و با بهره گیری از علوم و با توجه به پیچیدگی های اقتصادی و رابطه پیچیده سیاست، اقتصاد و فرهنگ باید نظریه آرمان شهر اسلامی و نیز مدل و سبک زندگی بر اساس آرمان شهر اسلامی را ارایه کنیم. به تعبیر دیگر  باید ابتدا بدانیم که آرمانشهر،؛ بنیه ها و مولفه های آن چیست، سپس سبک زندگی را بر اساس آن ارائه نماییم.
 وی افزود: نسخه پیچیدن برای سبک زندگی بدون در دست داشتن نظریه آرمان شهر اسلامی، اقدامی ناقص، و فاقد انسجام است و نیز سبک زندگی در شهر اسلامی  با توجه به زندگی متداخل و چند لایه و پیچیده امروز باید انجام گیرد.

شهر در ادبیات تمدن گرایان و فلاسفه

مبلغی اظهار کرد: همواره شهر در نگاه تمدن گرایان و فلاسفه جایگاه اساسی داشته است، در ادبیات تمدنی، فلسفی و اجتماعی شهر به عنوان یک مجموعه پر قابلیت که می تواند انسان ها را با نظم، قانون، فرهنگ، رویه، منش و الگوی خاص در مسیر یک جامعه متعالی قرار دهد، تلقی شده است.فیلسوفان بزرگ وقتی می خواستند یک جامعه  انسانی آرمانی را تبیین کنند، نقطه واجد شرائط و کانونی چنین جامعه ای را  شهر می انگاشتند و این آرمان را در ظرف شهر قابل تحقق می دیدند و از اینجا واژه آرمان شهر پدید آمد.

وی بیان کرد: درست است که امروز در برشهای جغرافیایی مرزهای کشوری و منطقه ای مطرح هستند، ولی این شهر است که نقطه کانونی جهت طراحی مدل و سبک زندگی را تشکیل می دهد.شهر محور تمدن انسان و ظرف تعالی و رشد اجتماعی و آرمانی اوست.شهر، نماد هویت  فرهنگی صاحبان آن است که روابط اجتماعی را بین خود در آن برقرار کرده اند. حتی می توان گفت هر اندازه که جوامع بیشتر به سمت جهانی شدن به پیش روند، نه تنها از جایگاه شهر در آن ها  فروکاسته نخواهد شد بلکه اهمیت کانونی آن نیز بیشتر می شود و لذا امروز کشورها را از نظر شیوه و پیشرفت زندگی با شهرهای آن ها شناخته می شوند.

مبلغی در ادامه گفت:  قرآن، بر واژه قریه تمرکز کروه است و این قریه در ادبیات دینی (بلکه در لغت عرب)به معنای روستا نیست .آیه ۱۱۲ سوره نحل «وَضَرَبَ اللَّه مَثَلًا قَرْیَه کَانَتْ آمِنَه مُطْمَئِنَّه یَأْتِیهَا رِزْقهَا رَغَدًا مِنْ کُلّ مَکَان  فَکَفَرَتْ بِأَنْعُمِ … » انعکاس دهنده یک شهر آرمانی است که به دلیل کفر و کفران دچار هبوط شدند. از کلمه ضرب الله… در این آیه به دست می آید که قریه مورد نظر در این آیه ابتدا در یک وضع آرمانی قرار داشته است.  آیه (یَأْتِیهَا رِزْقهَا رَغَدًا مِنْ کُلّ مَکَان) بر آنچه امروز اقتصاد شهری خوانده می شود، به وضوح تمرکز کرده است.

وی تصریح کرد: محورِ اقتصاد آرمانی مورد نظر در این آیه، رغد است.  از آنجا که در لغت عیش رغد به زندگی گوارا گفته می شود، به دست می آید: که نسخه ای که این آیه برای زندگی می پیچید، یک زندگی بخور و نمیر نیست؛  بلکه زندگی است که گوارا و بدون رنج باشد، به ویژه آن که در همین آیه بر دو وصف مطمئنه و آمنه )آسوده خاطری و در امن و امان بودن) تاکید شده است. بنابراین آیه به اقتصادی برای شهر نظر دارد که  محور توجه در آن، زندگی گوارا است و نه یک زندگی سخت و پرمرارت، و به تعبیر دیگر، اقتصادی که به سمت ایجاد عیش رغد و گوار گام بر دارد.

مبلغی ادامه داد: بر اساس این آیه، اقتصاد باید به سمت برقراری تبادل یک شهر با شهرهای دیگر گام بردارد و این از «یَأْتِیهَا رِزْقهَا رَغَدًا مِنْ کُلّ مَکَان» به دست می آید؛ زیرا مکان های دیگر هنگامی حاضرند که کالاهای خود را در اختیار  یک شهر بگذارند که تبادل و تعامل با آن برقرار کنند و از اینجا می فهمیم که بر اساس قرآن شهری مطلوب است که در زمینه  تبادل اقتصادی، فعال عمل کند.

مبلغی اذعان کرد: از شاخصه های اقتصاد  شهری مطلوب، آرامش است، و طبیعتا اقتصادی می تواند چنین باشد که بتواند روی پای خود بایستد و از اینجا اقتصاد مقاومتی معنی خود را باز می یابد؛ چه آن که اقتصادی که تحریم آن را از پای درآورد با آرامش همراه نیست. یک شهر آرمانی باید بتواند از نظر فرهنگی دارای جاذبه های گردشگری، و از نظر زیستی دارای ارتباط پویا وحیاتبخش با محیط زیست و از نظر بهره مندی از مواهب  طبیعت، دارای چارچوب رعایت کننده نسبت به عدالت باشد و حقوق شهرهای دیگر را نخورد.

وی در پایان سخنانش گفت: برخی از مفاهیم در زمینه اقتصاد شهری  باید بازتعریف و باز فهمی شوند؛ به عنوان نمونه،  مفهوم اسراف را  با استفاده از منطق دین، به گونه ای بازسازی و بازتعریف کنیم که هم از یک طرف، قابلیت پیاده شدن در شرائط دنیای امروز را پیدا کند و هم از طرف دیگر کارامدی های مورد نظر اسلام را در جامعه از خود نشان دهد./1325//102/خ