محرومیت های رمضان روح را واکسینه می کند

به گزارش خبرگزاری رسا به نقل از شبستان، حجت الاسلام مرتضی ربانی نژاد، مبلغ دینی در بخش دوم با اشاره به ابعاد اجتماعی روزه داری اظهار کرد: فرد از اجتماع جدا نیست. اگر افراد یک خانواده درست رفتار کنند، آن خانواده هم درست رفتار می کند. با توجه به آنکه از عوامل سقوط یک جامعه زیاد شدن فاصله های طبقاتی است، روزه داری در بُعد اجتماعی فاصله طبقاتی را از بین می برد.

وی ادامه داد: فاصله طبقاتی سبب عُجب و تکبر است و جامعه را به سوی انحطاط می کشاند، می توان گفت مسابقه ای بی پایان است. در این میان، ماه مبارک رمضان در مقابل این سرپایینی که جامعه را به سمت دره می برد می ایستد. در حدیثی از امام رضا(ع) آمده است که حضرت(ع) فرمودند: «خداوند روزه را واجب کرد تا فقرا را دريابيد و سختی آخرت را ياد کنيد.»

ربانی نژاد تصریح کرد: کاهش این فاصله طبقاتی و توجه به طبقات ضعیف، سبب می شود در ماه مبارک رمضان شاهد فعالیت های اجتماعی بیشتری از سوی خیرین و مردم باشیم. روح جامعه در این ماه تلطیف می شود و دستگیری از فقرا، رسیدگی به سالمندان و ... عمدتا در این ماه فزونی می یابد.

این محقق با بیان اینکه از دیگر کارکردهای ماه مبارک رمضان، کاهش جرائم و ناهنجاری های اجتماعی است، ابراز کرد: طبق آماری که مراکز مختلف ارایه کرده اند، جرایم مختلف اعم از اخلاقی، اجتماعی، مالی و ...  بین پنچ تا سی و پنج درصد به صورت خودکار در ماه مبارک رمضان کاهش می یابد، بدون اینکه مامور بالای سر افراد باشد؛ یعنی بدون بخشنامه و تهدید و ارعاب، روح ماه مبارک رمضان خودش این عطر و بو را همراه می آورد.

وی در ادامه تاکید کرد: انسان معمولا از دو راه به لغزش می افتد. یکی غضب های لجام گسیخته که گاهی حتی به قتل منجر می شود، چنان که بسیاری از افراد در زندان بر اساس غضب و خشم کنترل نشده به این وضع افتاده اند. درست است که روزه داری سبب بی حالی جسم انسان می شود ولی غضب را کنترل می کند لذا آمار دعواها و بگو مگوها در این ایام حداقل است.

ربانی نژاد با اشاره به دومین عامل در ایجاد لغزش انسان، گفت: دومین مساله شهوت لجام گسیخته است که خود مبدأیی برای صدها نوع آسیب و گناه اجتماعی و فردی است. حال سوال آنکه چگونه ماه رمضان سد و مانعی می شود در برابر انواع و اقسام گناه ها و جرائم؟، به بیان دیگر مکانیزم تاثیرگذاری روزه چیست که سبب می شود جرائم و ناهنجاری ها به حداقل برسد.

ماه مبارک رمضان روح را واکسینه می کند

وی در تشریح این موارد اظهار کرد: اولین راه و مکانیزم که در سیر روزه داری سبب کاهش جرائم می شود، بحث محدودیت های موقت است. روزه در بطن خودش محرومیت هایی را ایجاد می کند که موقت است ولی همین محرومیت ها و محدودیت ها، توان مقاومت به انسان می دهند. وقتی که انسان می تواند ۳۰ روز آبی که حلال است را ننوشد، پس می تواند بعد از ماه مبارک رمضان نیز بر خود مسلط شده و اراده اش را قوی کند و از گناه بپرهیزد، لذا ماه مبارک رمضان، تمرین اراده است. این محرومیت ها و محدودیت ها در ماه رمضان تاثیری روی جسم می گذارد که واکسن روی بدن دارد. 

این محقق گفت: پذیرفتن این محدودیت ها و محرومیت ها در ماه رمضان سبب رشد و تعالی روح می شود. دومین مکانیزم روزه داری نسبت به کاهش جرائم اجتماعی، ایجاد روح عاطفه، محبت و همدردی نسبت به افراد دیگر جامعه است. وقتی که روزه دار با زبان روزه از منزل خارج می شود، وقتی صبح در اتوبوس و در مسیر رفتن به محل کار روی صندلی اتوبوس نشسته است، جای خود را به یک پیرمرد می دهد که نمی تواند بایستد. در واقع ماه رمضان روح محبت را در جامعه چندین برابر می کند.

ربانی نژاد با بیان اینکه بسیاری از جرائم و آسیب های اجتماعی ناشی از قساوت و کدر شدن روح انسان است، تاکید کرد: بسیاری از توهین ها، ضرب و جرح ها به این دلیل اتفاق می افتد که یک طرف این قضیه انسان قسی القلبی قرار گرفته است. از سوی دیگر سومین عامل تاثیرگذاری ماه مبارک رمضان در کاهش ناهنجار های اجتماعی، مساوات و همرنگی است که انسان در روزه داری احساس می کند، وقتی که انسان با دیگران به همراهی و همدلی رسید و دریافت او هم روزه دار و مسلمانی مثل من است، بگو مگو و دعوا نمی کند. جالب آنکه وقتی این همدلی ها و مساوات ایجاد شد حتی نتیجه اش کاهش تصادفات رانندگی در ماه رمضان است. مساوات و همدلی و همرنگی انسان را به جایی می رساند که شاید خود فرد متوجه نشود ولی بعد از گذشت چند روز از ماه رمضان احساس کند که با گذشته فرق کرده است.

وی گفت: چهارمین تاثیری که ماه مبارک رمضان در کاهش جرائم دارد آن است که این ماه فرصتی برای بازگشت و اصلاح گذشته افراد است. وقتی انسان در راه بازگشت از مسیر قبلی زندگی خود قرار می گیرد قطعا دیگر کارهای گذشته را تکرار نکرده و سعی می کند که اشتباهات اش رها به حداقل برساند. همین امر سبب می شود که رفتارهایش بهتر شود که اینها همه نمود اجتماعی نیز دارند.

این مبلغ دینی تصریح کرد: پنجمین محور در بحث ارتباط روزه داری و کاهش جرائم اجتماعی، تاثیر روزه داری بر فضای عمومی جامعه است. بسیاری از رفتارهای ما متاثر از فضاهایی است که در آن قرار گرفته ایم. بسیاری از انسان ها وقتی که در یک مهمانی عمومی هستند رفتار و لباس شان و نحوه برخوردشان فرق می کند و ناخودآگاه مواردی را رعایت می کنند، با اینکه در این مجلس مامور و جریمه ای نیست و قانون محکمی هم وجود ندارد ولی همین فضا به آنها دیکته می کند که رفتارشان باید چگونه باشد.

ربانی نژاد اظهار کرد: از همین جا است که در دین مبین اسلام تاکید شده که فضای رفاقت را مدیریت کنند چرا که این فضا بشدت به انسان قوانین نانوشته را دیکته می گوید. اگر حوزه رفاقتی انسان فضای ادب و دین داری باشد انسان نیز متاثر می شود و اگر فضای دیگری حاکم باشد شرایط متفاوت خواهد شد.

برخورداری از قدرت ترک اعمال در سایه روزه داری

وی ادامه داد: اما ششمین نکته درباره تاثیر ماه مبارک رمضان بر اجتماع، برخوردار شدن از قدرت ترک اعمال ناشایست است، یعنی قدرت ترک کاری که در حال حاضر امکان تحقق آن برای انسان وجود دارد ولی آدمی از آن امتناع می کند. مثلا انسان می تواند بخورد و بیاشامد ولی در ساعات روزه داری تمرین نخوردن و ننوشیدن می کند در حالی که می تواند چنین کند ولی امساک را پیشه می کند و لب به چیزی نمی زند، چون روزه است.

وی تصریح کرد: امروز از اورژانسی ترین مشکلات جامعه ما این است که ابزارهای دیجیتال، رسانه های نوین، فضای مجازی، آنچه که در یک گوشی برایمان فراهم است و ... به شدت امکان دسترسی ما را به شکل توامان به هدایت و البته ضلالت بیشتر کرده اند و این دست خود انسان است که کدام را انتخاب کند، انسان در این فضا یاد می گیرد مثل مرغابی باشد، مرغابی در درون آب می رود ولی حتی یک قطره آب به او نمی گیرد. ما می توانیم در جامعه زندگی کنیم، ممکن است محیط زندگی خانوادگی محیط چندان مناسبی نباشد، یا محیط محله یا محیط کار ولی دلیل نیست که ما هم آلوده شویم.

ربانی نژاد گفت: کارکرد هفتم از تاثیرات ماه رمضان در کاهش جرائم اجتماعی، تقویت بنیان خانواده است. شاید کسی از اول که روزه می گیرد چنین نیتی نکند که خدایا من روزه می گیرم که بنیان خانواده ام تقویت شود ولی این ماه برکات این چنینی را با خود همراه می کند. بنیان خانواده در ماه رمضان اتوماتیک وار تقویت می شود و شرط تقویت بنیان خانواده این است که اعضای خانواده به همدلی و همفکری و هم صحبتی برسند.

رمضان فرصت طلایی عصر مدرن

 وی با اشاره به اینکه ماه مبارک رمضان در زمانه کنونی که عصرمدرن نامیده می شود، یک فرصت طلایی برای خانواده ها محسوب می شود، ابراز کرد: ماه مبارک رمضان روحیه همدلی و مفهوم خانواده را تداعی می کند. اگر در ماه ها و روزهای دیگر تلاش اعضای خانواده بر این بود که در یکی از وعده ها کنار هم باشند در ماه رمضان سعی می کنند سر سفره افطار با یکدیگر باشند لذا می بینیم که بخشی از خاطرات کودکی همین خاطرات سحری و افطاری خوردن هاست.

این محقق گفت: وقتی اعضای خانواده زمان بیشتری را با هم بگذرانند، همین هم صحبتی سبب می شود که خانواده واحد بودنش را بیشتر درک کند و اصلا یکی از کارکردهای خانواده همین جمع گرایی است. گاهی برخی از خانواده خود دور می شوند و اصطلاحا از خانواده می بُرند تا خود را اثبات کنند در حالی که اگر به خانواده برگردند اعضای خانواده او را به آرامش برسانند هرگز شاهد چنین معضلاتی نخواهیم بود.

ربانی نژاد در پایان خاطرنشان کرد: با توجه به مباحث یادشده هفت محور شامل محدودیت ها و محرومیت های موقت در ماه رمضان، ایجاد روح عاطفه، تمرین مساوات و همرنگی با دیگران، بازگشت و اصلاح گذشته، تاثیر بر فضای عمومی جامعه، ترک یک کار و قدرت امتناع در حالی که امکان تحقق آن وجود دارد، تقویت بنیاد خانواده، سبب می شود تا ناهنجاری ها در ماه مبارک رمضان به حداقل برسد، لذا به ما دستور داده شده سعی کنیم این زیبایی ها و دستاوردهای ماه مبارک رمضان را در زندگی مان ادامه دهیم و حفظ کنیم./۱۳۲۵//۱۰۲/خ