تضعیف روابط اجتماعی ثمره جریان «مدسازی»

افتخار اصغری مدیر مدرسه علمیه امام خمینی(ره) تهران در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری رسا، در رابطه با مدگرایی، ابعاد آن، گفت: به تغییر سلیقه ناگهانى و مکرر همه یا بعضى از افراد یک جامعه، مدگرایی گفته می‌شود که سبب گرایش به انجام رفتارى خاص یا مصرف کالاى به خصوص و یا در پیش گرفتن سبکى خاص در زندگى مى‏شود.

وی افزود: مدگرایی از ابعاد مختلفی قابل بررسی است و به واسطه نقش بسیار تأثیرگذاری که در اقتصاد، فرهنگ، سبک زندگی و تمدن بشری و به تبع آن در مسائل اجتماعی و سیاسی پیدا می‌کند، حائز اهمیت است.

مدیر مدرسه علمیه امام خمینی(ره) راجع به عوامل جامعه شناختی مدگرایی، عنوان کرد: برخی از جامعه شناسان ریشه مد، مدسازی و مدگرایی را نابرابری‌های اجتماعی مطرح می‌کنند. تمام جوامع علی الخصوص جوانان لازم است بدانند پیروى از الگوها و مدهاى غربى و پوشیدن لباس‏هاى با آرم خارجى یا تقلید از الگوهای کشورهای دیگر، نمى‏‌تواند عامل پیشرفت باشد.

وی در ادامه ابراز داشت: عوامل اصلى موفقیت در تمامى زمینه‏‌ها، خودباورى و پایبندى به اصول اعتقادى و ارزش‌‏هاى اخلاقی است که متولیان فرهنگ و دین در ارتقای کاربردی معارف اصیل اسلامی و افزایش ایمان در جوانان باید این موضوع را مد نظر قرار دهند.

اصغری در پاسخ به این سؤال که مدگرایی در فرهنگ دینی چه جایگاهی دارد، گفت: پدیده مد همیشه در تاریخ بشر بوده و منحصر به دوره معاصر نیست. اسلام به عنوان یک مکتب کامل الهی، پاسخ‌گوی تمام خواسته‌های فطری و نیازهای اصیل انسانی است، بر این اساس، در مجموعه تعالیم اسلامی از جمله آیات قرآنی به مسئله زینت، جمال و زیبایی توجه خاصی شده است.

وی در ادامه افزود: با توجه به منابع دینی، اسلام با مد مخالف نیست، آنچه اسلام با آن مخالف است پشت پازدن به ارزش‌ها مثل پوشش شرعی، پرهیز از اسراف، رعایت نکردن اخلاق اجتماعی، آزادی مطلق در روابط دختر و پسر و همانندسازی با بیگانگان است، بنا به فرمایش مقام معظم رهبری ما باید خودمان طراحی کنیم و بسازیم نه اینکه مقلد بیگانگان و پیرو آنان باشیم.

مدیر مدرسه علمیه امام خمینی(ره) راجع به ارتباط مدگرایی با مصرف گرایی و مصرف زدگی، گفت: در فرهنگ غرب چیزی به عنوان اسراف وجود ندارد و آن‌ها بر اساس اعتقاد مادی‌گرایانه هر ثروتی که به دست می‌آورند را باید خرج کنند در حالی‌ که ما در فرهنگ دینی و ملی خود قائل به نوعی انضباط مالی و اقتصادی هستیم. صدقه، قناعت، مشارکت در امور خیر، خمس، ذکات، وقف و امثال این دستورات اقتصادی راهکارهایی است که انضباط اقتصادی را شکل می‌دهند و از اسراف و زیاده‌روی جلوگیری می‌کنند.

وی در ادامه اظهار داشت: مدگرایی منفی در جامعه سبب مصرف‌گرایی و اسراف در نعمت‌های الهی می‌شود. مدگرایان همواره می‌کوشند از راه‌های گوناگون و نه برحسب ضرورت، برای خودنمایی و فخرفروشی با پرداختن به کارهای بی‌اساس و بی‌ارزش برای خود شخصیت و جایگاه اجتماعی دروغین کسب کنند که این کار، همان اسراف و مصرف‌گرایی است که به هیچ وجه با معیارها و ارزش‌های دینی سازگار نیست و فرهنگ دینی آن را نمی‌پذیرد، چنان که در قرآن آمده است: «اِنَّهُ لایُحِبُّ المُسرِفینِ؛ زیاده‌روی نکنید که خدا اسراف‌کاران را دوست ندارد».

اصغری در پاسخ به این سؤال که مدگرایی وابسته به کدام جریان‌های اقتصادی و یا فرهنگی در جامعه است، عنوان کرد: در اصل مدگرایی معنا و مفهوم خاصی در فرهنگ اصیل ملی و اسلامی ما ندارد. اساساً استفاده از پوشش‌های مناسب، شکیل و متناسب با عرف، شأن و شخصیت افراد همواره در فرهنگ دینی و ملی مردم ایران مورد توجه بوده است.

وی افزود: اسلام از هر چیزی که فرد را از هویت و شأن انسانی خود دور کند، منع کرده است. مدگرایی نیز یکی از موضوعاتی است که انسان را از مسیر تعالی، پیشرفت و فعال بودن در حوزه‌های فکر، اندیشه و تولید بازمی‌دارد.

مدیر مدرسه علمیه امام خمینی(ره) با بیان اینکه جامعه امروز به‌طور کلی در هر دو قشر مردان و زنان دچار آسیب مدگرایی شده است، عنوان کرد: با این حال این معضل در بین زنان شیوع بیشتری دارد؛ اما این‌طور نیست که در بین مردان این مشکل کم باشد، متأسفانه امروزه پسران جوان در مورد آرایش سر و صورت، نوع پوشش و خال‌کوبی تقلیدهایی می‌کنند که با فرهنگ ایرانی اسلامی در تضاد است.

وی در پایان خاطرنشان کرد: تمام این مسائل ناشی از احساس نیاز افراد به دیده شدن و مورد توجه قرار گرفتن است که اگر در خانواده به آنها بها داده شود علاوه بر ارتقای سطح فرهنگی جامعه سبب مصونیت از خطرهای اجتماعی نیز خواهد بود./966/ت۳۰۲/س