یادداشت | مباهله به جای مذاکره

به گزارش سرویس فرهنگی اجتماعی خبرگزاری رسا، ۲۴ ذی الحجه روز بزرگی است. واقعه مباهله که سندی از اسناد حقانیت پیامبر اعظم و خاندان اطهرش علیهم السلام در این روز اتفاق افتاده است.

چرا ما از اینگونه استراتژی های پیامبر درس نمی گیریم؟ آیا اسلام فقط درس مذاکره می دهد یا در آن مباهله هم هست؟ آیا مذاکره عزتمندانه نبی مکرم اسلام در مسجد شجره با مذاکره هسته ای قابل مقایسه است؟

مباهله به ما می آموزد که همیشه مذاکره جواب نمی دهد و اسلحه زبان برای دشمن کارگر نیست. بعضی می گویند چرا بر دشمنان مرگ می فرستیم؟ جوابش را می توانند در روز مباهله بیابند.

مسجد مباهله

بیایید نگاه تازه ای به جریان مباهله بیندازیم. عده ای از مسیحیان با دبدبه و کبکبه البسه فاخر خود وارد مسجدالنبی شدند؛ اما جالب اینجاست که پیامبر به آنان توجهی نکردند. وقتی برای سوال نزد امیرمومنان علیه السلام رفتند ایشان فرمودند شما ظاهرتان باید ساده باشد تا پیامبر شما را بپذیرند.

وقتی آنها با لباس ساده وارد شدند پیامبر آنان را به حضور پذیرفت. بعد از گفت و گو میان آنان و توضیح نبی اعظم علیه و آله و السلام پیرامون خلقت حضرت عیسی علیه السلام و عقائد انحرافی مسیحیان فرمودند، آن ها بر عقائد خود پافشاری کرده و پیشنهاد مباهله دادند.

در آن موقع آیه شریفه مباهله نازل شد و استقبال از این قضیه از جانب خداوند تایید شد.

چند نکته عجیب تا به این جا وجود دارد که کسانی که دم از سیاست اهل بیت علیهم السلام می زنند و از عاشورا درس مذاکره می گیرند! باید پای درس مباهله شاگردی کنند.

اگر اسلام دین مهربانی است؛ اما با دشمنان دین شمشیر است. اگر به دلیل هدفی بزرگ تر مذاکره می کند، یاد مباهله را فراموش نمی کند. دشمن تا دندان مسلح را مودب خطاب نمی کند. البته بماند برخی معنای مذاکره را با معامله اشتباه گرفتند!

نتیجه مباهله نیز شاید کمتر به گوش خورده باشد اما به شدت شنیدنی است. چیزی که در این قضیه بسیار حائز اهمیت است این بود که اگر قرار بر صلح باید، ما باید با قدرت نرم خود، آن ها را وادار به صلح کنیم نه آن که آن ها با ما از در مصالحه درآیند.

 روایتی که در زیر آمده است ماحصل مباهله پیامبر علیه و آله السلام را روایت می کند:

ابوحارثه (اسقف مسیحیان نجران) نزد پیامبر آمد و گفت: ای ابوالقاسم! از مباهله با ما درگذر و با ما مصالحه کن بر چیزی که قدرت ادای آن را داشته باشیم. پس، حضرت با ایشان مصالحه نمود که هر سال، دو هزار حلّه بدهند که قیمت هر حلّه چهل درهم باشد، و نیز اگر جنگی با یمن روی دهد، سی زره، سی نیزه و سی اسب را به مسلمانان، عاریه دهند، و پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) ضامن برگرداندن این ابزار خواهد بود. پس از نوشته‌شدن صلح‎نامه آنان برگشتند.

پیامبر بعدها فرمود: سوگند به آن خداوندی که جانم در قبضه قدرت اوست، که هلاکت اهل نجران نزدیک شده بود و اگر با من مباهله می‌کردند هر آینه همگی به میمون و خوک مسخ می‌شدند و هر آینه تمام این وادی برایشان آتش می‌شد و می‌سوختند و حق تعالی جمیع اهل نجران را نابود می‌کرد و حتی پرنده بر سر درختان ایشان نمی‌ماند و همه نصاری پیش از سال می‌مردند.

پس از برگشتن نصارا به نجران طولی نکشید که سید و عاقب، با آوردن هدایایی، نزد پیامبر(صلی الله علیه و آله ) آمده، مسلمان شدند.

در گزارش فوق نکات زیبای و دلنشینی از منش و مشی حکومتی و برخورد قاطع با نجرانیان به چشم می خورد. اول اینکه واقعه مباهله در سال نهم هجرت و پس از فتح مکه رخ داد و این زمان اوج قدرت مسلمانان بود. پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم به هیچ وجه تن به مذاکره نداده و اول با احتجاج با نجرانیان سخن گفتند و بعد از عدم قبول آن ها، مباهله کردند. مباهله به معنای لعن است و پیامبر در مقام حاکم اسلامی پیشنهاد مباهله را پذیرفتند.

این مساله چقدر برای مسئولین اجرایی جمهوری اسلامی درس بزرگی است که وقتی در مقام قدرت هستیم، به هیچ وجه تن به مذاکره نداده و اصول انقلاب را شعار دهند و مرگ بر آمریکا از دهانشان نیفتد و ما همواره از اول انقلاب به برکت خون شهیدان همیشه در موضع قدرت بوده و ان شاءالله هستیم.

نکته بعدی در گزارش این بود که پیامبر علیه و آله السلام پس از مباهله و پیروزی و عقب نشینی نجرانیان، به مصالحه آنان جواب مثبت داده و برای مصالحه آن ها شرط گذاشتند! این یعنی قدرت الهی و عقب نشینی نکردن از موضع حق.

قضیه مصالحه نیز به خوبی گویای این مطلب است که اگر خدا را یاری کنی خدا یاریت می کند. مسئولین محترم جمهوری اسلامی اگر به مباهله عمل کنند و دائما نام مذاکره بر زبان جاری نکنند و متوجه این باشند که تعریفِ بلد بودن زبان دنیا صرفا مذاکره نیست و برخی اوقات باید زبان تحکم جایگزین نرمش قهرمانانه شود که اگر امام حسن علیه السلام یاورانی مباهله گونه داشت هیچ وقت تن به نرمش قهرمانانه نمی داد.

نتیجه آن که اگر با قدرت الهی خود جلوی اهل کفر ایستادگی نشان دهیم نه تنها پیروزیم بلکه آن ها را نیز به اسلام دعوت کرده و زمینه را برای ظهور منجی الهی آماده می کنیم. ان شاءالله/829/ی۷۰۳/س

محمدمهدی مرادی

منابع

قمی، منتهی الآمال، ۱۳۷۴ش، ج۱، ص۱۸۲-۱۸۴؛ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۱۶۶-۱۷۱

طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۱۵، ج۲، ص۳۱۰؛ همچنین نک: ابن سعد، الطبقات الكبری، خامسة۱، ص392