جای خالی فرهنگ و هنر در برنامهها
به گزارش سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا و به نقل از تسنیم،دومین مناظره نامزدهای سیزدهمین دوره از انتخابات ریاست جمهوری قرار بود به موضوعات فرهنگی، اجتماعی و سیاسی بپردازد. در خبری که صداوسیما برای مناظره دوم اعلام کرد این چنین آمده بود. اما روز گذشته در پسِ همه تک و پاتکها، پرسشهای مختلف هیچ خبری از موضوع جدّی درباره فرهنگ و هنر نبود. مخاطبی که منتظر است دیدگاههای نامزدهای ریاستجمهوری را در همه ابعاد ببیند تا بهتر بتواند انتخاب کند.
وقتی درباره ورزش قهرمانی و همگانی صحبت شد؛ از سبک زندگی و ازدواج آسان و موضوع جمعیت سؤال پرسیده شد اما هیچ خبری از دیدگاه نامزدها درباره سینما، تئاتر، موسیقی، هنرهای تجسمی و برنامهشان نسبت به اعتلای حوزه فرهنگ و هنر نبود! چرا که در انتخاب و گزینش و طرحِ سؤالات، دستاندرکاران دچار بدسلیقگی شدهاند. در میانِ این هیاهو، بار دیگر این عبارت به ذهن متبادر میشود اینجا هم فرهنگ و هنر اولویت نیست.
در حالی که فرهنگ زیربنای همه اتفاقات است و اصلاً به تعبیر بهتر، انقلاب ما یک انقلاب فرهنگی است. همواره این نکته توسط بسیاری از کارشناسان مطرح شده که جای خالی فرهنگ و هنر در برنامهها و حتی شعارهای هر هفت نامزد احساس میشود و این امید و انتظار وجود داشت که حداقل در مناظره انتخاباتی با موضوع تخصصی فرهنگ، هر یک از کاندیدا، به بیان رویکرد خود درباره موضوعات فرهنگی و هنری بپردازند؛ نه اینکه کاندیدایی از فرصت استفاده کند و دوباره با وعده و وعید و انتقادی پوشالی، هنر و هنرمند را بازیچه رأیآوری خودش کند.
حتی وزیر ارشاد نسبت به این غفلت و خلأ در مناظره دوم واکنش نشان داد و در صفحه توئیتر خودش نوشت: «فرهنگ و هنر بخش مغفول مناظرات بود. حتی در دومین مناظره با عنوان فرهنگ و اجتماعی. ایران بدون فرهنگ و هنر ایران نیست. از کدام برنامهها سخن میگوییم؟»
برای واکاوی این نقیصه به سراغِ محمد صوفی دبیر شورای نظارت بر صداوسیما رفتیم و از او این سؤال را مطرح کردیم که چرا در مناظره فرهنگی خبری از فرهنگ نبود؛ او این چنین پاسخ داد: کیفیت، تعداد، زمان، سؤالات و اداره مناظره منحصراً در اختیار سازمان صداوسیما نیست. کمیسیون بررسی تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری بر همه این اتفاقات نظارت و تصمیمگیرنده است که صداوسیما هم عضوی از این کمیسیون است. بنابراین هرگونه انتقاد و اعتراض باید به آن کمیسیون بشود و صداوسیما مستقلاً مسئولیتی ندارد. صداوسیما امکانات و زمینه را فراهم میکند اما سیاستگذاری با آن کمیسیون است.
او در پاسخ به این سؤال که بسیاری میگویند مرتضی حیدری مجری این مناظره منفعلانه رفتار میکند و بسیار حضور کمرنگی در مناظره دارد، تأکید کرد: آقای حیدری اصلاً مقصر نیست؛ در سناریویی که طراحی شده خیلی نقش برجستهای برای او نوشته نشده و بیشتر تنظیم وقت، زمان، نوبت و قرائت سؤالات برعهده ایشان است. اینجا هم تقصیر رسانه ملّی نیست و آن کمیسیون طراحی کرده است.
صوفی درباره انتقاد به جای خالی پرداختن به بحث جدّی فرهنگ و هنر در مناظره دوم که قرار بود به مباحث فرهنگی پرداخته شود، گفت: اساساً فرهنگ زیربناست و انقلاب ما فرهنگی است؛ نظام ما مبتنی بر فرهنگی است که برگرفته از اسلام و ایران است. درباره آموزش و پرورش، دانشگاه، برنامهریزی برای امور جوانان و حتی مقوله ازدواج و ورزش صحبت شد که هم اجتماعیاند و هم فرهنگی؛ اما انتقاد شما هم وارد است. اگر قرار بود من سؤال طرح کنم حتماً راجع به سبک زندگی، هنر، ورزش، سینما، کتاب، مطبوعات و فضای مجازی سؤالاتی مطرح میکردم، چرا که اینها امروز بخشی از دغدغهها و توقعات مردم و ضروتهای جامعه است.
او تأکید کرد: باید این کمبود در برنامههای دیگر جبران شود. امسال خوشبختانه به واسطه کرونا، صداوسیما فضای خوبی را برای کاندیداها فراهم کرده است و من به عنوان عنصر رسانهای اعتقاد دارم این کمبود را میتوان در قالب سؤال و ایجاد بحث در مناظره بعدی جبران کرد. یکی از پیشنهاداتی که به کاندیداها دارم این است خودشان بررسی کنند در این دو مناظره چه تحلیلها، محتواها و مباحثی وجود دارد که باید برای کمک به انتخاب بهتر، مطرح کنند تا مردم بیشتر با دیدگاههایشان آشنا شوند. نوعی اقنا برای مردم اتفاق بیفتد نسبت به ضرورتهایی که باید به آنها پاسخ داده شود.
دبیر شورای نظارت بر صداوسیما در پایان خاطرنشان کرد: خوشبختانه امکان خوبی که امسال در تلوبیون برای کاندیدا ایجاد شده شبکه تلویزیونی مستقلی است که در اختیار هر نامزد قرار گرفته است. به ذهنم میرسد حالا که امکان مناظره دو طرفه در تلویزیون به خاطر ضیقِ زمان وجود ندارد، در آن شبکههای مستقل تلوبیون که در اختیارشان قرار گرفته، بهترین فرصت برای تبیین دیدگاه، نقد و انتقاد از یکدیگر و فضای مناظره دو طرفه است که میتوانند از این فضا استفاده کنند.