عبور از بحران اقتصادی با توصیه های رهبری

به گزارش خبرنگار گروه سیره امامین انقلاب خبرگزاری رسا، این روزها که خلاء مدیریت در اقتصاد کشور دیده می‌شود و قیمت‌ انواع ارز و به تبع برخی کالاها افزایش یافته و ارزش دارایی مردم، کم شده است، رهبر معظم انقلاب سال جدید را «مهار تورم و رشد تولید» نام گذاری کردند تا انقلاب اسلامی را همچون سال‌های پیشین از پیچ های تاریخی و شدائدی که به آن روبرو می‌شود عبور دهند.

ایشان در سخنرانی نوروزی در حرم مطهر رضوی راهکارهای مختلفی را به سیاستمداران و مسئولین توصیه کردند آنچنان که سیره ایشان در دولت های گذشته نیز چنین بوده است. امروزه مرور مجدد توصیه‌ها و دستوراتی که پیش از این بارها توسط رهبر معظم انقلاب مطرح شده بود و در صورت اجرا می‌توانست بخش زیادی از بازار را مدیریت و کنترل کند، لازم به نظر می‌رسد و می تواند در شناخت ضعف ها و قوت ها برای اقدامات هر چه بهتر آینده کمک شایسته ای باشد.

در این یادداشت به بازخوانی توصیه‌ها و دستوراتی که رهبر معظم انقلاب طی سال‌های اخیر به دولت‌های یازدهم و دوازدهم آقای روحانی و به دولت فعلی آیت الله سید ابراهیم رئیسی برای قطع نیاز به دلار مطرح‌کرده‌اند، می‌پردازیم.

حضرت آیت الله العظمی امام خامنه‌ای، بارها اقدامات دولت در تثبیت نرخ ارز را با ارزش عنوان کردند و مسئولان را به ادامه این روند توصیه کردند. اما با این حال نسبت به محدودیت دسترسی ایران به ارزهای خارجی برای تبدیل دارایی‌های بلوکه شده کشور نیز توصیه‌هایی به دولت مطرح کردند.

به عنوان نمونه ایشان در دیداری که ۲۵ خردادماه سال ۱۳۹۵  -تقریبا یک سال پس از امضای توافق هسته‌ای (برجام) - با مسئولان نظام داشتند نسبت به محدودیت‌های دسترسی به منابع ارزی فرمودند: «امروز [اگر] ما هم بخواهیم درآمدهای نفتی‌مان را به دست بیاوریم کار دشواری است؛ هم دشوار است، هم هزینه‌دار است. پولهایی که در کشورهای دیگر داریم به ما داده نمیشود، نشده؛ یعنی حالا بعضی‌هایشان قول داده‌اند. آن‌طور که آقای رئیس جمهور به من گفتند، یک کشوری از این کشورها قول داده، منتها فقط یک کشور نیست، چند کشورند. ما پول داریم در بانک‌های اینها؛ منتها چون پولها به دلار است و مسئله‌ی دلار به آمریکا ارتباط پیدا میکند، نمیتوانند بدهند، کار قفل شده.»

همین مسئله عدم دسترسی کشور به پول‌های خارجی که ناشی از تحریم‌ بانک مرکزی و استفاده از دلار بود و حتی پس از اجرای برجام نیز ادامه داشت، سبب شد ایشان مسئولان را به کاهش وابستگی به دلار توصیه کنند.

این راهبرد را می توان در بیانات ایشان که ۲۸ شهریور ماه سال ۱۳۹۵ در دیدار فرماندهان سپاه پاسداران مطرح شد، مشاهده کرد. حضرت آیت‌الله العظمی امام خامنه‌ای در این دیدار خاطرنشان کردند:«اگر مسئولان و مردم بتوانند اقتصاد مقاومتی را به معنای واقعی محقق و کشور را از جادوی مالی و پولی دشمن خلاص کنند و ارزش و آقایی دلار را در زندگی اقتصادی بشکنند، کشورهای دیگر را نیز نجات داده‌اند و برای آنها الگو خواهند شد.»

به عبارت دیگر معظم له در این دیدار، فضای جدیدی پیش روی مسئولان گشودند و از آن‌ها خواستند اولا وابستگی نیازهای کشور را به دلار کاهش یابد و ثانیا با این کار، به الگویی برای سایر کشورها تبدیل شوند که می‌توان با انجام اقداماتی ارزش و جایگاهی که دلار در نظام مالی جهانی برای خود ایجاد کرده را از بین برد و اهرم فشار را ناکارآمد کرد.

رهبر معظم انقلاب اسلامی در همین زمینه و طی دیداری که آبان‌ماه سال گذشته با رئیس‌جمهور روسیه داشتند نیز، مجدد بر کاهش نیاز به دلار در روابط تجاری تاکید کردند و با اشاره به راهکار انعقاد پیمان پولی میان دو کشور فرمودند:« بدون توجه به تبلیغات منفی دشمنان برای تضعیف روابط کشورها، می‌توانیم تحریم‌های آمریکایی‌ها را با روش‌هایی از جمله حذف دلار و جایگزین کردن پول ملی در معاملات اقتصادیِ دو یا چندجانبه، بی‌اثر و آمریکا را منزوی کنیم.»

آنطور که مشخص است رهبری در این سال ها در عین حال که تثبیت نرخ ارز را اقدامی موفق عنوان کردند نسبت به آینده مسیر که قطع و کاهش نیاز کشور به منابع دلار بود نیز راهکارهایی را پیش‌روی مسئولان قرار دادند که از جمله آن می‌توان به بند ۱۰ سیاست‌های ابلاغی اقتصاد مقاومتی نیز اشاره کرد که به راهبرد تهاتر کالا بجای انتقال ارز تاکید دارد.

بدون شک در صورت اجرایی شدن این سیاست‌ها، کشور می‌توانست به طور کامل از تلاطم‌های خارجی و تحریم‌ها مصؤن بماند، اما با بی‌توجهی مسئولان دولت های سابق و بعضا رخوت و بی‌عملی که در بدنه تیم اجرایی اقتصاد کشور وجود داشت، این مهم عملیاتی نشد که نتیجه اجرایی نشدن آن را می‌شود در اتفاقات اقتصادی چند ماه اخیر کشور که دلار و سایر ارزها قیمت‌های فزاینده‌ای را تجربه کردند، مشاهده کرد.